واکاوی ناكامي واليبال ایران در ليگ جهاني

تیم ملی والیبال ایران پنجمین حضور خود در لیگ جهانی والیبال را در شرایطی تجربه كرد كه با نمایش ضعیف خود در بيشتر مسابقات نشان داد حال و روز خوبی ندارد. تیمی كه یكی دو سال قبل در جمع بهترین‌های جهان والیبال قرار داشت و اسم و رسمی برای خود دست و پا كرده بود، امسال نتوانست آن‌گونه كه پیش‌بینی می‌شد عمل كند و با نمایشی بی‌رمق، بی‌انگیزه و پراشتباه نشان داد با آن تیم ملی پرقدرت سال‌های نه چندان دور فاصله دارد.

تیم ملی والیبال در حالی راهی لیگ جهانی 2017 شد كه ایگور كولاكوویچ و دیگر دستیارانش هنوز نمی‌دانستند قرار است به لیگ جهانی به عنوان بستری برای كسب تجربه جوان‌تر‌ها نگاه كنند یا خیر؟ اصرار بیش از حد سرمربی جدید تیم ملی به استفاده از همان بازیكنان قدیمی نشانگر این بود كه این مربی بیش از هر چیز به دنبال كسب نتیجه است. با این حال در یكی دو مسابقه كه ایگور به دلیل آسیب‌دیدگی بازیكنان باتجربه‌اش مجبور شد به جوان‌ترها میدان بدهد، نمایش بهتری را از تیم شاهد بودیم. اما این موضوع باز هم كادر فنی را مجاب نكرد كه به روند استفاده از جوان‌تر‌ها برای مسابقات بعدی ادامه دهند و دستاوردی جز حذف تیم ایران و عدم صعودش به فینال لیگ جهانی 2017 را به همراه نداشت. در حالی كه همه پیش‌بینی می‌كردند كولاكوویچ در سبك كاری‌اش با مربیان منطقه بالكان متفاوت باشد، اما نگاهی اجمالی به برآیند عملكرد این مربی در این مسابقات نشان می‌دهد، كولاكوویچ بی‌شباهت به كواچ صربستانی نیست.

به نظر مي‌رسد اين مربي از ريسك كردن مي‌ترسد و همين ترس و بي‌اعتمادي به جوان‌ترها در دقايق حساس كار دستش داد. كار تیم ملی والیبال ایران در لیگ جهانی تمام شد و حال باید منتظر ماند و دید عملكرد این مربی، دستیارانش و بازیكنان تیم ملی مورد بررسی و تحلیل فدراسیون‌نشینان قرار خواهد گرفت یا خیر.

تیمی كه شهریور امسال مسابقات مهم قهرمانی قاره‌ها را در پیش دارد. به منظور تحلیل تیم ملی والیبال در لیگ جهانی 2017 ، نظرات برخی كارشناسان و مربیان والیبال را جمع‌آوری كردیم كه در ادامه آن‌ها را مي‌خوانيد. يادآوري اين نكته ضروري است كه شكست، همواره پلي براي پيروزي است و اميدواريم فدراسيون واليبال به زودي چاره‌اي براي جوان‌گرايي بينديشد.

كولاكوويچ به جوان‌گرايي اعتقاد ندارد

ایرج مظفری/ مربي والیبال

این برای اولین بار بود كه در 10 تا 15سال اخیر تیم ملی والیبال ایران روي نیمكت، از مربیان خوبی بهره می‌برد. حضور پیمان اكبری و سعید رضایی در كنار كولاكوویچ اتفاق ارزشمندی بود كه می‌توان به عنوان نكات مثبت تیم ملی فعلی از آن یاد كرد. البته دیدگاه من این است كه بهتر است مربی‌ای كه روی نیمكت تیم ملی می‌نشیند، در تیم‌های باشگاهی حضور نداشته باشد تا ذهنیت ایجاد نشود كه یك مربی درباره انتخاب بازیكنان یا تعویض آن‌ها نسبت به بازیكنان تیمش گرایش داشته باشد. این موضوع در دراز مدت تاثیرات بدی خواهد گذاشت. از همان ابتدا كه اسامی بازیكنان دعوت شده به تیم ملی اعلام شد، بسياري انتقاد كردند كه پیمان اكبری به دلیل اینكه سرمربی تیم باشگاهی پیكان است، بازیكنان بیشتری را از این تیم به تیم ملی دعوت كرده است و برخی حواشی از همان ابتدا تیم ملی و به ویژه كادر فنی را وارد حاشیه كرد. موضوع دیگری كه باید به آن اشاره كنم ، این است كه كولاكوویچ بعد از اینكه تیمش با حضور بازیكنان جوان در همان مسابقه‌ای كه سعید معروف را به دلیل مسمومیت و مجتبی میرزاجانپور را به دليل آسیب‌دیدگی در اختیار نداشت، به پیروزی رسید، به والیبال ایران تبریك گفت؛ در صورتی كه به نظر من این مربی باید از مردم معذرت‌خواهی می‌كرد. آن نيز به این دلیل كه این مربی به اجبار به بازیكنان جوانش میدان داد. یعنی چون بازیكنان اصلی را در اختیار نداشت ،به جوان‌ها میدان داد. كولاكوویچ در شرایطی در بازی سوم هفته اول، مقابل تیم ملی لهستان از «محمد جواد معنوی‌نژاد» استفاده كرد كه در هشت دست قبلی از این بازیكن یا بازیكنانی مانند فرهاد سال‌افزون استفاده نكرده بود. اعتقاد من این است كه این مربی مونته‌نگرویی چندان نيز به جوان‌گرایی توجه ندارد كه البته این رفتارش طبیعی است. قرارداد كولاكوویچ دو ساله است.شاید اگر قراردادش چهارساله بود، كمتر به نتیجه‌گرایی توجه می‌كرد و به جوانان میدان می‌داد. او می‌خواهد دراین زمان كمی كه با ایران قرارداد دارد، نتایج خوب بگیرد تا بتواند توانمندی خود را اثبات كند اما به این توجه ندارد كه شاید توجه به بازیكنان جوان بتواند هم آینده تیمش را تضمین كند هم با اتكا به انگیزه بازیكنان نتایج بهتری نيز به دست بیاورد. درست مانند همان دیدار با لهستان كه به پیروزی سه بر دو ایران منجر شد. والیبال ایران پتانسیل پوست‌اندازی دارد. هرچند بهتر است كه این موضوع به صورت قطره‌چكانی انجام شود. ما بازیكنان جوان ارزشمند زیادی داریم. تفاوت بازیكنانی مانند فرهاد سال‌افزون یا جواد معنوی‌نژاد با بازیكنان اصلی چندان زیاد نیست و بهتر است كولاكوویچ توجهش به این بازیكنان را بیشتر كند. از بعد فنی باید بگویم كه والیبال ما نسبت به لیگ جهانی 2016 یك تفاوت فنی عمده داشت و این استفاده از پایپ است. موضوعی كه بخش عمده آن به تفكر سعید معروف برمی‌گردد. البته تیم ما هنوز در دفاع كناری با مشكل مواجه است. به نظر من در بدنسازی بازیكنانی مانند عبادی‌پور ، قائمی و بازیكنانی كه در دفاع شركت می‌كنند، باید برنامه‌ریزی متفاوتی انجام شود.

دست‌مان براي حريفان رو شده است

مصطفي كارخانه/ سرمربي پيشين تيم‌ملي

بازي كردن در سطح يك ليگ جهاني براي هر تيمي در دنياي واليبال افتخار است. در اين سطح از ليگ جهاني تيم‌هاي بزرگي حاضر هستند كه بهترين بازيكنان جهان و مربيان حال حاضر دنيا را روي نيمكت‌هاي‌شان دارند. همه تيم‌ها با برنامه و هدفمند هستند و براي كسب بهترين نتايج پا به مسابقات مي‌گذارند. حتي آن دسته از تيم‌هايي كه امسال با تركيبي جوان‌تر به ليگ جهاني آمدند، فارغ از نتيجه‌گرايي هدفمند بودند. اين تيم‌ها با وجود اينكه با بازيكنان اصلي و تراز اول خود به مسابقات نيامده بودند،با حضور جوان‌ترها توانستند بهتر عمل كنند و انگار خون تازه‌اي در رگ‌هاي تيم‌شان جاري شده بود. تيم ملي واليبال ايران در شرايطي در مسابقات ليگ جهاني 2017 شركت كرد كه به اعتقاد من به آمادگي 100 درصد نرسيده بود. البته تصور من اين است كه بازيكنان هيچ‌كدام كم‌كاري نكرده‌اند و آنچه ‌منجر به نتايج نه چندان خوب تيم ملي شد، نداشتن آمادگي كامل بود. تيم ملي امسال نيز مانند چند ليگ جهاني قبلي آغاز خوبي نداشت و در مسابقاتش پر فراز و نشيب ظاهر شد. بازيكنان تيم ملي ايران تمرينات خود را دير آغاز كردند و به همين دليل تمرين‌هاي‌شان فشرده‌تر بود و همين فشردگي و شيب تند در تمرينات به ويژه تمرينات بدنسازي موجب شد كه آسيب‌ديدگي‌هايي شامل حال بازيكنان شود. نبودن سيد محمد موسوي در هفته اول و غيبت محمد جواد معنوي نژاد و عادل غلامي در هفته سوم، شرايط را براي تيم ملي سخت كرد و دست كولاكوويچ را خالي گذاشت. در مجموع بايد به اين موضوع اعتراف كرد كه واليبال ايران در حال افول است و براي بازگشت به مسير موفقيت به يك شوك بزرگ نياز دارد. بازيكنان جوان‌تر بايد به تيم ملي اضافه و به تدريج جانشيناني مطمئن براي بازيكنان قديمي‌تر شوند. تيم ملي ايران با تركيب فعلي خود براي بيشتر تيم‌هاي بزرگ جهان و مربيان‌شان شناخته شده است. در واقع دست تيم ما براي همه رو شده و مربيان تيم‌هاي حريف به راحتي مي‌توانند بازيكنان و سبك و سيستم كاري تيم ايران را آناليز كنند. در حال حاضر شرایطی در تيم ملي واليبال به وجود آمده است که برخی بازیکنان چه خوب بازی کنند و چه عملكرد بدي داشته باشند، با خیال راحت و آرامش در زمین حضور دارند. نباید از تغییر ترسید. بازیکنان خوبی در رده جوانان و امید هستند که می‌توانند به بدنه تیم ملی تزریق شده و كمك كنند. بهتر است رودربایستی در سیستم کاری را کنار بگذاریم و به دنبال برطرف کردن نقاط ضعف باشیم. اين طبيعي است كه نتوانيم با اين شيوه كه در حال حاضر در تيم ملي واليبال برقرار است، نتايج دلخواه‌مان را كسب كنيم. در مجموع به اعتقاد من نبايد از نتيجه‌نگرفتن در ليگ جهاني دلخور شد. در واقع بهتر است كه از اين شكست‌ها درس بگيريم و در ادامه شرايط تيم را تغيير دهيم. كادر فني و بازيكنان بايد از اين شكست ها تجربه‌اي براي آينده كسب كنند. ما مسابقات مهمي را پيش رو داريم كه اگر با اين شيوه در آن‌ها حاضر شويم، نمي‌توانيم از آبرو وحيثيت واليبال دفاع كنيم.

عيار كولاكوويچ مشخص شد

مصطفي شجاعي/ دستيار پيشين ولاسكو

تیم ملی والیبال ایران رفته‌رفته باید به نبود ستاره‌هایی همچون سيد محمد موسوی، شهرام محمودی، عادل غلامی، مهدی مهدوی و حتی سعید معروف عادت كند. بهتر بود اين ليگ جهاني اولين گام تيم ملي براي تمرين اين موضوع باشد. اين اتفاق در شرايطي محقق مي‌شد كه نه از روي اجبار كه به صورت اختياري به بازيكنان جواني كه قرار است در آينده جايگزين اين ستاره‌ها شوند، ميدان داده مي‌شد. پس از انجام بازی‌های متعدد در سطوح مختلف والیبال جهان با تيم‌هاي قدرتمند، بالا رفتن سن و در برخي موارد وجود بعضی آسیب‌های مزمن كه سال‌هاست گريبان‌گير برخي بازيكنان است، انگیزه کافی برای حضور در تركيب تيم و مسابقات را از آنان سلب كرده است. در واقع بسياري از بازيكنان فعلي تيم ملي انگيزه قبل را ندارند و اگر به نمايش آن‌ها در اين ليگ جهاني دقت كنيم، مشهود است كه تا چه حد خسته و بي انرژي كار مي‌كنند و اشتياق چنداني براي پيروزي و قدرت‌نمايي ندارند. پيش از آغاز ليگ جهاني 2017 زمزمه‌هايي به گوش مي‌رسيد كه بسياري از تيم‌ها با بازيكنان جوان و تازه نفس به اين مسابقات خواهند آمد. با توجه به اینکه تیم‌های مطرح دنيا مانند آمریکا، ایتالیا، روسيه و ... در لیگ جهانی به بازیکنان جوان‌تر و كم‌تجربه‌تري میدان دادند، بهتر بود تیم ملی ايران نيز امسال سياست متفاوتي را در راستاي استفاده از بازيكنان پيش مي‌گرفت. بهتر بود كادر فني با استراحت دادن به بازیکنان باتجربه‌تر که تحت فشار بیشتری قرار داشتند و حفظ آن‌ها برای مسابقات مهم بعدی چه به لحاظ جسمی وچه انگیزشی شرايط بهتري را رقم مي‌زد و تصميم بهتري مي‌گرفت. بهتر بود نسل بعدی و آينده واليبال ايران را در کوره لیگ جهانی آبدیده مي‌كردند. البته نه با نشاندن‌شان روي نيمكت كه با بازي دادن به آن‌ها. در هر صورت این تیم با نفرات منتخب قبلی و بدون پدیده خاصی عازم مسابقات ليگ جهاني 2017 شد و در دور اول با تیم‌های برزیل و لهستان و ایتالیای میزبان دوئل كرد. تيم‌هايي که اسم ورسم بزرگی در والیبال داشتند و حاصل تلاش مردان ايران، دو شكست و يك پيروزي بود. همان يك پيروزي در ايتاليا نيز به همت بازيكنان جواني رقم خورد كه به دليل آسيب‌ديدگي بازيكنان باتجربه‌تر فرصت حضور و درخشش در ميدان را پيدا كرده بودند. محک دوم در تهران و در مقابل تیم‌های صربستان، بلژیک وآرژانتین با ولاسکوی معروف البته بدون ستاره نامدارشان کونته بود. همیشه به مدد تماشاچیان بی‌شمار و دوآتشه، رقابت برای تیم‌های مهمان سخت بوده و بازیکنان ما با پشتوانه و مدد این سرمایه‌های بزرگ در سالن ۱۲ هزارنفری آزادی حریفانی مثل آمریکا، برزیل، صربستان وایتالیا را زمین گیر كرده بودند. اين بار نيز دو تيم بلژيك و آرژانتين را شكست دادند اما مقابل صربستان شكست خوردند. سرانجام در دور سوم و درکشور لهستان توانستيم ایران واقعی را پس از 6 مسابقه در تقابل با تیم‌های آمریکا، روسیه ولهستان بسنجيم. عملکرد آقای کولاکوویچ ودستیارانش در اين هفته عیان شد.

مشكل واليبال، ضعف مديريتي است

اكبر ناييني / كارشناس واليبال

به اعتقاد من دليل اصلي حذف تيم ملي از ليگ جهاني و عدم راه‌يابي اين تيم به فينال مسابقات، ضعف مديريت در فدراسيون است. در دو سال گذشته و حضور ايران در ليگ جهاني، مانند اين دوره تيم ملي آغاز بدي داشت. وقتي در سه دوره با سه مربي متفاوت و با سه شيوه و متد كاري متفاوت ، شاهد نتايج مشابه هستيم، يعني مشكل جاي ديگري است و دليل نتايج ضعيف، سرمربيان نيستند. در واقع برنامه‌ريزي غلط براي تيم ملي در همه ابعاد موجب مي‌شود هر سال شاهد تكرار نتايج و شيوه حذف به صورت مشابه نيز باشيم. در واليبال امروز دنيا كه به صورت رالي برگزار مي‌شود، كسب پيروزي مقابل يكي دو تيم حتي اگر تيم‌هاي قدرتمندي باشند، موفقيت محسوب نمي‌شود و اتفاق بزرگي نيست. امسال بارها پيش آمد تيم‌هاي پايين جدول موفق به شكست دادن تيم‌هاي بالاي جدول مي‌شدند و اين اتفاق غيرطبيعي و خارق‌العاده‌اي محسوب نمي‌شود. در مسابقاتي مانند ليگ جهاني اگر مي‌خواهيم نتيجه بگيريم، بايد برنامه‌ريزي بررسي شده و كارشناسانه داشته باشيم. اينكه مسابقات ليگ ما سه ماه قبل از ليگ جهاني تمام مي‌شود، يك ضعف بزرگ است كه بايد برطرف شود. بسياري از كشورهاي اروپايي تلاش مي‌كنند ليگ‌هاي‌شان را تا نزديك ليگ جهاني ادامه بدهند تا بازيكنان‌شان از يك رقابت كوچك داخلي با آمادگي بدني راهي رقابتي بزرگ‌تر شوند. اين موضوع موجب مي‌شود بازيكنان از همان ابتداي مسابقات، براي پيروزي استارت بزنند و ميخ صعودشان را از همان مسابقات نخست خود بكوبند. متاسفانه تيم ايران هميشه دردو سه مسابقه اول ليگ جهاني، بد نتيجه مي‌گيرد و بازي خوبي ارائه نمي‌دهد كه حاصل عدم آمادگي است. مشكل ديگري كه تيم ملي ايران امسال نيز مانند سال قبل با آن دست به گريبان بود، استفاده حداكثري از هشت بازيكن در تمام مسابقات بود. در تمام مدت اين رقابت، ايگور كولاكوويچ، سرمربي تيم ملي واليبال ايران ، اصرار زيادي داشت كه از همين نفرات استفاده كند. آن هم در شرايطي كه فدراسيون جهاني واليبال مجوز استفاده از 18 بازيكن را به هر تيم مي‌دهد. اين ضعف بزرگي است كه به اعتقاد من به دليل خط گرفتن سرمربيان از داخل فدراسيون است. زيرا اين موضوع در زمان لوزانو و كواچ نيز تكرار شده بود و اين يعني نقش مربيان و متد كاري‌شان در اين تصميم‌گيري چندان حائز اهميت و موثر نبوده است. اين مشكل نيز بايد آسيب‌شناسي شود. پيش از آغاز مسابقات ليگ جهاني ، امير خوش‌خبر، سرپرست تيم ملي مصاحبه كرد و گفت ما توانستيم كولاكوويچ را مديريت كنيم. اين يعني سرمربي اختيار تام ندارد. به اعتقاد من استفاده نكردن كولاكوويچ از بازيكنان جوان‌تر و كم تجربه‌تر كه مي‌توانستند از ليگ جهاني به عنوان بستري براي كسب تجربه استفاده كنند، موضوعي است كه به تصميم مسئولان فدراسيون برمي‌گردد و ارتباطي به سرمربي ندارد. در واقع فدراسيون واليبال نتيجه‌گراست و استفاده كردن از همان بازيكنان قبلي و ميدان ندادن زياد به جوانان، سياست فدراسيون واليبال است نه خواست و شيوه كاري سرمربي. من فكر مي‌كنم اين مربياني كه به ايران مي‌آيند ،تنها براي پول مي‌آيند و طبيعي است كه تابع فدراسيون و تصميماتش باشند.