کاشت جنگل‌های پلاستیک در ایران

معاون محیط زیست انسانی سازمان حفاظت محیط زیست با اشاره به اینکه کلیه خاک‌های اطراف تهران آلوده هستند، از مصرف بی رویه سم و کود در اراضی کشاورزی انتقاد کرد و گفت: این سموم به سفره غذایی مردم نیز منتقل می‌شوند.

 سعید متصدی در همایش روز زمین پاک با اشاره به اینکه شعار امسال روز جهانی زمین پاک «همه با هم به سوی زمین پاک» است، گفت: مهمترین موضوع مورد توجه در این شعار، تلاش همگانی است تا در حوزه محیط زیست به نتایج مطلوب برسیم. در این زمینه اقدامات مطلوبی نیز داشته‌ایم اما آنچنان که انتظار داریم به نتیجه نمی‌رسیم. به همین دلیل باید موضوع با هم بودن را بیشتر مورد توجه قرار  و سطح مشارکت برای حل مشکلات محیط زیست را افزایش دهیم.

وی با بیان اینکه به جز سازمان حفاظت محیط زیست برخی دستگاه‌ها مثل وزارت کشور و سازمان شهرداری‌ها اقداماتی در حوزه پسماند و حوزه محیط زیست کرده‌اند، اظهار کرد: سال‌ها موضوع خاک در سازمان حفاظت محیط زیست مغفول مانده بود؛ این در حالیست که خاک بستر باروری و رشد است. برای همین تلاش کردیم تا این مقوله مهم را مورد توجه و تمرکز قرار دهیم. مردم هوای آلوده را به خوبی می‌بینند و احساس می‌کنند و در نتیجه به دنبال هوای پاک هستند ولی وقتی روی زمینی که حاصلخیزی خود را از دست داده قدم می‌گذارند ،متوجه وضعیت بد خاک نمی‌شوند.

معاون محیط زیست انسانی سازمان حفاظت محیط زیست با بیان اینکه ایران سالانه ۱۶ میلیون تن فرسایش خاک دارد،گفت: این میزان فرسایش خاک بسیار فراتر از میانگین جهانی است. در این شرایط حتی اگر بهترین آب را به زمین‌های کشاورزی تزریق کنیم، باز هم محصول ناسالم خواهد بود، چون خاک آلوده است. این وضعیت به خاطر مصرف بی‌رویه کود و سم به وجود آمده است و در شرایط حاضر شاهد ظهور این مواد در سفره غذایی مردم نیز هستیم.

متصدی با بیان اینکه از سال ۱۳۴۶ مطابق قانون باید باقیمانده سموم و کود در محصولات غذایی مورد آزمایش و پایش قرار بگیرند،تصریح کرد: طبق این قانون باید به سمت کاهش مصرف سم و کود حرکت کنیم؛ این در حالیست که متاسفانه در حال حاضر به سم و کود یارانه نیز می‌دهیم.

وی با انتقاد از تراکم‌فروشی اظهارکرد: تلاش می‌کنیم که شهرهای پاک داشته باشیم اما تراکم فروشی داریم و روستاها را ویران می‌کنیم تا شهرها را آباد کنیم. در این شرایط شهرها بدون برنامه گسترش می‌یابند بنابراین شهری که بی هیچ برنامه‌ای توسعه یابد. هیچ وقت محیط زیستی نخواهد شد.

معاون محیط زیست انسانی سازمان حفاظت محیط زیست در ادامه با اشاره به اینکه کلیه خاک‌های اطراف تهران آلوده هستند گفت: سازمان حفاظت محیط زیست طی سال‌های گذشته در این زمینه فعالیت‌هایی داشته است، ارائه لایحه خاک از سوی سازمان محیط زیست و دولت به مجلس شورای اسلامی از جمله مهمترین اقدامات است که امیدواریم در مجلس بعد پس از بررسی لایحه هوای پاک و لایحه حفاظت تالاب‌ها به بررسی لایحه خاک برسد.

متصدی با تاکید بر اینکه تبدیل لایحه خاک به قانون حفاظت از خاک یک اقدام ارزنده برای جمهوری اسلامی ایران و دولت یازدهم خواهد بود، اظهار کرد: از طریق این لایحه می‌توانیم مدیریت صحیح خاک و مقابله با آلودگی‌های خاک را دنبال کنیم. این لایحه باعث می‌شود نگاهی جامع و قانونمند در این حوزه شکل بگیرد.

به گفته متصدی، همیشه برای حفظ سرزمین، خون‌های زیادی دادیم ولی برای حفظ خاک این کشور اقدامی نکرده بودیم بنابراین تصویب لایحه خاک می‌تواند اقدام مثبتی در راستای حفاظت از خاک کشور باشد.

وی با اشاره به ایجاد اطلس آلاینده‌های خاک به عنوان یکی از اقدامات مهم حفاظت محیط زیست، اظهار کرد: وضعیت نوترینت و نیترو نوترینت‌های خاک یکی از موضوعات مهم در سازمان محیط زیست است زیرا مواد غذایی و مواد آلی خاک ما بسیار فقیر هستند همچنین شوری خاک در حال افزایش است. این موارد نشان می‌دهد مصرف بی رویه برخی مواد نمی‌تواند منجر به پایداری منابع شود، بلکه با این اقدامات فشار زیادی به خاک می‌آوریم و باعث فقیر شدن خاک و در نتیجه ناپایداری منابع کشور می‌شویم.

معاون محیط زیست انسانی سازمان حفاظت محیط زیست با اشاره به افزایش میزان مصرف مواد در کشور و انتقاد از مصرف بی رویه اظهار کرد: در مقابل تولیدات کشور هیچ مراقبتی وجود ندارد. ۳۰ تا ۴۰ درصد محصولات غذایی تبدیل به پسماند می‌شوند. محصول غذایی با مصرف منابع آبی و خاکی کشور تولید می‌شود ولی در مرحله برداشت، توزیع و انتقال تبدیل به پسماند می‌شوند. این معضلی است که حل آن گرانقیمت است ولی باید نگاه دقیقی نسبت به این موضوع داشته باشیم که منابع آب و خاک ما محدود هستند و نباید ضمن استفاده از این منابع و تولید محصولات غذایی آنها را تبدیل به پسماند و ضایعات کنیم بنابراین باید نگاه معقولانه‌تری نسبت به مصرف مواد داشته باشیم.

متصدی با تاکید بر اینکه برخی مواد مصرفی ما از جمله کیسه‌های پلاستیک سازگار با طبیعت نیستند، اظهار کرد: عمر یک کیسه پلاستیکی کمتر از چند ثانیه است و ۵۰ درصد کیسه‌های پلاستیکی در جهان فقط یک بار استفاده می‌شوند.

وی با اشاره به اینکه به منظور کنترل استفاده از کیسه‌های پلاستیک سازمان محیط زیست مصوبه‌ای را برای کاهش مصرف پلاستیک به تصویب رسانده است،گفت: این مصوبه مسیر حمایت از بخش‌هایی که بتوانند جایگزین‌های مناسبی برای کیسه‌های پلاستیکی داشته باشند را ارائه می‌دهد.

معاون محیط زیست انسانی سازمان حفاظت محیط زیست با اشاره به اینکه امروز جنگل‌های پلاستیکی در کشور ایجاد کرده‌ایم، گفت: کشورهایی که سابقه تمدن کهن و درخشان ما را ندارند امروز توانسته‌اند در این زمینه نسبت به ما پیشروتر باشند. بسیاری از کشورهای آفریقایی و آسیایی کیسه‌های پلاستیکی را حذف کرده‌اند.

متصدی با اشاره به کنوانسیون مینا ماتا و قانون جلوگیری از مصرف جیوه اظهار کرد: تکنولوژی جایگزین کردن و حذف جیوه در کشور ما در حال رشد است.

وی با اشاره به آئین‌نامه قانون مدیریت پسماند اظهار کرد: همه تولید کنندگان و وارد کنندگان موظف هستند پسماند خود را بازیافت کنند و در صورتی که نتوانند این کار را انجام دهند، پنج در هزار ارزش کالای خود را به صندوق ملی محیط زیست واریز کنند تا این صندوق نسبت به مدیریت پسماند این واحدها اقدام کند.

معاون محیط زیست انسانی سازمان حفاظت محیط زیست با اشاره به اینکه پسماندهای بیمارستانی نیز یکی از مشکلات عمده ما است، گفت: بسیاری از ادارات کل محیط زیست استان‌ها شیوه‌های خوبی برای جمع آوری و امحای پسماندهای بیمارستانی اتخاذ کرده، اما لازم است مسئولان وزارت بهداشت دقت بیشتری در این زمینه داشته باشند. کلیه پسماندهای تولیدی در بیمارستان‌ها حالت عادی ندارند و باید به طور ویژه مدیریت شوند.

متصدی با تاکید بر اینکه تولید کنندگان باید مسئولیت تولید پسماند خود را بر عهده بگیرند، اظهارکرد: اگر در قوانین کسی به عنوان مجری مدیریت پسماند انتخاب شده است به این معنا نیست که صفر تا ۱۰۰ این کار بر عهده این مجموعه گذاشته شود بلکه این بخش هماهنگ‌کننده امور است و کلیه بخش‌ها باید به وظایف خود در قبال پسماند تولیدی خود عمل کنند همچنین همه آحاد جامعه بر اساس اصل ۵۰ قانون اساسی در ارتباط با حفظ محیط زیست از جمله مدیریت پسماند و حفاظت از آب و خاک کشور مسئولیت دارند.

متصدی با اشاره به اینکه در شرایط حاضر تب پسماندسوز جامعه ما را فراگرفته است، گفت: در شرایط حاضر در کوچکترین شهرها به دنبال زباله سوز هستند. این بزرگترین اشتباه ما در این مقطع است. در حوزه مدیریت پسماند نمی‌توان تنها یکی از روش‌ها را اتخاذ کرده و سایر روش‌ها را کنار گذاشت. اولین قدم و اصل اولیه در مدیریت پسماند، بازیافت و بازچرخانی است،‌چون پسماند قابلیت استفاده مجدد دارد.

به گفته متصدی باید تلفیقی از روش‌های مختلف را برای مدیریت پسماند با تاکید بر بازیافت و بازچرخانی اتخاذ کنیم. ارزش پسماند هیچ وقت نباید مورد غفلت قرار گیرد، یکی از دلایل عدم توفیق مدیریت پسماند در کشور ما وارد نشدن بخش خصوصی به این بحث است.

معاون محیط زیست انسانی سازمان حفاظت محیط زیست تصریح کرد: یکی از مشکلات کنونی ما آن است که مسیر ورود بخش خصوصی به بحث مدیریت پسماند هموار نیست. بخش خصوصی می‌تواند باعث ایجاد رقابت در این حوزه شود. سپردن اموری که قابلیت انجام آن توسط بخش خصوصی وجود دارد باید در اولویت محیط زیست کشور باشد و باید بخش خصوصی وارد کار و رقابت ایجاد شود. تنها در این شرایط است که می‌توانیم راجع به اقتصادی بودن یا نبودن مدیریت پسماند قضاوت کنیم.

وی با بیان اینکه در کشور متخصصان زبده‌ای در حوزه مدیریت پسماند داریم، اظهار کرد: اختراعات خوبی نیز توسط جوانان این کشور در حوزه مدیریت پسماند انجام شده است بنابراین باید به دانش بنیان بودن روش‌ها توجه خاص داشته باشیم و دانش پسماند را در کشور افزایش دهیم.

متصدی در پایان ضمن انتقاد از عملکرد شهرداری‌ها در بحث مدیریت پسماندها گفت: شهرداری‌ها تا کی می‌خواهند زباله‌ها را در یک جا جمع آوری و تخلیه کنند و تنها ایجاد سلول دفن بهداشتی را کار بسیار مهم برای خود ارزیابی کنند. در شرایط حاضر باید تلاش جمعی برای مدیریت پسماند داشته باشیم و سرعت کار را بالا ببریم.