عمر کیسه‌های نایلونی در ایران چقدر است؟

کارشناس پسماند دفتر آب و خاک سازمان حفاظت محیط زیست با اشاره به تولید بی رویه پسماند نایلونی در ایران گفت: عمر هر کیسه نایلونی در ایران 12 دقیقه است در حالی که در سایر کشورهای دنیا برای تهیه و استفاده از کیسه‌های نایلونی مالیات وضع شده است و حتی در برخی از کشورهای توسعه نیافته مانند کنیا ممنوعیت استفاده از نایلون وجود دارد.

 امروز 21 تیر ماه روز بدون نایلون است که در راستای تولید پسماندهای نایلونی در جهان مورد توجه سازمان محیط زیست کشور و شهرداری‌ نیز واقع شده است، زیرا بسیاری از کشورهای جهان به منظور حفاظت از محیط زیست با تدوین و اجرای برنامه‌های زیست محیطی سعی دارند مصرف نایلون را محدود و حذف کنند برهمین اساس حذف نایلون در دستور کار آنان قرار گرفته است در حالی که در کشور ما روز به روز بر مصرف کیسه‌های نایلونی و ظروف پلاستیکی افزوده می‌شود.

برهمین اساس شکوفه بسیم، کارشناس پسماند دفتر آب و خاک سازمان حفاظت محیط زیست در گفت‌‌وگو با آنا عمر هر کیسه نایلونی در ایران را 12 دقیقه اعلام و اظهار کرد: متاسفانه 50 درصد از آنها تنها یکبار مورد استفاده قرار می‌گیرد در حالی که استفاده از کیسه‌های نایلونی عوارض بسیاری برای محیط زیست در پی دارد.

وی افزود: کیسه های پلاستیکی به دلیل سبک و کم حجم بودن در سراسر طبیعت از جمله هوا، زمین و حتی اقیانوس‌ها نیز قابل مشاهده است و با توجه به این که ایران یک کشور نفت خیز است تولید و توزیع این ماده به راحتی و به وفور صورت می‌گیرد زیرا در این زمینه نیز مشاغل متعددی ایجاد شده است.

بسیم ادامه داد: طبق اطلاعات آماری جهانی، هرسال 5 میلیون کیلوگرم زباله نایلون و پلاستیک وارد آب‌های جاری و اقیانوس‌های دنیا می‌شود که این موضوع اکوسیستم آبی را با خطر جدی مواجه کرده است، به طوری که در هر کیلومتر مربع 46هزار قطعه کیسه نایلونی وجود دارد.

مرگ یک میلیون پرنده دریایی

این کارشناس محیط زیست یادآور شد: طبق محاسبات صورت گرفته در کل جهان، سالانه یک میلیون پرنده دریایی و همچنین 100هزار پستاندار دریایی از جمله دلفین‌ها بر اثر وجود پلاستیک درآب‌ها جان خود را از دست می‌دهند.

وی با بیان اینکه تولید و استفاده از نایلون آسیب‌های جدی برای سلامت مردم و محیط زیست به دنبال دارد ، افزود: تغییر اکوسیستم، خشکی آب، انسداد مجاری آب و راه فاضلاب آلودگی های محیط زیستی از جمله آب و خاک و تاثیر بر صنعت گردشگری از عوارض زیست محیطی استفاده از نایلون به شمار می‌آید و با توجه به اینکه جمع آوری و بازیافت این زباله‌ها مقرون به صرفه نیست و هزینه‌های بالایی در پی دارد هیچ کس حاضر نیست در این زمینه سرمایه گذاری کند.

بسیم ادامه داد: با توجه به هزینه‌های بالای جمع آوری پسماند و حمل و نقل آن متاسفانه بسیاری از کیسه‌های پلاستیکی روی زمین و در طبیعت رها می‌شود که احتمال مصرف آن از سوی دام‌ها وجود دارد برهمین اساس مواد پلیمری و پلی اتیلنی موجود در این کیسه‌های نایلونی بر اثر حرارت بدن حیوانات به مواد سرطان‌زا و کشنده تبدیل می‌شود.

1000سال زمان برای تجزیه نایلون در طبیعت

وی تصریح کرد: یکی دیگر از آسیب‌های استفاده بیش از حد از کیسه‌های نایلونی ایجاد آلودگی‌های بصری در مدیریت شهری است و علاوه بر آن انسداد مسیر آبراه‌ها و فاضلاب شده و باعث بروز سیلاب می‌شود.

بسیم یادآور شد: برای تجزیه شدن مواد نایلونی و پلاستیکی در طبیعت حدود 20 تا 1000 سال زمان نیاز است؛ البته در برخی منابع علمی نیز 300 تا 500 سال هم برآورد شده است.

وی با بیان اینکه سازمان حفاظت از محیط‌ زیست از صنایع بازیافتی حمایت می‌کند، افزود: هریک از نایلون‌های تولید شده از مواد بازیافتی جایگاه خاصی برای مصرف دارد، به طوری‌که از کیسه‌های فریزری ساخته شده از مواد اولیه در مواد غذایی مورد مصرف در فریزر استفاده می‌شود،همچنین کیسه‌های دسته‌دار سفید برای مواد غذایی مانند زیتون و گوشت و میوه استفاده می‌شود و کیسه‌های مشکی دسته‌دار نیز مصارف خود را دارد و استفاده از آنها برای مواد غذایی از نظر بهداشتی اشتباه است.

ممنوعیت و محدودیت استفاده از نایلون در دنیا

بسیم اظهار کرد: سازمان محیط‌زیست برنامه کاهش و حذف استفاده از نایلون را دنبال کرده و با اکثر فروشگاه‌های زنجیره‌ای وارد مذاکره شده است. البته باید در زمینه فرهنگ‌سازی برای ایجاد مشارکت مردمی نیز اقداماتی صورت گیرد زیرا در برخی از کشورها برای استفاده از نایلون محدودیت و ممنوعیت خاصی اعمال می‌شود در حالی که حتی همه این کشورها توسعه‌یافته نیستند. به عنوان مثال در کشور هند، بنگلادش، تایوان، اندونزی، کنیا و بوتان استفاده از کیسه نایلون ممنوع است.

وی ادامه داد: در برخی دیگر از کشورها توزیع نایلون به صورت رایگان نیست و مالیات به ‌آن تعلق می‌گیرد که این موضوع باعث حذف و کاهش استفاده از نایلون شده است. در کشورهای انگلیس، بلژیک،‌ ایتالیا، ایرلند، سوئیس، آلمان، هلند و هنگ‌کنگ این موضوع رواج دارد. زیرا این کشورها به نتیجه رسیدند که استفاده از مواد نایلونی و پلاستیکی برای سلامتی مردم و محیط ‌زیست آسیب‌زا است. بر همین اساس برای کنترل کردن مصرف نایلون در کشور علاوه بر فرهنگ‌سازی و آموزش و مشارکت‌های مردمی با وضع مالیات و دریافت پول، باعث کاهش استفاده از این ماده شدند.

تولید 4 کیلو زباله هر خانوار ایرانی

این کارشناس محیط زیست بیان کرد: در برخی از کشورها مردم باید میزان خاصی از زباله را تولید و دفن کنند، در حالی که در ایران هر خانوار به صورت روزانه حدود 3 تا 4 کیلوگرم پسماند تولید می‌کند.

وی افزود: براساس اعلام شهرداری‌های دنیا، هر شهروند باید هنگام خرید محصولات غذایی و اقلام مورد نیاز خود با پرداخت هزینه‌ای مجزا کیسه‌های پارچه‌ای یا نایلونی را تهیه کند و هر شهروند می‌تواند بسته به سلیقه و درآمد خود نوع کیسه را مشخص کند. بر همین اساس، هر شهروند با توجه به هزینه‌ای که برای تهیه کیسه خرج می‌کند، ارزش آن را درک کرده و چندین بار مورد استفاده قرار می‌دهد در حالی که در ایران چنین موضوعی مورد توجه نیست و همه از کیسه‌های نایلونی رایگان استفاده می‌کنند.

به نظر می‌رسد، در راستای حفظ محیط زیست و استفاده از منابع و انرژی طبیعی مانند نفت باید با فرهنگ سازی و آموزش همگانی نسبت به استفاده از کیسه‌های نایلونی و ظروف پلاستیکی یک بار مصرف هشدار دهیم و شهروندان را نسبت به استفاده از سبدهای کالا و کیسه‌های پارچه‌ای چند بار مصرف ترغیب کنیم.