روایت سیروس مقدم از پشت صحنه پایتخت

نوروز 93 ششمین نوروزی است که سیروس مقدم با یکی از ساخته‌هایش مهمان خانه‌های ما شد، با سریال‌های چک برگشتی، چاردیواری، پیامک از دیار باقی و سه‌گانه پایتخت که سومین سری آن امسال دوباره توانست بیشترین تعداد مخاطب را پای تلویزیون بنشاند.

این کارگردان در سومین سری پایتخت، داستانی را برای مخاطبانش روایت کرد که علاوه بر لحن و بیان جذابش از عناصر، رویدادها و شخصیت های واقعی برای ارتباط بیشتر با مخاطب بهره گرفته و به موضوعاتی چون کشتی، مسائل محیط بانان و رونمایی از پیراهن تیم ملی کشورمان در مسابقات جام جهانی 2014 نیز توجه داشته است.

موفقیت سریال پایتخت آن هم در سومین سری، اتفاق بی سابقه ای در تلویزیون کشورمان است و کمتر اثری را می شناسیم که به چنین موفقیتی دست پیدا کرده باشد. این اتفاق قطعا دلایل متعددی داشته که از آن جمله می توان به وجود هنرمندان کاربلد در کنار سیروس مقدم، پرداختن به موضوعات روز جامعه در پایتخت، ارائه یک کمدی شریف و دلنشین اشاره کرد و از همه مهم تر تجربه سال ها کارگردانی آثار موفق و ناموفقی که هر کدام به این کارگردان نام آشنا کمک کرده اند تا نبض مخاطب را بسنجد و زبان ارتباط با او را پیدا کند.

با سیروس مقدم درباره ساخت آثار تلویزیونی راجع به اقوام ایرانی حرف زدیم و درباره بازخوردهایی که از سریال پایتخت دریافت کرده؛ بازخوردهایی مانند قدردانی یک وزیر از او و سریالش تا بخشیده شدن حکم قصاص یک محیط بان.

شما تاکنون شش سریال نوروزی ساخته اید و این روزها آماده می شوید​ برای ماه رمضان هم یک سریال بسازید. این مناسبت ها تاثیر خاصی بر دیده شدن یا نشدن یک سریال دار​د؟
در سال های اخیر سریال های نوروزی و آثاری که برای ماه مبارک رمضان ساخته می شود، برای مدیران تلویزیون اهمیت ویژه ای پیدا کرده، اما اعتقاد شخصی من این است که در تمام طول سال باید جشنواره ای از سریال های خوب داشته باشیم که مردم تماشا کنند و لذت ببرند؛ سریال های خوب با لحن ها و رنگ های مختلف، سریال های کمدی، طنز، جدی، تاریخی، دفاع مقدسی و... .

اعلام کرده اید دیگر پایتخت را ادامه نخواهید داد و نمی خواهید پایتخت 4 را بسازید. از روند کار خسته شده اید یا سریال دیگر ظرفیت تداوم را ندارد؟
واقعیت این است که ما با پایتخت 1 و 2 و 3 خاطره خوبی در ذهن مردم ساخته ایم. مردم خاطرات خوشی از آن دارند و باید مجنون باشم که این خاطره خوش را در ذهن مردم خراب کنم. البته من گفته ام دیگر پایتخت را ادامه نخواهم داد و این سه گانه تمام شده، اما در ادامه گفته ام در آینده سریالی درباره خانواده​ و گویش دیگری خواهم ساخت. قطعا هیچ کارگردانی به خاطر خستگی دست از کارش برنمی دارد و من هم در آینده سریال های دیگری حتی برای نوروز خواهم ساخت چون در نوروز سریال سازها می توانند بیشترین خدمت را به مردم بکنند؛ بهار از راه می رسد، حال همه خوب است و در این شرایط نشاندن لبخند روی لب مردم وظیفه ای است که من از انجام آن لذت می برم.

سال گذشته جایی خواندم که خود شما و همکارانتان در این سریال معتقدید پایتخت به لحاظ داستانی این امکان را دارد که صد مجموعه از آن ساخته شود. چرا نگران هستید خاطره خوب این سریال خراب شود؟
به نظر من درباره آینده یک سریال فقط در همان مقطع زمانی که قرار است کاری شروع شود، می توان نظر دارد و فهمید آیا می توان آن را ادامه داد یا نه. مثلا اگر در پایتخت 3 به سوژه نابی نمی رسیدم به صرف این که پایتخت ساخته شود، هرگز این کار را نمی کردم. نه تنها من بلکه دیگر همراهان من در این سریال و حتی خود آقای تنابنده ـ که طرح و ایده و خلاقیت پایتخت از ایشان است ـ همین طور فکر می کنند. اعتقاد ما همیشه بر این بوده که اگر حرف تازه ای برای گفتن داشته باشیم، پایتخت را می سازیم و اگر نه، نمی سازیم.

چرا در سریال بعدی تان هم می خواهید به سراغ خانواده ای از دیگر اقوام کشورمان بروید؟
به نظرم یکی از راه ها برای این که خرده فرهنگ ها، گویش ها، گذشته یک منطقه یا قومی شناسایی شود و ارزش هایش به همه مردم معرفی شود، این است که درباره مردم نواحی و مناطق کشورمان سریال بسازیم. به نظرم ما وظیفه داریم این کار را بکنیم، اما این بار ترجیح می دهم در منطقه ای، جایی یا استانی کار کنم که زمینه فرهنگی برای ساخت سریال مهیا باشد و حتما از قبل، این کار را به نظرسنجی می گذارم و نیازسنجی می کنم. هر جایی که تمایل بیشتر و استقبال بیشتری نشان داد و وفاداری بیشتری به ما داشت، دعوت آنها را لبیک خواهیم گفت.

چطور نظرسنجی می کنید؟
خیلی ساده می توان این کار را کرد؛ مثلا در استان گلستان 90 درصد مردم خواهان این هستند که پایتخت 4 یا سریال بعدی من آنجا ساخته شود یا مردم دیگر مناطق کشورمان مثل هم استانی های من در خوزستان، دعوت کردند سریال بعدی ام را در منطقه ای که خاستگاه خود من است بسازم. یا همین طور خیلی جاهای دیگر.

اما استان گلستان به لحاظ فرهنگی خیلی شبیه مازندران است و سریالی که در استان گلستان بسازید می تواند ادامه پایتخت باشد.
اهالی استان گلستان خیلی با شما هم عقیده نیستند. آنهایی که با ما ارتباط دارند ازجمله نماینده ها، مردم و روشنفکران این منطقه معتقدند فرهنگ مازندران و گلستان با هم فرق دارد. اهالی استان گلستان روحیه دیگری دارند و برخورد دیگری با تولیدکنندگان سریال خواهند داشت.

قبل از سریال پایتخت وقتی صحبت از شمال کشور می شد خیلی ها گمان می کردند شمال ایران یعنی گیلان و حتی فقط شهر رشت را به خاطر می آوردند، اما بعد از پایتخت حالا خیلی ها مازندران را می شناسند و با گویش و زندگی این مردم آشنا شده اند. فکر می کنید این روند می تواند درباره دیگر مناطق و اقوام ایرانی نیز تداوم داشته باشد؟
بله، به نظر من شدنی است چون کشور ما ترکیبی از فرهنگ ها، گویش ها و اقوام مختلف است و این تنوع درحدی است که اگر یک نفر از جنوب کشورمان به شمال شرقی آن برود، برای ارتباط با هموطنان خودش نیاز به مترجم خواهد داشت. هموطن جنوبی برای ارتباط با هموطن آذری نیاز به کسی دارد که هر دو زبان را بشناسد و بتواند به عنوان مترجم، زمینه ارتباط آنها را فراهم کند. وقتی این همه تنوع و رنگ آمیزی قومی در کشورمان وجود دارد، سریالی مانند پایتخت که بتواند فرهنگ ها را احیا ​ و هویت مناطق و اقوام را معرفی کند حتما باعث نزدیک تر شدن اقوام ایرانی خواهد شد. متاسفانه الان اقوام ایرانی حداقل به لحاظ گویش کمی از هم دورند و ما کلمات هم را نمی شناسیم. خود من اگر با یک هموطن کرد صحبت کنم، 90 درصد حرف هایش را متوجه نمی شوم و نیاز به مترجم دارم. سریال های اینچنینی باعث می شود درباره زبان، گویش، روحیه و ارزش های اقوام مختلف اطلاعات بیشتری پیدا کنیم و این شناخت به ارتباط بهتر و نزدیک تر منجر می شود.

چقدر زبان مازنی یاد گرفته اید؟
الآن وقتی با مازنی ها صحبت می کنم، بیشتر حرف هایشان را می فهمم. ممکن است خودم نتوانم با گویش مازنی حرف بزنم، اما تقریبا به صورت کامل متوجه منظورشان می شوم.

ساخت ســریال هایی درباره اقوام مختلف نیــاز به برنامه ریزی بلندمدت دارد و متاسفانه در کشور ما و بخصوص در بخش فرهنگی معمولا چنین برنامه ریزی هایی صورت نمی گیرد یا اگر برنامه ای باشد با تغییر مدیران به صورت کامل به اجرا نمی رسد. فکر می کنید سازندگان سریال های تلویزیونی یا خود شما با تجربیاتی که به دست آورده اید، می توانید در یک برنامه بلندمدت سریال هایی درباره اقوام ایرانی بسازید؟
انجام چنین کاری بیشتر از این که به خواسته سریال سازان برگردد، به برنامه ریزی مدیران فرهنگی و سیاست های فرهنگی کشور بستگی دارد. این مدیران هستند که باید هنرمندان را به سمت معرفی اقوام سوق بدهند و مثلا برای ده سال آینده برنامه ریزی کنند. ما به عنوان سریال ساز می توانیم به صورت مقطعی مانند سریال پایتخت کارهایی بکنیم و براساس استنباط و تشخیص خودمان درباره بخشی از کشورمان یا برخی اقوام آثاری خلق کنیم، اما اگر قرار باشد این مقوله به صورت هدفمند انجام شود در درجه اول به مدیران فرهنگی معتقدی نیاز داریم که به این کار اعتقاد داشته باشند و در درجه دوم نیاز به برنامه ریزی بلندمدت داریم تا نتیجه درستی حاصل شود. من و همکارانم در مجموعه پایتخت فقط می توانیم تجربیاتمان را منتقل کنیم، آن هم درصورتی که از ما خواسته شود.

فکر می کنم از مهم ترین دستاوردهای شما به لحن سریال برمی گردد، چون نوع روایت شما از پایتخت 1 تا 3 عوض شد و به بیان مستندگونه ای رسیده اید که قدرت تاثیرگذاری اثر را افزایش می دهد.
بخشی از دستاوردهای ما در این سریال به لحن و بیان مربوط است، چیزهای زیادی است که ما در این سال ها به آن رسیده ایم؛ ازجمله موشکافی و کشف ویژگی های بومی هر منطقه یا مثلا حساسیت های هر قوم یا میزان صبر و تحمل آنها در مقابل شوخی.

ازجمله تجربیات ما به ویژگی های زیستی اقوام برمی گردد؛ به این که مردم یک منطقه چطور حرف می زنند، چه لهجه و گویشی دارند، چطور لباس می پوشند، به چه چیزهایی توجه بیشتری دارند، چه نوع موسیقی​ گوش می دهند و... مثلا موسیقی مناطق و نواحی کشورمان ازجمله چیزهایی است که کمتر به آن توجه شده و شاید سالی یکبار در یک جشنواره، تعداد محدودی مخاطب این موسیقی را بشنوند. همه اینها تجربیاتی است که درباره مردم مازندران به دست آورده ایم و اگر قرار است کسانی از آن بهره بگیرند باید خودشان بخواهند چون ممکن است این انتقال تجربه به فخرفروشی تعبیر شود.

بعد از شنیدن نظر مخالفان و موافقان سریال پایتخت اگر بخواهید سریالی درباره یکی دیگر از اقوام کشورمان بسازید، از همین گروه استفاده می کنید یا به این نتیجه رسیده اید که لازم است افرادی از همان فرهنگ و قومیت با شما همکاری کنند؟
تلفیقی از این دو. تجربه نشان داده آثاری که صرفا از سوی هنرمندان محلی و بومی صرف​ ساخته شده خیلی درخشان نبوده است. تولیدات مراکز استانی ما با تلاش و زحمات زیادی ساخته می شوند، اما بجز موارد استثنا مانند مرکز بوشهر و یکی دو نمونه دیگر خروجی درخشانی نداشته است. چون در مراکز استان ها امکانات زیادی در اختیار هنرمندان قرار ندارد. به همین دلیل است که معتقدم باید از همکاران فعلی و هنرمندان بومی مناطق استفاده کنیم یعنی در کنار هنرمندان بومی باید از هنرمندانی کمک بگیریم که ایرانشمول و ملی هستند. این هنرمندان می توانند براساس نیازهایی که در یک قوم، یک ناحیه یا منطقه هست داستان ها و موقعیت های جذاب خلق کنند و البته پیش از این کار باید تحقیقات وسیع داشته باشند، از کمک مشاوران محلی و کارشناسان بومی بهره بگیرند و درباره ناحیه مورد نظر تحقیق و حتی با مردمش زندگی کنند تا کم کم به سوژه ها و ایده هایی برسند که منطبق بر واقعیت های آن منطقه باشد. به نظرم تلفیق این دو درست است، نه صرفا هنرمند پایتخت نشینی که شناختی از درد و رنج مناطق ندارد و در برج بلوری نشسته و قصه می نویسد و می سازد و نه صرفا هنرمندان بومی که با امکانات محدود و ضعیف، آموزش دیده و کار کرده اند. البته به شرط این که تعصب از بین برود و ما را خودی بدانند، بپذیرند ​ قصدمان خدمت است و نمی خواهیم به فرهنگشان صدمه بزنیم، نه این که ما را بیگانه ای فرض کنند که مستحق تهمت و افترا و ننگ است.

این نکته را هم در نظر داشته باشید که بسیاری از اهالی سریال پایتخت به فرهنگ های دیگر تعلق دارند و همه اهل تهران نیستند. مثلا خود من خوزستانی هستم یا مهران احمدی نیشابوری است، احمد مهرانفر اهل کاشان است، هدایت هاشمی سبزواری است و همه ما به یکی از نواحی ایران تعلق داریم ولی به نظر من اگر قرار باشد سریالی درباره یکی دیگر از اقوام کشورمان بسازم این هم کافی نیست. باید ظرفیت و استعداد لازم در آن منطقه و ناحیه وجود داشته باشد که به کمک ما بیاید. اگر این همراهی نباشد ما کاری نمی توانیم بکنیم. مثلا در تجربه پایتخت بجز بازیگران نقش های اصلی سریال، بقیه بازیگران از هنرمندان بومی تئاتر مازندران هستند. آقای خطی که مشاور لهجه و گویش سریال بود اگرچه ساکن تهران است، اما اصالتش به مازندران برمی گردد و به عبارتی در سریال پایتخت، ما ترکیبی از هنرمندان بومی و غیربومی داشتیم و این شیوه را ادامه خواهم داد مثلا اگر قرار باشد در کردستان سریال بسازیم، حتما از هنرمندان کرد استفاده خواهیم کرد و از آنها هم کمک خواهیم گرفت.

و باز هم به سراغ طنز و کمدی می روید؟ شاید اگر یک سریال جدی بسازید میزان پذیرش بیشتر باشد!
باید ببینیم به چه قصه ای می رسیم. اگر یک قصه خوب داشته باشیم همان را می سازیم. فرقی نمی کند لحنش کمدی باشد، تراژیک یا ملودرام. مهم این است که قصه با واقعیت های ناحیه مورد نظر انطباق داشته باشد و به روحیات و خواسته ها، شرایط زیستی، مشکلات، خوشی ها و ناخوشی های مردم آن منطقه نزدیک شود.

به نظر می رسد شما از آن دست کارگردان هایی هستید که بخوبی می توانند مسئولیت های مختلف را به افراد واگذار کنند. به نظرم این روحیه بخصوص در پایتخت 3 بسیار به شما کمک کرده که بتوانید در فرصت اندک بازیگران سریال را دوباره دور هم جمع کنید، خدمات و امکانات بگیرید و همزمان با تدارک مقدمات کار صرفا به کارگردانی بپردازید.
بله، تقریبا همین طور است. در پایتخت 3 ما یک نفر را به عنوان مجری طرح به کار اضافه کردیم که در پایتخت های قبلی نبود. آقای نجف زاده آگاهانه به گروه اضافه شد ،چون پایتخت 3، سریال سخت و پرهزینه ای بود و این را در تک تک تصاویرش می توانید ببینید. با توجه به شرایط بد مالی که سازمان گرفتارش شده و این مساله سال گذشته شدت پیدا کرده بود، بدون حضور یک مجری طرح و یک اسپانسر نمی شد​ پایتخت 3 را به فرجام رساند.

مجبور می شدید از ایده آل هایتان کوتاه بیایید؟
نه، مطلقا این اتفاق نمی افتاد. اگر قرار بود کوتاه بیاییم​ اصلا پایتخت 3 ساخته نمی شد و همه عوامل هم کنار می کشیدند. اساسا مجری طرح براساس همین نیاز اضافه شد که بتواند بین گروه، سازمان ها، نهادها، موسسات، فدراسیون ها و مراکزی که ما نیاز به دریافت خدماتشان داشتیم هماهنگی ایجاد کند و هم در بخش مالی حمایت هایی برایمان جلب کند که مثلا بتوانیم 2000 تماشاگر به سالن کشتی بیاوریم و هشت دوربین بکاریم و یک مسابقه کشتی واقعی را بازسازی کنیم. همیشه تقسیم وظایف انجام می شود، ولی کنترل دقیقی توسط من و خانم غفوری صورت می گیرد و همه اعضای گروه را از بین افراد حرفه ای انتخاب می کنیم تا در کمترین زمان بیشترین بازدهی را داشته باشند.

حضور اسپانسر چقدر در پایتخت 3 نقش داشت؟ فرض کنید سازمان صدا و سیما در شرایط فعلی نبود و بودجه ای متعارف در اختیارتان می گذاشت. آیا باز هم می توانستید سریال را به همین ترتیب بسازید یا نیاز به وجود اسپاسر ضرورت داشت؟
همه این کارها را می شد کرد اما الان به جای آن که من و شما در دفتر تهیه کننده با خیال آسوده با هم حرف بزنیم، اینجا پر از طلبکار بود و آدم هایی که کار کرده بودند و دستمزدهایشان را می خواستند. این آرامشی را که می بینید به این دلیل است که اتفاقا حامی مالی ما مدیران فرهیخته و فهمیده و فرهنگی دارد که درک درستی از تبلیغات داشتند و هرگز به ما فشاری وارد نکردند. آنها اصراری بر تبلیغ شعاری نداشتند، همه چیز را به خود ما و به قصه واگذار کردند و با تزریق بموقع سرمایه البته تا این لحظه باعث شدند ما بتوانیم شرایط خوبی به لحاظ تولیدی فراهم کنیم. گروه با خیال راحت کارش را انجام می داد و افراد برای دریافت دستمزدهایشان دغدغه نداشتند.

حمایت مالی باعث شد براحتی سالن اجاره کنیم، 2000 هنرور به داخل سالن بیاوریم، هشت دوربین به کار بگیریم، هلی شات داشته باشیم و مثلا سیروس مقدم به جای این که وقتی به صحنه می آید به این فکر کند که من 2000 تا تماشاچی خواسته ام اما صد نفر آورده اند، به این فکر می کرد که دوربین هایش را کجا بگذارد و چه نماهایی بگیرد. به عبارتی من صرفا به کار تخصصی خودم فکر کردم. با ادعا می گویم هر کس دیگری بجز خانم غفوری پروژه پایتخت 3 را تهیه و تولید می کرد، محال بود به این خوبی به فرجام برسد. هر آنچه من، محسن تنابنده و دیگران نیاز داشتیم، در اختیارمان قرار گرفت. برای هر کاری از ما حمایت شد تا آبروی ما و سازمان حفظ شود، اثری در حد و اندازه استانداردهای جهانی تولید شود و پایتخت 3 طبق گفته آقای دارابی بتواند با بیش از 90 درصد مخاطب، سرش را بالا بگیرد.

بنابراین با وجود اسپانسر در کارهای تلویزیونی موافق هستید!
در تمام دنیا در سه چیز حامیان مالی نقش تعیین کننده دارند و من جز این ندیده ام؛ سیاست، هنر و ورزش در همه دنیا از اسپانسر بهره می گیرند. مثلا فلان باشگاه ورزشی پررونق است، چون حامیان مالی درجه یک دارد یا فلان سیاستمدار خیلی خوب می تواند تبلیغ کند، چون حامیان مالی خوبی دارد یا فلان فیلم خوب می فروشد چون حامیان مالی تبلیغات خوبی می کنند. به نظرم استفاده از اسپانسر کار درستی است و اگر قرار بر خصوصی سازی باشد راهی جز این نداریم؛ تفاوت مساله در ایران این است که مرزها مخدوش شده و مثلا وقتی می گوییم یک فیلم یا سریال اسپانسر دارد یعنی مدام در آن شاهد تبلیغاتی هستیم که ربطی به قصه ندارد و در مخاطب دافعه ایجاد می کند. اگر درک درستی از این مقوله وجود داشته باشد، حامی مالی می تواند بسیار کمک کننده و مفید باشد، بخصوص در شرایطی که یک سازمان یا دولت مشکلات مالی دارد. همین حالا اکثر فدراسیون های فعال ما به کمک حامیان مالی می توانند تیم هایشان را به مسابقات اعزام کنند، اردو بگیرند و فعالیت کنند. به نظر من جذب حامی مالی مقوله درستی است، به شرط آن که مرزها مخدوش نشود. خوشبختانه حامی مالی سریال پایتخت 3 مطلقا تداخلی با کار ما نداشته و هیچ چیز غیرمعقولی از ما نخواسته است. شاید این شانس ما بوده، چون این اولین بار​ بود که در کارمان از وجود حامی مالی بهره می گرفتیم.

یعنی اسپانسر هیچ تغییری در پایتخت 3 ایجاد نکرد؟
طبیعی است وظیفه داشتیم عنصر تبلیغی را به کارمان اضافه کنیم، ولی این عنصر به صورت غیرمنطقی به سریال وارد نشد. مثلا رئیس کارخانه را در سریال نشان ندادیم یا در امکاناتشان غلو نکردیم. ما کاری را انجام دادیم که قصه نیاز داشت و آنها هم چیزی جز این نخواستند. حتی یک بار هم سر صحنه نیامدند. چرا، یک بار وقتی کار را کلید زدیم برای تبریک و خسته نباشید و پرداخت قسط اول آمدند. وجود حامیان مالی باعث شد بتوانیم هر آنچه را فیلمنامه نیاز داشت، اجرا کنیم.

پس واقعا سقف خانه خراب کردید؟
اگر دقت کرده باشید نمای بسته نداشتیم و براستی سقف خراب شد. ما سه تا سقف داشتیم؛ یک سقف واقعی، یک سقف کاذب و یک سقف که با پرده کروماکی تصویربرداری کردیم. سقف کاذب را در یک سوله و به کمک یک گروه متخصص با حضور آقای صفایی که دستیاران مرحوم جواد شریفی بودند، ساختیم. این سقف سازه ای شبیه خانه واقعی بود و یک بار هم با پرده کروماکی سکانس مربوط به سقف را تصویر برداری کردیم. یعنی ما سه بار این سکانس را تصویربرداری کردیم تا نتیجه طوری شود که دیدید. باید این اتفاق می افتاد تا تماشاچی قبول کند نقی خانه خراب شده و کابوس او را باور کند.

کشتی گیرانی که در مسابقات بودند چطور دعوت به کار شدند؟
تمام این افراد کشتی گیر هستند. حتی یکی از آنها هم هنرور نبود که فقط به خاطر هیکل ورزشکاری او را آورده باشیم. تمام این افراد کشتی گیر هستند و مدال آسیایی، جهانی، المپیک و ارتش های جهان دارند. جا دارد همین جا از آقای رسول خادم تشکر بسیار ویژه داشته باشم که خیلی با ما همکاری کرد. هم مشاوران خوبی به ما معرفی کرد و هم آرشیو کاملی از کشتی گیران 20 سال اخیر ایران را در اختیار ما گذاشت. از کشتی گیری که در بندرعباس زندگی می کرده و مدال قهرمانی جهان داشته تا کشتی گیری در بجنورد یا همدان. آرشیو کاملی از کشتی گیران پیشکسوت در اختیارمان قرار گرفت و ما براساس آن کشتی گیران را انتخاب کردیم؛ مثلا فلان کشتی گیر بور است و چشم های روشن دارد. او را به عنوان کشتی گیر بلغار انتخاب کردیم. یکی دیگر سیه چرده است، او را برای کوبا انتخاب کردیم و دوستی که نقش کشتی گیر چینی را بازی می کرد، قهرمان ارتش های جهان است و در بجنورد زندگی می کند. این دوستان را دعوت کردیم. از شهرشان آمدند. چند روز مهمان ما بودند تا بتوانیم مسابقات کشتی را به باورپذیرترین شکل تصویربرداری کنیم.

همه اینها در تعطیلات نوروز انجام شد؟
بله و کار خیلی سختی بود. چون این عزیزان برنامه زندگی خودشان را داشتند، بیکار ننشسته بودند که ما هر وقت خواستیم به تهران بیایند. پذیرایی از آنها در تهران و حضورشان در سالن کشتی به همراهی و همکاری یک آدم مسئول، دلسوز و همراه نیاز داشت و رسول خادم و همکارانش در این باره سنگ تمام گذاشتند. من مجددا از او تشکر می کنم. زمانی که ایشان با تیم کشتی آزاد ایران در آمریکا بود و توانستیم در مسابقات جهانی رتبه اول را کسب کنیم و آقای یزدانی کشتی گیر مازندرانی توانست حریف آمریکایی خود را شکست بدهد، حتی در آن زمان و با آن همه گرفتاری، دغدغه و مسئولیت، ایشان تلفنی با ما در ارتباط بود و شرایطی فراهم کرد که سالن کشتی، داور و امکانات در اختیارمان قرار دهند و همه چیز مهیا شود.

در طرح پایتخت 3 از ابتدا همه این موارد پیش بینی شده بود یا وقتی فیلمنامه را می نوشتید با توجه به داشتن امکانات این اتفاقات رقم خورد؟
همه اینها از ابتدا طراحی شده بود. اگر به خاطر داشته باشید در بدو امر بنا بر این بود بخشی از سریال در ترکیه ساخته شود و برنامه ما این بود که مسابقات فینال را در ترکیه برگزار کنیم که در نهایت قرار شد فینال در کشور خودمان برگزار شود. پایتخت 3 کار دشواری بود و اگر حمایت های افرادی مانند رسول خادم، آقای کفاشیان رئیس فدراسیون فوتبال و همکارشان آقای ملامحمد که به ما برای سکانس تجلیل و دعوت از بزرگان خیلی کمک کرد، نبود پایتخت ساخته نمی شد.

با توجه به استقبال مردم باید از زحمتی که برای تولید پایتخت کشیده اید، راضی باشید. درباره ماه هایی که صرف تولید این سریال شده، چه احساسی دارید؟
می گویم ای کاش هزار بار دیگر، ده هزار بار دیگر مثل این چند ماه زندگی کنم. روزهای سختی بود، اما لذتبخش هم بود. مثل کسی که با زحمت بسیار چاهی می کند، اما زمانی که به آب می رسد همه خستگی هایش را فراموش می کند. زلالی و خنکی و لذت چشیدن آب تمام سختی و رنج کندن چاه را از تن به در می کند. پایتخت هم برای من همین طور بود. بعد از این سریال کسانی با من تماس گرفتند که باور نمی کردم حتی پایتخت را دیده باشند. کسانی از داخل و خارج از کشور، از مردم عادی تا مسئولان. شاید باورتان نشود، بعد از این سریال آقای پورمحمدی وزیردادگستری با من تماس گرفتند و از تحلیل ها و دیدگاهشان می شد فهمید که سریال را با دقت دیده اند.

با تماس ایشان حال خوبی به من دست داد. همین طور تلفن و نامه خانم ابتکار که واقعا از آن روحیه و انرژی گرفتم چون پایتخت توانست جان محیط بانی را که به قصاص محکوم شده بود ​ نجات بدهد، بعد از آن که بهبود در مراسم رونمایی از پیراهن تیم ملی شرح حالش را گفت توانست بر خیلی ها تاثیر بگذارد و اولیای دم از قصاص محیط بان گذشتند، اما در نهایت معتقدم این اتفاقی است که تلویزیون موفق شده آن را به انجام برساند. درست است که ما آن را اجرا کردیم، اما سفارش مدیران تلویزیون بود و آنها پای کار ایستادند و هوشمندانه هم این کار را کردند. به نظرم مدیران تلویزیون دارند پاداش درایت خود را می گیرند.

احتمالا سال آینده هم از شما یک پایتخت خواهند خواست!
تا وقتی مردم و سازمان بخواهد و خودمان ایده داشته باشیم، در خدمت هستیم.

موفق اما تجربه گرا
سیروس مقدم، متولد 1333 در آبادان، فارغ التحصیل رشته نقاشی از دانشکده هنرهای زیبای تهران است. او کارش را با دستیاری و طراحی صحنه و لباس در کنار ناصر تقوایی آغاز کرد و سال ها در رشته های مختلف سینما ازجمله طراحی صحنه و لباس، طراحی دکور، مدیر تولید و برنامه ریز، منشی صحنه، دستیار کارگردان و فیلمنامه نویس به کسب تجربه پرداخت. این تجربه اندوزی سال ها ادامه داشت و او با بسیاری از بزرگان سینمای ایران همکاری داشت که از آن جمله می توان به همکاری مقدم با داوود میرباقری به عنوان دستیار در سریال امام علی(ع) اشاره کرد.

در کارنامه حرفه ای مقدم تعداد معدودی فیلم سینمایی وجود دارد که شیخ مفید، شکوه بازگشت و گرگ های گرسنه از آن جمله است، اما سیروس مقدم بیش از آن که در سینما فعالیت کرده باشد، به خاطر ساخت آثار تلویزیونی به شهرت رسیده است. ازجمله آثار او می توان به سریال های به سوی افتخار، روزهای زندگی، پلیس جوان، وکیل، نرگس، پیامک از دیار باقی، روز حسرت، رستگاران، چاردیواری، زیر هشت، تا ثریا، چک برگشتی، دیوار، بچه های نسبتا بد و پایتخت های 1 و 2 و 3 اشاره کرد که در میان این آثار سریال نرگس و پایتخت ها با استقبال قابل توجه مخاطبان روبه رو شده است.

از ویژگی های سیروس مقدم می توان به تجربه گرایی او اشاره کرد که تاکنون ادامه داشته است. او در کارنامه اش هم آثار جدی دارد و هم آثار کمدی و در میان موفق ترین کارهایش از هر دو گونه می توان دید. همچنین لحن و شیوه کارگردانی او در سریال های مختلف متفاوت بوده و این تجربه گرایی تا سریال بچه های نسبتا بد که سال گذشته از شبکه یک به نمایش درآمد ادامه داشت.

مقدم در ساخت آثار کمدی معمولا از همکاری محسن تنابنده در مقام نویسنده بهره گرفته است که از آن جمله می توان به سریال های پیامک از دیار باقی و پایتخت های 1 و 2 و 3 اشاره کرد که تنابنده به عنوان طراح یا نویسنده همکاری داشته و برای ساخت آثار ملودرام نیز بیشتر از فیلمنامه های سعید نعمت الله بهره گرفته است. ازجمله سریال هایی که مقدم براساس فیلمنامه نعمت الله ساخته می توان به زیر هشت، رستگاران و دیوار اشاره کرد و این همکاری در تازه ترین ساخته مقدم نیز ادامه خواهد داشت. این کارگردان، سریال مدینه را برای ماه رمضان امسال کارگردانی می کند که فیلمنامه آن را سعید نعمت الله نوشته و یک اثر ملودرام است.