توقف فعالیت موسسات غیرمجاز در دولت یازدهم

 یکی از اقدامات جدی نظارتی بانک مرکزی در طول چهار سال اخیر، ساماندهی موسسات و تعاونی های موجود فعال در حوزه بازار غیر متشکل پولی و نیز جلوگیری از ایجاد و توسعه نهادهای پولی غیرمجاز با همکاری سایر دستگاه های ذیربط بوده است.

به گزارش بانک مرکزی،اراده جدی بانک مرکزی و دولت یازدهم، برخورد با موسساتی بوده است که به شیوه های غیر قانونی و دور از ضوابط و استانداردهای بازار پول، در این بازار حساس اختلال ایجاد کرده و به هیچ مرجعی پاسخگو نبودند. از آنجایی که در آستانه انتخابات ریاست جمهوری برخی کاندیدها با ارایه آمارهای مخدوش و اظهارنظرهای غیرکارشناسی، دستاوردها و اقدامات بانک مرکزی در این حوزه را نادیده می گیرند، گزارش کوتاهی به آگاهی همگان می رسد.

در سال‌هاي گذشته نهادهاي پولي و اعتباري مختلفي از جمله صرافي‌ها، تعاوني هاي اعتبار، صندوق هاي قرض‌الحسنه و شرکت‌هاي واسپاری (ليزينگ)، با اخذ مجوز از مراجع گوناگون و غیرمسئول مانند اتحاديه کشوري طلا و جواهر، وزارت تعاون، نيروي انتظامي و بعضاً حتي بدون مجوز از مرجعي خاص، به موازات شبکه بانکي کشور ايجاد شده و برخلاف قوانين و مقررات يا اساسنامه خود به فعاليت پولي و بانکي مبادرت کرده اند. تاسیس و گسترش فعالیت موسسات اعتباری غیرمجاز تحت عنوان تعاونی های اعتبار آزاد یا موسسات و صندوق های قرض‌الحسنه که عمدتاً در استان خراسان شکل گرفته اند، همگی قبل از دولت یازدهم بوده و عمدتاً در سال های ۱۳۸۸ تا ۱۳۹۰ موسسات غیرمجاز نسبت به گسترش فعالیت با ایجاد شعب فراوان در سراسر کشور اقدام کرده اند که متاسفانه این دولت وارث وضعیت فعلی و تبعات بحرانی شدن این موسسات است. بانک مرکزی در دولت یازدهم با همکاری مراجع قضایی و انتظامی، ضمن جلوگیری از توسعه قارچ‌گونه موسسات اعتباری غیرمجاز با ساماندهی و برخورد با متخلفین بازار غیرمتشکل پولی، سهم  این بازار از سپرده های مردمی را از بیش از ۲۰ درصد بازار پول به کمتر از ۱۰ درصد تقلیل داده است. خلاصه ای از اقدامات بانک مرکزی در چهار سال گذشته در ارتباط با موسسات پولی غیربانکی و فعالان بازار غیرمتشکل پولی در جدول زیر ارائه شده است:

وضعیت قبل از دولت یازدهم
    
وضعیت فعلی و اقدامات انجام شده در دولت یازدهم

سهم موسسات غیرمجاز از بازار پول بیش از ۲۰ درصد
    
کاهش سهم موسسات غیرمجاز از بازار پول به کمتر از ۱۰ درصد

فعالیت ۱۱ موسسه اعتباری غیرمجاز با بیش از ۲.۹۷۸ شعبه و گسترش قارچ گونه و فاجعه بار شعب موسسات غیرمجاز
    
* ساماندهی بیش از ۱۰۰۰ شعبه از موسسات فاقدمجوز

* جلوگیری از فعالیت های تعانی های غیرمجاز از جمله  تعاونی های اعتبار ثامن الحجج و میزان با بیش از ۱۱۰۰ شعبه غیرمجاز

* توقف کامل گسترش شعب موسسات اعتباری غیرمجاز

شرکت های صرافی بدون وجود سامانه کارآمد و برخط فعال بوده به نحوی که التهابات زیادی در بازار ارز ایجاد کردند
    
سامانه نظارت ارز(سنا) شبکه صرافی های مجاز تشکیل شده و به صورت برخط معاملات ارزی رصد می شود.

عدم وجود اطلاعات لازم از عملکرد صندوق های قرض‌الحسنه
    
شناسایی و ساماندهی بیش از ۳.۰۰۰ صندوق قرض الحسنه و تشکیل بانک اطلاعات مربوطه

فعالیت بی ضابطه شرکت های واسپاری(لیزینگ) غیرمجاز و بروز بی ثباتی و بحران در نظام مالی کشور

گسترش فعالیت لیزینگ های مجاز و کاهش سهم لیزینگ های غیرمجاز از بازار پول