رویکرد ترامپ درباره داعش چگونه است؟

 یکی از سیاست‌های امریکا که هنوز تغییر نکرده سیاست مبارزه با داعش است و با استراتژی دولت اوباما تفاوتی نکرده است. استراتژی مبارزه با تروریسم ترامپ که به تازگی منتشر شده نشان می‌دهد که ترامپ دو رویکرد را دنبال می‌کند. نخست پرهیز از مداخلات نظامی هزینه‌بر و دوم به دنبال حملات نظامی هدفمند علیه گروه‌های تروریستی است. این بحثی بود که اوباما هم به دنبال آن است. نکته‌ای که وجود دارد این است که چرا این تغییر صورت نمی‌گیرد که این موضوع به محدودیت استراتژیک امریکا بازمی‌گردد. برخلاف ادعاهایی که مطرح می‌شود، امریکا توان لازم را برای ورود مستقیم ندارد. البته توان نظامی دارد اما مسائلی وجود دارد که واقعا درگیر شدن با داعش آنگونه که ترامپ اعلام کرده که قصد دارد داعش را ریشه‌کن کند واقعا به چالش می‌کشد. محدودیت‌های امریکا را در این زمینه به چند بخش عمده تقسیم می‌شود.

١-‌ در درجه اول ائتلاف امریکایی در مقابل یک ائتلافی قرار دارد که ائتلاف مقابل قوی‌تر از ائتلاف امریکایی‌ها در منطقه است. در ائتلاف مقابل ایران، روسیه، عراق، سوریه، حزب‌الله به علاوه ترکیه در این روزها قرار دارد. تمرکز این ائتلاف روی مسائل امنیت ملی است. بنابراین آنها در این زمینه بسیار مصمم و مداوم عمل می‌کنند. اگر نگاه کنید از ابتدای بحث داعش ایران و روسیه بسیار مصمم وارد شدند. ورود سریع ایران و روسیه در بحث داعش روندهای مبارزه با تروریسم را توانست به نفع ایران تغییر دهد که اقدام بسیار هوشمندانه‌ای بود. چرا که تمام نیروها مجبور شدند که استراتژی مبارزه با داعش را ایجاد کنند. اما دیر آمدن دیگر ائتلاف‌ها به بحث موجب شد که آنها بر روندها مسلط نشوند. به‌طور مثال شاهد ترکیه بودیم و حتی عربستان قصد داشت یک ائتلاف عربی را شکل دهد که به نوعی نگرانی از این بود که جمهوری اسلامی بتواند بر روندها حاکم شود. در ائتلاف ایران و روسیه آنها بر مناطق استراتژیک مسلط هستند که ائتلاف امریکا در این زمینه ضعیف است که به نوعی یک محدودیت استراتژیک محسوب می‌شود.

٢-‌ عدم ظرفیت امریکا برای همکاری با این ائتلاف است. بحث پوتین و ترامپ را در این مدت شنیده‌ایم که ترامپ سعی خواهد کرد که به روسیه نزدیک شود تا ایران را منزوی کند و با هم در سطح ژئوپولتیک به توافق دست پیدا کنند. به نظر می‌رسد ترامپ این ظرفیت را ندارد. چرا که روسیه و ایران به گونه‌ای یک دوره جدید از همکاری‌های خود را دنبال می‌کنند که پیدا کردن ظرفیت‌های جدید در مبارزه با داعش است. این ظرفیت هم منطق جغرافیایی و هم استراتژیک دارد. منطق جغرافیایی این دو دیدگاه در جایی هستند که جغرافیای داعش حضور دارند. اگر این دو کشور نقطه اصلی مبارزه با تروریسم نباشند به گونه‌ای داعش می‌تواند گسترش پیدا کند. بنابراین این دو کشور راهکار خود را برای مبارزه با داعش به صورت مستقل تعریف کردند. از همین رو اینکه گفته می‌شود پوتین و ترامپ همکاری می‌کنند، صحیح نیست چرا که این ظرفیت را بروکراسی سیاست خارجی امریکا در حال حاضر ندارد و این یک محدودیت دیگر استراتژیک برای امریکا به حساب می‌آید برای اینکه بگوید من با داعش می‌جنگم.

٣-‌ محدودیت دیگر مخالفت جمهوری اسلامی است. دو کشور ایران و امریکا ائتلاف را به صورت مستقل برای هم تعریف می‌کنند. می‌دانیم که ظرفیت‌های همکاری ایران و امریکا در زمینه مسائل منطقه‌ای با محدودیت‌هایی روبه‌رو است که البته در حوزه مبارزه تروریسم ممکن است فضاهایی ایجاد شود که این می‌تواند به سود ایران باشد چرا که امریکا در این زمینه هرچه تلاش کرده نتوانسته در خصوص مسائل منطقه‌ای با ایران وارد مذاکره شود. شاید یک زمانی این محدودیت‌ها درش باز شود تا دو طرف بتوانند مذاکره کنند اما هنوز این زمان فرا نرسیده است.

٤-‌ عدم توانایی امریکا در بسیج شبکه‌های مردمی است که نیروهای موثر محلی هستند که به‌شدت مبارزه با تروریست‌ها تاثیرگذار هستند. امریکا به دلیل اینکه نتوانسته یک تعادلی بین رویکردها و اتحادهای منطقه‌ای خود را دنبال کند نمی‌تواند اتصال با شبکه‌های بسیج مردمی ایجاد کندکه یک محدودیت دیگر برای امریکا محسوب می‌شود.

٥-‌ شاید محدودیت آخر برای امریکا مساله ترکیه و کردی است. این روزها شاهد آن هستیم که ایران، ترکیه و روسیه بر سر مناطق کاهش تنش به توافق رسیدند. ترک‌ها به این دلیل وارد همکاری با ایران و روسیه شدند که مساله سوریه به مانند سال‌های گذشته از زاویه تغییر رژیم سوریه نیست، بلکه از زاویه کردی و شمال سوریه است. ترک‌ها به دنبال آن هستند که موضوع مهم امنیت ملی خود را وارد مساله سوریه کنند. همان کاری که ایران و روسیه انجام دادند. ایران و روسیه با ورود به فاز امنیت ملی توانستند بسیج عمومی ایجاد کنند و این تداوم را در سیاست خارجی به پیش بردند. ترکیه هم بخشی از این جریان است. نکته‌ای که وجود دارد که محدودیت استراتژیک محسوب می‌شود، نیروی کردی به عنوان اصلی‌ترین متحد امریکا برای مبارزه با داعش است و برای آن نیز هزینه می‌کنند. آنها همزمان می‌دانند که این نیروی کردی یک محدودیت خاص خودش را دارد. ترکیه در معادلات خود با روسیه و ایران حتما این بحث را مطرح می‌کند که معادله کردی نباید به ضرر امنیت ملی ترکیه در شمال سوریه تبدیل شود.

کیهان برزگر نوشت: همین مساله باعث شده یک محدودیت استراتژیک دیگر برای امریکا ایجاد شود. وی در پایان افزود: در مجموع شیوه مبارزه با داعش در زمان ترامپ تغییر نکرد و این هم به محدودیت استراتژیک امریکا در صحنه نبرد مبارزه با داعش باز می‌گردد. بنابراین ترامپ هم نمی‌تواند تغییر عمده در سیاست خود در قبال مبارزه با تروریسم ایجاد کند. به هر حال سیاست ترامپ در مبارزه با داعش اگر بتواند در درون منطقه زمینه‌های خود را تغییر دهد و همکاری خود با دیگر کشورها را تقویت کند برای جمهوری اسلامی می‌تواند یک نقطه مثبت باشد چرا که مبارزه با تروریسم در سیاست خارجی ایران یک اولویت است و این اگر به‌گونه‌ای برسد که ابتکار عمل را به دست آورد، مشروعیت خود را کسب کرده است. سیاست ایران هم می‌تواند دو جنبه‌ای باشد که نیروهای ایران درگیر مبارزه با تروریسم است و این نکته استراتژیک نظامی که خوب هم عمل می‌کند باید تبدیل به یک کالای سیاسی و دیپلماسی شود.

منبع  : اعتماد