جهش ایران در گردشگری با دیپلماسی

 ایران با ۲۱ پله صعود در جدول جهانی سفر و گردشگری در مقایسه با چهار سال گذشته، برای سومین سال پیاپی رتبه نخست جهان در شاخص رقابت‌پذیری قیمت برای گردشگری را بدست آورد که به زبان ساده‌تر، یعنی ایران ارزان‌ترین مقصد برای سفر است.

مجمع جهانی اقتصاد در سال‌های ۲۰۱۵ و ۲۰۱۳ نیز چنین جایگاهی را برای ایران قائل شده بود که در آخرین گزارش، این قیاس بین ۱۳۶ کشور صورت گرفته است.

طبق رتبه‌بندی این مجمع در گزارش منتشر شده‌ سال ۲۰۱۷، ایران با کسب ۶.۶۶ امتیاز در شاخص رقابت‌پذیری قیمت گردشگری، رتبه یک جهان را بدست آورده و جلوتر از کشورهایی چون مصر، مالزی، روسیه، ترکیه، عربستان، یونان، کانادا، اسپانیا، آمریکا، فرانسه و ایتالیا که به ترتیب در جایگاه‌های بعدی قرار داشته‌اند، بوده است.

شاخص رقابت‌پذیری هزینه گردشگری با سنجش مالیات بر بلیت‌ها و هزینه‌های فرودگاهی، شاخص قیمت هتل بر اساس دلار آمریکا، شاخص برابری قدرت خرید و میزان قیمت سوخت بر اساس سنت (هر ۱۰۰ سنت یک دلار) پرداختی به ازای هر لیتر، این رتبه‌بندی را قائل شده است.

هزینه همواره از اصلی‌ترین فاکتورهای تعیین‌کننده سفر به شمار آمده، آن‌چنان که به باور مسؤولان گردشگری کشور نیز در سال‌های گذشته، گردشگرانی از کشورهای مختلف اروپایی‌، آفریقایی و همچنین آمریکا و استرالیا از ایران دیدن کرده‌اند که با توجه به کاهش نرخ تورم، ایران را مقصدی ارزان برای سفر دانسته‌اند.

گام‌های ایران پس از برجام برای بهبود زیرساخت‌های حمل‌ونقل و اقدامات بعدی در خرید هواپیما و نوسازی ناوگان ریلی و دریایی در پذیرش بیشتر گردشگران تاثیرگذار بوده است

اگرچه برخی کارشناسان معتقدند، هزینه تورهای گردشگری ایران در مقایسه با کشورهای همسایه بیشتر است و یا بخش حمل و نقل به واسطه تحریم‌های یک دهه گذشته با محدودیت و افزایش نرخ مواجه بوده که بی‌تاثیر در هزینه گردشگری نیست، اما گام‌های ایران پس از برجام برای بهبود زیرساخت‌های حمل و نقل باعث شده رتبه ایران در این بخش طبق گزارش مجمع جهانی اقتصاد به ۸۹ برسد که حتما اقدامات بعدی کشورمان در خرید هواپیما و نوسازی ناوگان ریلی و دریایی در تثبیت شاخص رقابت‌پذیری هزینه سفر و پذیرش بیشتر گردشگران تاثیرگذار فزاینده‌ای خواهد داشت.

 مجمع جهانی اقتصاد که هر دو سال یک بار چنین گزارشی را منتشر می‌کند، تقریبا از سال ۸۹، با بررسی شاخص‌های اقتصادی در ایران، کشورمان را وارد این رتبه‌بندی‌ها کرد.

در این سال‌ها ایران از رتبه ۱۱۴ جهان - که از بین ۱۴۰ کشور در سال ۲۰۱۱ بدست آورده بود - با ۲۱ پله صعود به ۹۳ رسید. ایران حتی در مقایسه با رتبه‌بندی سال‌های ۹۴ - ۹۵، چهار پله صعود داشته است که به اذعان بسیاری از فعالان گردشگری در داخل و خارج، "دیپلماسی لبخند دولت" در تغییر این اوضاع مهم‌ترین نقش را ایفا کرده است، آن‌چنان که بسیاری از سرمایه‌گذاران خارجی از کشورهایی چون فرانسه، ترکیه، آلمان و امارات را راغب به سرمایه‌گذاری در کشوری کرده که آینده درخشانی در گردشگری دارد و دولتِ آن درحال پایه ریزی بنیان‌های تازه‌ای است تا سرانجام گردشگری را طبق فرمایش مقام معظم رهبری، جایگزین اقتصادِ تک‌محصولی نفت کند.

«باسم ترکاوی»، مشاور ارشد اقتصادی و سرمایه‌گذاری که ایران را به عنوان مقصدی برای سرمایه گذاری گردشگری مطالعه کرده، معتقد است تغییر دیپلماسی دولت ایران در چهار سال اخیر به نفع گردشگری، درآمدزایی و سرمایه‌گذاری بوده و می‌گوید: «وضعیت سیاسی، نقش مهمی در کشور غنی مثل ایران ایفا کرده که باعث شده این کشور چهل-پنجاه سال عقب بماند، هرچند سال‌های اخیر تغییراتی آغاز شده، اما چالش‌هایی بوده که امیدوارم کمرنگ شود. »

به اذعان بسیاری از فعالان گردشگری در داخل و خارج، "دیپلماسی لبخند دولت" در تغییر این اوضاع مهم‌ترین نقش را ایفا کرده است

کمپانی معتبر "Forward Keys" در آخرین گزارشی که درباره رشد صنعت گردشگری در ایران نوشته بود نیز آورده است: «ایران در حال اثبات خود به عنوان یک مقصد محبوب است و تعداد رو به افزایش گردشگران از سراسر جهان را تجربه می‌کند. »

طبق آمار معاون گردشگری کشور، در فاصله سال‌های ۹۲ تا ۹۵ حدود ۱۹میلیون و ۹۰۰ هزار گردشگر خارجی به کشور وارد شده، ایده ایران دستیابی به ۲۰ میلیون گردشگر در هر سال طبق چشم‌انداز ۲۰ ساله است. هرچند که تاکید مقام معظم رهبری طبق سیاست ابلاغی برنامه ششم توسعه برای پنج برابر شدن گردشگرانی که آمار آن حدود ۶ میلیون نفر اعلام شده، برداشتن گام‌هایی بلندتر است که به اعتقاد رییس سازمان میراث فرهنگی و گردشگری، با برخوردهای پلیسی و امنیتی نمی‌توان به آن دست یافت.

دولت ایران در سال‌های اخیر با اجرای سیاست درهای باز و صدور ویزای ۹۰ روزه در ۱۰ فرودگاه بین‌المللی برای اتباع ۱۹۰ کشور - آن هم در کوتاه‌ترین زمان ممکن - با توجه به کمبود امکانات و زیرساخت‌های در اختیار، موفق شد تا رویایی که سال‌ها فقط از آن سخن گفته می‌شد را عملی کند و تا حدی نگاه امنیتی نسبت به کشوری که در دنیا نام آن با جنگ و تروریسم گره خورده بود را خنثی کند.