توضیحات تکمیلی آذر درباره صادرات گاز به ترکیه

رئیس دیوان محاسبات کشور گفت: با توجه به رای داوری بین‌الملل، شرکت شرکت ملی گاز ایران مکلف به تسویه اضافه دریافتی از شرکت بوتاش ترکیه بوده و بر این اساس مبلغ بدهی به میزان ١.٩میلیارد دلار از محل صورتحساب گاز صادره به ترکیه تسویه می‌شود.

به نقل از خانه ملت، عادل آذر رئیس دیوان محاسبات کشور درباره موضوع قرارداد صادرات گاز به ترکیه توضیحات تکمیلی ارائه کرد که به شرح زیر است:

قرارداد صادرات گاز به ترکیه در سال 1396 میلادی به مدت 26 سال منعقد و عملیات اجرایی آن از سال 2001 میلادی آغاز شد. قیمت گاز تحویلی بر اساس فرمولی تعیین شده که مبنای آن قیمت فرآوردهای نفتی به ماخذ مجله Plats است.

آنچه که در برنامه رسیدگی دیوان محاسبات کشور قرار گرفته است انطباق نحوه عملکرد شرکت ملی گاز ایران با مفاد قرارداد فوق‌الذکر فارغ از ماهیت قرارداد بوده که در این راستا یکی از مهم‌ترین بندهای این قرارداد که همواره در کانون توجه حسابرسان دیوان محاسبات قرار گرفته است بند(11-6) قرارداد تحت عنوان price revision یا بازنگری قیمت گاز است که بر اساس آن این اختیار را به طرفین قرارداد می‌دهد تا بتوانند هر سه سال یکبار و در مجموع برای 5 بار در طول اجرای قرارداد تقاضای تجدید نظر در قیمت گاز کند. که بر این اساس شرکت بوتاش ترکیه دو بار در سال های 2005 و 2012 تقاضای تجدیدنظر در قیمت را به داوری بین‌الملل به اتاق بازرگانی بین المللی (ICC) ارائه کرد در هر دو مورد دیوان مذکور رای به کاهش قیمت داده است.

در سال 2005 شرکت بوتاش برای اولین‌بار تقاضای کاهش قیمت گاز تحویلی کرد که در نهایت رای صادره از سوی دیوان داوری (داوری سوئیس) در سال 2009 میلادی به نفع شرکت بوتاش صادر و مقرر شد تا از سال 2005 به میزان ١٢.٥ درصد قیمت گاز تحویلی کاهش یابد و در نتیجه شرکت ملی گاز ایران ملزم به پرداخت مبلغی در حدود یک میلیارد ریال به شرکت بوتاش شد.

شرکت بوتاش مجددا در سال 2012 بر اساس مفاد بند 11- 3 قرارداد به بهانه نامطمئن بودن روند تحویل مقادیر گاز سالانه و نیز بند 11-6 قرارداد به بهانه گران بودن قیمت گاز تحویلی اقدام به طرح دو دعوا و شکایت نزد دیوان داوری بین‌الملل کرد که در شکایت اول با توجه به دفاعیه تنظیمی از سوی شرکت ملی گاز ایران و رد ادعای شرکت بوتاش ترکیه از تحمیل خسارت در حدود 11 میلیارد ریال جلوگیری شد و در شکایت دوم نیز با وجود ادعای شرکت بوتاش مبنی بر کاهش ٣٧.٥ درصدی قیمت گاز؛ با توجه به دفاعیه و اقدامات شرکت ملی گاز ایران دیوان داوری رای خود را نهایتا به کاهش١٣.٣ درصدی قیمت صادر کرده است.

بررسی‌های حسابرسان دیوان محاسبات نیز حاکی از آن است که اقدامات انجام شده از سوی شرکت ملی گاز ایران بر اساس مفاد قرارداد بوده و تخطی از مفاد قرارداد صورت نگرفته است.

با توجه به رای داوری بین‌الملل، شرکت شرکت ملی گاز ایران مکلف به تسویه اضافه دریافتی از شرکت بوتاش ترکیه بوده و بر این اساس مبلغ بدهی به میزان ١.٩میلیارد دلار از محل صورتحساب گاز صادره به ترکیه تسویه می‌شود و حسابرسان دیوان محاسبات بصورت آنلاین صورتحساب‌های صادره و چگونگی تسویه مبالغ اضافه دریافتی را در دستور کار و بررسی دارند و در صورت هرگونه تخطی از قرارداد و قوانین موضوعه بلافاصله اقدام قانونی را معمول خواهند داشت.

گزارش مذکور و اقدامات دیوان محاسبات به صورت کامل به کمیسیون برنامه و بودجه و محاسبات مجلس شورای اسلامی تقدیم شد و با توجه به نقطه نظرات اعضای کمیسیون مقرر شد تا گزارش تکمیلی ظرف چند روز آینده تهیه و تقدیم کمیسیون شود.