چارچوب رقابت سالم انتخاباتی

حرکت در چارچوب اخلاق و قانون، ضریب سلامت انتخابات و امنیت روانی جامعه را افزایش خواهد داد؛ وظیفه خطیری که بر دوش نامزدها، ستادهای تبلیغاتی، رسانه ها و همه مجریان و ناظران انتخاباتی است.

به گزارش ایرنا، کارزار انتخاباتی 6 نامزد ریاست جمهوری این روزها در جریان است و رسانه ها، ستادهای انتخاباتی و حامیان نامزدها بیش از هر زمان دیگری در معرض سوء رفتارهای انتخاباتی قرار دارند.

بداخلاقی های سیاسی همیشه در بزنگاه های انتخاباتی بستر فراهم تری برای رشد و نمو می یابند؛ رفتارهایی چون دروغگویی، شایعه سازی، اتهام زنی، تخریب و ... که جز مسموم کردن فضای انتخابات، کارکرد دیگری ندارند. این رفتارها اما همواره زیر نظارت حافظان قانون، مورد تقبیح بزرگان نظام و در معرض افکار عمومی هستند. برخی خبرهای انتخاباتی در روزهای گذشته به این مساله اختصاص یافته است.

این گزارش مهمترین خبرها و تحلیل های انتخاباتی را در روزهای گذشته بررسی کرده است. تاکید بزرگان نظام بر رعایت اخلاق و قانون انتخابات، گزارش کمیته اظلاع رسانی ستاد انتخابات کشور در مورد تخلفات انتخاباتی برخی رسانه ها، آخرین تحرکات در ستاد انتخاباتی تولیت آستان قدس رضوی، اظهارات تازه معاون اول رییس جمهوری در خصوص مناظرات و ... مهمترین خبرهای انتخاباتی در روزهای گذشته بوده است.

**تاکید بزرگان بر رعایت اخلاق انتخاباتی
این روزها برخی جریان های سیاسی که شکست خود را در انتخابات محتمل می بینند، برای تخریب رقیبان خود کمر همت بسته اند و از همه ظرفیت های خود برای هجمه به آنها بهره می برند، این در حالی است که بهترین شیوه رقابت های انتخاباتی، معرفی برنامه ها و ایده های نامزدها برای اداره کشور است، نه تخریب و تهمت؛ این مساله، موضوع رهنمون انتخاباتی تازه آیت‌الله «ناصر مکارم شیرازی» به نامزدها است.

آیت الله مکارم شیرازی روز گذشته ششم اردیبهشت ماه در درس خارج فقه در مسجد اعظم قم به موضوع انتخابات اشاره کرد و گفت: سزاوار نیست برای 4 روز حکومت، دروغ و تهمت بزنید. می گویند مملکت خراب است، اقتصاد نداریم، همه بیکار و بیمار هستند و یک مشت دروغ می گویند تا بگویند ما می آییم وهمه چیز را درست می کنیم. بیایید انتخابات اسلامی برگزار کرده و نامزدها فقط خدمات خود را اعلام کنند؛ چرا پیشرفت خود را در نابودی دیگری می‌دانید؟ برخی نظام را برای پیشرفت خود تخریب می‌کنند که حرکتی نادرست است.

این مساله با اینکه بارها مورد تاکید رهبر انقلاب هم قرار گرفته است، اما از سوی برخی جریان های سیاسی مورد بی توجهی قرار می گیرد.

**رویکرد نامتوازن صدا و سیما به نامزدهای انتخاباتی
این روزها که تبلیغات انتخاباتی نامزدها اوج گرفته است، رسانه ها که وظیفه مهم اطلاع رسانی را بر عهده دارند، در معرفی نامزدها و برنامه هایشان به مردم نقش مهمی بر عهده دارند و در این راستا باید در چارچوب تکالیف قانونی خود حرکت کنند. قانون انتخابات چارچوب های مشخصی را پیش روی رسانه برای فعالیت انتخاباتی قرار داده است. شماری از رسانه ها به واسطه بهره مندی از بودجه و منابع دولتی از تبلیغ برای نامزدها منع شده اند ولی در عمل حمایت از برخی نامزدها را در دستور کار دارند.

با توجه به شدت گرفتن فعالیت رسانه ها در این حوزه، کمیته اطلاع رسانی ستاد انتخابات کشور روز گذشته اطلاعیه‌ای در خصوص روند پیگیری تخلفات انتخاباتی رسانه ها صادر کرد. براساس این اطلاعیه، صداوسیما رویکرد متوازن و متعادلی نسبت به 6 نامزد ریاست جمهوری ندارد.

در این اطلاعیه می خوانیم: « با کمال تأسف، برنامه هایی که تحت عنوان آشنایی با نامزدها در رسانه ملی تولید شده و از شبکه های مختلف رادیویی و تلویزیونی صدا و سیما پخش می شود، رویکرد کاملاً‌ متوازن و متعادلی نسبت به شش نامزد محترم نداشته و با وجود پیگیری به عمل آمده از جمله در نامه ارسالی رییس ستاد انتخابات کشور به سازمان صدا و سیما، این روند اصلاح نشده و کماکان، احساس جهت گیری و سوگیری خاص را در بیننده یا شنونده بر می انگیزاند.

بر اساس این اطلاعیه، تاکنون 61 مورد تخلف انتخاباتی 10 رسانه در کمیته اطلاع رسانی ستاد انتخابات کشور رصد شده که در مراجع ذیربط حقوقی در حال بررسی و پیگیری است. بیشترین حجم این تخلفات مربوط به دو خبرگزاری از مجموعه های رسانه ای برخوردار از منابع عمومی است که روند پیگیری برای رسیدگی به این تخلفات، در حال انجام است.

**جهانگیری و عزمی راسخ برای شرکت در مناظرات
همچنین «اسحاق جهانگیری» معاون اول رییس جمهوری و نامزد انتخاباتی به سیبل حمله محالفان دولت بدل شده است. او که در آخرین روز ثبت نام نامزدهای ریاست جمهوری، رسما به کارزار انتخابات وارد شد، این روزها مورد انتقاد شدید مخالفان قرار گرفته که چرا در قالب آنچه «نامزد پوششی» خوانده می شود به صحنه هماوردی انتخاباتی آمده است.

موج انتقادها تا جایی پیش رفت که « محمد جواد لاریجانی» عضو شورای نظارت بر صدا و سیما در گفت و گویی رسانه ای حضور جهانگیری در انتخابات را تحقیر روحانی دانست و خواستار حذف او از مناظرات شد چرا که به گفته او پوششی‌ها نباید در مناظرات صداوسیما حضور یابند چرا که اصلاً کاندیدا نیستند.

این اظهار نظر البته مورد انتقاد بسیاری از کارشناسان قرار گرفت تا جایی که «سیدحسین مرعشی» سخنگوی کارگزاران در گفت و گو با یکی از رسانه های داخلی شرکت در مناظرات را حداقل حقوق نامزدهای انتخابات دانست و گفت: بحث «کاندیدای پوششی» موضوعی درون جبهه ای است و ارتباطی به استفاده از امکانات تبلیغات صدا و سیما ندارد.

جهانگیری اما دیروز در حاشیه جلسه هیات دولت تاکید کرد که در همه مناظره ها شرکت خواهد کرد. او در پاسخ به این سوال که آیا روحانی نیز در تمامی مناظرات شرکت می‌کند، گفت: کار رییس‌جمهوری زیاد است و نمی‌شود که در هر برنامه‌ای حضور پیدا کند. البته آقای رئیس‌جمهوری در مناظره‌ها شرکت می‌کند.

در حالی جهانگیری از حضور خود در همه مناظره ها خبر داده است که این روزها کارشناسان در مورد نقش تعیین کننده او در افزایش وزنه روحانی در مناظره های اقتصادی می گویند. یکی از روزنامه های اصلاح طلب از زبان «هادی حق شناس» اقتصاد دان نوشت: جهانگیری هم از جهت آنکه اطلاعات اقتصادی کشور را دراختیار دارد و هم از لحاظ اینکه می‌تواند اطلاعات را به طور کاربردی به مردم ارائه دهد و مهم‌تر از همه به این دلیل که قادر خواهد بود مقایسه نسبی از شرایط امروز با شرایط چهار سال قبل داشته باشد کمک بزرگی در روز مناظره به حسن روحانی است.

به نوشته این روزنامه، حق شناس با تاکید بر اینکه نقش جهانگیری در مناظره اقتصادی بیش از دو مناظره دیگر تعیین کننده است، گفت: برخی افراد اطلاعاتشان به دلیل مطالعه و گزارش‌ها است. اما آقای جهانگیری اطلاعات و آمار را لمس کرده است، او پروژه‌ها را شخصا بازدید می‌کند، در جریان جزیی‌ترین کارهای کشور است، از این منظر او آنچه را که می‌گوید قبلا عینا دیده است و این تفاوتی است که وی با سایر نامزدهای ریاست‌جمهوری دارد.

**برائت جویی رئیسی از مرتضوی
«سید ابراهیم رئیسی» تولیت آستان قدس رضوی و نامزد انتخاباتی که فعالیت های انتخاباتی خود را آغاز کرده است، پس از بیرجند، یزد را به عنوان دومین مقصد سفر انتخاباتی خود قرار داد و در مسجد حظیره این شهر سخنرانی کرد. حضور «سعید مرتضوی» قاضی و متهم پیشین پرونده کهریزک در این سخنرانی در روزهای گذشته بسیار خبرساز بود. این حضور از سوی رسانه ها و افکار عمومی به عنوان نزدیکی رئیسی و مرتضوی و به عنوان نقطه ضعفی برای ستاد انتخاباتی رئیسی تعبیر شد.

برخی رسانه ها اما این مساله را به آنچه «بی تجربگی و سردرگمی انتخاباتی رئیسی» نامیدند پیوند زدند.موج انتقاد افکار عمومی تا جایی پیش رفت که روابط عمومی ستاد انتخاباتی رئیسی با انتشار بیانیه ای بدون اینکه نامی از مرتضوی ببرد، از او اعلام برائت کرد.

در این بیانیه آمده است: «چهره‌های مختلف سیاسی نیز در این سفرها ممکن است به اختیار خود در مراسمات سخنرانی دکتر رییسی حضور یابند که این امر لزوما به معنای تطابق دیدگاه آنان نیست. برخی رسانه‌های خاص که از استقبال کم نظیر مردم در نخستین سفر استانی حجت الاسلام رئیسی شوکه شده اند، با انتشار شایعات و منتسب کردن برخی چهره‌های خاص به این کاندیدای انتخابات ریاست جمهوری، درصدد حاشیه تراشی برآمده اند.»

در پی این حاشیه ها، مرتضوی هم جوابیه ای خطاب به یکی از رسانه های داخلی منتشر و اعلام کرد که به دلیل امور شخصی و مناسبت عید مبعث از حدود یک هفته قبل در شهرستان تفت یزد حضور داشته و بدون آنکه هیچ‌گونه سمتی در ستاد انتخاباتی رئیسی داشته باشد، به عنوان یک شهروند شرکت نموده است.

**رقابت زیرپوستی در اردوگاه اصولگرایی؟
این روزها خبرهایی از اردوگاه اصولگرایان به گوش می رسد که رنگ و بوی رقابت درون جریانی دارد. نزدیکی «سعید جلیلی» عضو جبهه پایداری به رئیسی، اظهار نظرهای تامل برانگیز بزرگان اصولگرایی و تحرکات ستاد انتخاباتی رئیسی و قالبیباف، این فرضیه را تقویت می کند. این مساله توجه بسیاری از رسانه های اصلاح طلب را در روزهای گذشته جلب کرده است.

یکی از رسانه ها در این خصوص نوشت: در روزهای اخیر مواضع برخی چهره‌های اصول‌گرا در ارتباط با دوگانه رئیسی ـ قالیباف قابل تامل بوده است. این

سید «مسعود میرکاظمی»، از وزرای دولت دهم که در ابتدای کار به عنوان مسئول طرح و برنامه‌های ستاد رئیسی انتخاب شده بود ـ و چندی بعد کنار گذاشته شد ـ در نشست خبری خود عنوان کرده بود که: «رئیسی و قالیباف می‌خواهند با هم رقابت کنند».

در ادامه می خوانیم: «از سوی دیگر سخنان محمدرضا باهنر در نشست خبری اخیر خود که گفته بود «علاقمند به رقابت رئیسی و قالیباف هستیم» به قرینه می‌تواند قابل تامل بوده و این پرسش را مطرح کرد که ظرفیت وجودی و وزن سیاسی دو کاندیدای این جریان چه اندازه خواهد بود که علاوه بر رقابت با نامزد طیف اصلاح‌طلب ـ اعتدال، توان رقابت با خودشان را نیز داشته باشند. ».

به نوشته این رسانه، نکته دیگری که از تشویش اردوگاه اصول‌گرایان در انتخابات پرده برمی‌دارد، میل سعید جلیلی به سوی رئیسی است که آشکارا از اختلاف بین او و قالیباف حکایت دارد. نکته‌ای که «امیر محبیان» از تئوریسین‌های اصول‌گرا نیز به آن اذعان دارد: «گرایش جلیلی به سمت آقای رئیسی هم در قیاس با قالیباف خلاف عقل نیست. او همگونی فکری با قالیباف نداشته و نوع نگرشش به پایداری نزدیک‌تر است.» محبیان اگرچه کناره‌گیری هر کدام از این دو را در ادامه کار رد نکرده اما گفته که «پس از ورود به صحنه معمولا عقب نشینی دشوار می شود».

یکی از روزنامه های اصلاح طلب هم در این خصوص نوشت: جلیلی به تکاپو افتاده تا جدای از روحانی، قالیباف را در رسیدن به پاستور از مسیر بهشت متوقف کند. این معنا را می‌توان از این مطلب کانال تلگرامی رئیسی دریافت:« به حمدا... دکتر جلیلی برنامه 4‌ ساله خود را تمام و کمال در اختیار رئیسی قرار داده و از این بابت نیز مشکلی وجود ندارد. به حول و قوه الهی تمام پیش زمینه‌های تک دوره‌ای شدن روحانی فراهم شده است، مگر آنکه ولایتی‌های دیگری در لحظات آخر ظهور کنند و یا افرادی سعی کنند آقای خلبان را به عنوان کاندید اصلی معرفی نمایند.»

در ادامه می خوانیم: قدر مسلم اکنون تمام امکانات اصولگرایان برای حمایت از رئیسی بسیج شده‌اند. حال که جلیلی کاندیدا نیست، آنچه برای خود انجام نداده را برای رئیسی انجام می‌دهد. حال اینکه چنین تلاش بی‌وقفه‌ای برای رئیسی از چه بابی است، جای تأمل دارد. گرچه برخی طی دیدارهای اخیر رئیسی و جلیلی آقای دیپلمات را وزیر خارجه دولت رئیسی خوانده‌اند.