بنابراين مشخصه اصلي دهه ٦٠ را بايد در اين حضور مردمي و گذشت و ايثار غيرقابل باور آن جست‌وجو كرد و نه فقط در سختي‌ها و ناملايمات آن دوره. مشخصه اين دهه مقاومت در برابر اين بحران‌ها و ناخرسندي‌ها است و نه وجود بحران‌ها و ناملايمات. يك ملت ماهيت خود را در چنين مقاطعي بروز مي‌دهد.
سخنان مقام معظم رهبري در روز چهاردهم خرداد و در مرقد امام (ره) واجد چندين نكته مهم و كليدي بود كه پرداختن به آنها ضرورت دارد. دراین یادداشت به یکی از این موضوعات یعنی نحوه ارزيابي دهه ٦٠ پرداخته شده است. آنان كه دركي دقيق از اين دهه دارند، مي‌توانند ارزيابي و حس خود را بيان كنند، اين دهه از يك جهت يادآور مشكلات بزرگي است. جامعه و مردم ما در دهه ٦٠ با دو بحران جدي مواجه بودند، يكي تروريسم داخلي و ديگري جنگ كه در سال‌های پايانی جنگ اين دو بيش از هميشه و به صورت آشکار به يكديگر رسيدند. به تبع جنگ و بحران تروريسم، مشكلات اقتصادي و حتي روزمره مردم نيز فراوان بود. امروز به سادگي دو كلمه جنگ و تروريسم داخلي و خارجي را به كار مي‌بريم، ولي كافي است كه بدانيم طي اندك مدتي ده‌ها تن از مقامات عالي نظام ترور و شهيد شدند و اين در حالي بود كه حتي يكي از اين ترورها در يك كشور ديگر مي‌توانست كل آن دولت و حكومت را سرنگون كند. طبيعي است در واكنش به اين ترورها نيز اعدام‌هايي شكل گرفت. اعدام‌ها پاسخ به ترورها بودند و نه برعكس. اگر ٢٥ سال اخير را مرور كنيم تعداد اعدام‌هاي مربوط به اقدامات تروريستي شايد به اندازه اعدام‌هاي يك سال آن دهه هم نشود، چراكه تروريست‌ها سركوب و فراري شدند و اقدام موثری نداشتند که اعدامی هم انجام شود. بنابراين اعدام واكنش قابل انتظار آن اقدامات بود. به ويژه در شرايط جنگي كشور اين واكنش‌ها جدي‌تر است. كدام حكومت حتي حكومت‌هاي مقتدر و دموكراتيك هستند كه در برابر ترور رييس‌جمهور، نخست‌وزير، رييس دستگاه قضايي، دادستان انقلاب، ده‌ها وزير و نماينده مجلس و حتي ترورهاي كور خياباني، واكنش‌هاي خود را با شرايط عادي تنظيم كند؟ ايالات متحده پس از ١١ سپتامبر كه يك واقعه منفرد و نه ادامه‌دار بود، در سياست برخورد خود با همه تجديدنظر كرد و معلوم نبود كه اگر تجربه مشابه ايران را مي‌داشت، چگونه برخورد مي‌كردند؟از سوي ديگر جنگ و بمباران‌هاي شهرها نيز خاطره ديگر دهه ٦٠ است. كافي است كه گفته شود بر اثر بمباران و موشكباران شهرها و مناطق كشور تعداد قابل توجهي از كودكان عقب‌مانده و معلول ذهني و جسمي به دنيا آمدند كه به دليل عوارض بمباران‌ها بر زنان حامله بود. هر لحظه صداي آژير قرمز و سفيد و رفتن به پناهگاه و بيرون آمدن از آن، قطعي برق و جيره‌بندي مواد غذايي و... بخش جدايي‌ناپذير اين دهه است. همچنین هر لحظه انتظار شنيدن خبري از جبهه و جنگ درباره عزيزاني كه در آنجا مي‌جنگيدند جزو برنامه‌های عادی بود.
ولي دهه ٦٠ رويه ديگري هم داشت. رويه‌اي سراسر اميد و ازخودگذشتگي و ايثار، براي عبور از اين دو بحران مهم. يك خانواده‌اي كه اخيرا پدرشان مرحوم شد و چند تن از اعضايش در جبهه شهيد شده بودند، در آخرين روزهاي جنگ و پس از حمله منافقين در عمليات مرصاد، به صورت خانوادگي شامل فرزندان و پدر و مادر عازم جبهه مي‌شوند و كليد ساختمان را مي‌اندازند روي پشت‌بام و مي‌گويند هر كس زودتر آمد با نردبان برود كليد را بردارد! اينها نمونه‌هاي كوچكي از فضاي عمومي اين دهه است كه مردم براي حفظ دستاوردهاي تاریخی خود از همه چيزشان گذشتند؛ تا عزت نفس و اعتبار خود را حفظ كنند و كردند. دهه شصت به‌رغم تمامي ناملايماتش كه شنيدن آن براي هر ايراني امروز مي‌تواند ناراحت‌كننده باشد، ولي رويه ديگر آن كه نمايش خلاقيت و اعتماد به نفس و نيز حس همبستگي اجتماعي بود را نبايد فراموش كرد. شايد از اين نظر دهه ٦٠ در تاريخ اين ميهن نمونه منحصربه‌فرد است. همان زمان كه مردم مواد اصلي غذايي خود همچون روغن، قند و شكر و برنج و... را به صورت كوپني تهيه مي‌كردند ولي اگر جبهه‌هاي جنگ نيازمند چنين مواردي بودند در چشم به هم زدني از سوي مردم اين مواد در ده‌ها كاميون ريخته و جهت ارسال به جبهه‌ها آماده مي‌شد. همان زمان كه ترورهاي كور، نفس‌ها را در سينه‌ها حبس كرده بود چه بسيار پدران و مادراني كه نزديكان و منسوبان خود را كه با نيروهاي تروريست مرتبط بودند به ماموران معرفي مي‌كردند. آن زمان چنان بود كه اين نيروها در خانه‌هاي تيمي با يكديگر زندگي كنند، ولي پس از آغاز ترورها فكر اين قسمت را نكرده بودند كه به دليل درخواست دولت، همه مردم تبديل به چشم و گوش‌هاي حكومت شدند و در فرصت نه‌چندان زيادي بساط تمامي خانه‌هاي تيمي گروه‌هاي تروريستي را برچيدند.
بنابراين مشخصه اصلي دهه ٦٠ را بايد در اين حضور مردمي و گذشت و ايثار غيرقابل باور آن جست‌وجو كرد و نه فقط در سختي‌ها و ناملايمات آن دوره. مشخصه اين دهه مقاومت در برابر اين بحران‌ها و ناخرسندي‌ها است و نه وجود بحران‌ها و ناملايمات. يك ملت ماهيت خود را در چنين مقاطعي بروز مي‌دهد.
منبع:اعتماد
ارسال نظر
