پیشنهادهایی برای مواجهه با درگیری طایفه ای

 در پی بروز درگیری طایفه‌ای در یکی از شهرهای جنوب کشور دکتر زفرقندی دبیر کمیته ملی پیشگیری از خشونت در یادداشتی پشنهادهایی را برای نوع مواجهه با چنین پدیده‌هایی مطرح کرده است.

در یادداشتی که دکتر محمد باقر صابری زفرقندی –   روان پزشک- دبیر علمی کمیته ملی پیشگیری از خشونت – در اختیار ما قرار داده، آمده است:

«بسمه تعالی

جنایت طایفه‌ای عنوانی است که  برخی از رسانه‌ها  به درگیری  اخیر که در جنوب کشور اتفاق افتاد  داده‌اند.  نزاع های جمعی از جمله موارد اقدامات خشونت آمیز در ایران و برخی از کشورهای جهان است. از سالها قبل معاونت اجتماعی و پیشگیری از وقع جرم قوه قضاییه  از میان 10 اولویت اول جرم در کشور پیشگیری از خشونت را در دستور کار خود قرار داد. مسئولیت این مهم به دانشکده علوم رفتاری و سلامت روان دانشگاه علوم پزشکی ایران محول شده است.  در همان ابتدای کار در سال 91 بررسی های اولیه نشان داد که انواع خشونت در ایران هم وجود دارد. البته دستگاه ها و مراکز متعدد و متنوعی اقداماتی را  در حوزه پیشگیری از خشونت انجام داده اند که عمده اقدامات به سرانجام نرسیده و یا در میانه راه مورد بی مهری سلیقه ای قرار گرفته است.

یکی از انواع خشونت ها که در بخش هایی از کشور شایع تر است  خشونت به شکل نزاع های جمعی است. نزاع های جمعی که به جنایات طایفه ای می انجامد  می تواند امنیت ملی  کشور را نیز متاثر نماید.  "کمیته ملی پیشگیری از خشونت" برای ساماندهی، هم افزایی و حسن نظارت بر اقداماتی که در کشور در حوزه پیشگیری و یا مقابله با خشونت انجام می شود خروجی پیشنهادی اولیه بود که به لطف خداوند این ساختار تا حدودی شکل گرفته است و امید می‌رود که منشاء خیر برای کشور باشد.  در مقابله با آسیب های اجتماعی و از جمله خشونت ، نگاه علمی و مبتنی بر دیدگاه های خبرگان  ذی صلاح  اعم از حوزوی و دانشگاهی و اجرایی  برای همه اقداماتی که در این حوزه قرار است صورت بگیرد شالوده کار باید باشد که در بررسی و گزارشات ارائه شده به آن تاکید گردیده است. کتاب نقشه راه تدوین برنامه عمل پیشگیری از خشونت  اولین مجموعه ای است که با توجه به دیدگاه های صاحب نظران از سوی معاونت مذکور در قوه قضائیه  منتشر شده است.

نکته مهمی که از مجموعه بررسی ها می توان به آن اشاره داشت و در پیشگیری از نزاع های جمعی موثر خواهد بود، ضرورت رایزنی و حمایت طلبی از بزرگان و ریش سفیدان قبایل است. جلسات آموزشی و توجیهی  متعاملانه با بزرگان قبایل و طوایف  یکی از راه کارهای مهم برای پیشگیری از نزاع های جمعی می تواند باشد.

 مسوولین محترم لازم است تلاش نمایند تا در قالب آمایش های سرزمینی نسبت به کاهش نرخ بیسوادی، بیکاری  و توسعه مراکز آموزشی و حرفه آموزی متناسب با سبک زندگی ساکنین اقدام نمایند. دومین نکته که قویا باید مورد توجه قرار گیرد اصلاح  برخی برداشت‌های تحریف شده از برخی از مفاهیم دینی و آموزه‌های فرهنگی قومی است. عدم توجه به این عامل نیز از جمله بسترهایی است که خطر شروع نزاع های جمعی را همیشه ممکن می‌سازد. تعامل  عالمانه کارشناسان حوزوی و دینی در اصلاح برخی از این باورها  راه کار دیگری است که نباید از نظر دور بماند.  بهترین ابزار برای این مهم استفاده از فرصت نفوذ کلام  روسای قبایل است تا پذیرش آن را توسط مردم آسان سازد. رایزنی مرتب و یا جذب افراد  موثر و با استعداد در حوزه‌های دینی و نهایتا گسیل ایشان به میان مردم برای ترویج احکام دینی  سرمایه گذاری  ذی قیمتی است که به راحتی فواید آن قابل پیش بینی است. بدیهی است لزوم مداخلات قضایی و اشد مجازات آخرین تدبیر برای جلوگیری از بروز خشونت باید باشد ضمن اینکه نباید از قدرت بازدارندگی مجازات‌ها در صورتیکه به درستی و به موقع و در چارچوب اصولی اعمال شود نیز غفلت کرد.»