افتخارات ملی و سیاه نمایی منتقدان دولت

 روزنامه آفتاب یزد در یادداشتی به قلم حمیدرضا شکوهی روزنامه نگار نوشت:هنوز دو سه روزی به افتتاح فازهای پنج‌گانه پارس جنوبی با حضور رییس جمهور مانده بود که رسانه‌های منتقد دولت، آمارها را یکی پس از دیگری ردیف کردند تا اثبات کنند بخش اعظم این پروژه های ملی، حاصل عملکرد دولت قبل است، نه دولت فعلی! هرچند وزیر نفت در مراسم افتتاحیه، از تلاش کلیه دست‌اندرکاران این پروژه از گذشته تاکنون هم تقدیر کرد، اما این امر مانع از رویکرد منفی منتقدان دولت به مراسم افتتاحیه نشد.

برخی از رسانه‌های منتقد دولت بدون توجه به اهمیت افتتاح این پروژه های ملی در مقیاسی بزرگ و بی‌سابقه که آرزوی برابری تولید گاز ایران را با قطر تحقق می‌بخشد، طی روزهای منتهی به افتتاح پروژه و پس از آن، دولت روحانی را به گرفتن عکس یادگاری و نمایش با دسترنج دولت قبل متهم کردند! آن هم در شرایطی که نه رییس جمهور و نه وزیر نفت، در این مراسم، این افتخار ملی را متعلق به دولت فعلی ندانستند. چرا که حق، تلاش‌های فراوانی برای اجرا و راه‌اندازی این پروژه‌ها، چه در زمان دولت قبل و در اوج تحریم و چه در دوره فعلی صورت گرفته است که نمی‌توان آن را مربوط به یک دولت یا دوره خاص دانست. گویی منتقدان دولت، در آستانه انتخابات ریاست جمهوری دوازدهم، بیش از آنکه بتوانند دولت را متهم به فعالیتهای تبلیغاتی کنند، خود در دام ضد تبلیغ یا تخریب‌های انتخاباتی افتاده‌اند. اما شتاب زدگی آنها در تخریب این دستاورد ملی، آنها را از چند نکته غافل کرده است:1-آنها دولت فعلی را در شرایطی متهم به عکس یادگاری با فازهای پارس جنوبی و بهره بردن از دسترنج دولت قبل می کنند که همین روند درزمان دولت قبل هم وجود داشت. مصداق بارزش افتتاح فازهای 6 و 7 و 8 پارس جنوبی بود که در زمان دولت اصلاحات آغاز شد اما دولت بعدی آن را افتتاح کرد. آن زمان کسی دولت مستقر را به بهره‌برداری تبلیغاتی از حاصل تلاش دولت اصلاحات نکرد. چراکه این روالی طبیعی است که هر پروژه‌ای ممکن است در زمان استقرار دولتی آغاز شود و در زمان دولت بعد، به بهره‌برداری برسد.

2-نکته مهمتر، نمایشی نبودن افتتاحیه‌ها در زمان دولت فعلی است. همین فازهای 6 و 7 و 8 پارس جنوبی با تاخیر فراوان و نیمه‌کاره افتتاح شد و از تعریف اصلی خود هم دور ماند.

قرار بود گاز ترش فازهای 6 و 7 و 8 پارس جنوبی در میادین نفتی تزریق شود اما به دلیل کمبود گاز در کشور که حاصل تاخیر در اجرای پروژه‌های موازی بود، گاز ترش این فازها را شیرین سازی کردند تا به شبکه سراسری تزریق شود. اوضاع فازهای 9 و 10 هم که پس از این سه فاز افتتاح شد، بهتر از این نبود. این فازها هم اسیر افتتاحیه‌های نمایشی شدند و حتما به یاد دارید که مدتها طول کشید تا به تولید واقعی برسند. اما در این دولت، هیچ پروژه‌ای نمایشی افتتاح نشده است. فازهای 5 گانه و 4 مجتمع پتروشیمی، کامل شدند و افتتاح شدند و افتتاح آنها نیمه کاره نبود. اما در عوض، دو طرح بزرگ پتروشیمی دیگر به نام پردیس 3 با ظرفیت 5/1میلیون تن و متانول کاوه به عنوان بزرگترین واحد متانول دنیا با ظرفیت 5/2میلیون تن هنوز تکمیل نشده و برنامه‌ای برای افتتاح آنها در نظر گرفته نشد. آن هم در شرایطی که تکمیل آنها کمتر از یک ماه دیگر زمان نیاز دارد. نمایشی نبودن افتتاحیه‌ها در دولت فعلی، تفاوت بارز آن با گذشته است.

3-منتقدان دولت، آن را متهم می کنند که پیشرفت این پروژه ها در زمان استقرار این دولت کمتر بوده و دیرتر از موعد مقرر به بهره برداری رسیده اند. اما آنها خیلی نکته‌ها را فراموش کرده‌اند. اول اینکه درصدها به طور دقیق ملاک میزان پیشرفت پروژه نیست. چراکه تسطیح زمین و نصب تجهیزات و تجهیز کارگاهها و ... اگرچه درصد بیشتری از زمان پروژه را به خود اختصاص می‌دهند اما مدت زمان اجرای آنها، کمتر از 30 درصد پایانی پروژه است و این نکته را هر متخصصی در صنعت نفت می‌داند. اما از آن مهمتر، تعریف این پروژه‌ها در دولت قبل است. فازهای 17 و 18 جزو فازهای 52 ماهه بودند و فازهای 19 و 20 و 21 جزو فازهای رویایی 35 ماهه! یعنی با توجه به زمان آغاز این پروژه‌ها و وعده‌های دولت قبل، باید در زمان همان دولت به بهره‌برداری می‌رسیدند. اجرای تمام این فازها هم در زمان تحریم آغاز شده بود و بنابراین دولت وقت، چشم انداز مشخصی درباره میزان هزینه‌های این پروژه‌ها و محدودیت‌های مالی و تجهیزاتی حاصل از تحریم پیش روی خود داشت. به همین دلیل منتقدان دولت فعلی، ابتدا باید از مسئولان دولت قبل سوال کنند که بر مبنای چه محاسبه ای، وعده افتتاح 52 ماهه و از آن جالب‌تر، 35 ماهه این فازها را داده بودند؟ ضمن اینکه از یاد نبریم که وزارت نفت از زمان روی کار آمدن دولت جدید، به اولویت بندی پروژه‌ها پرداخت تا با توجه به حجم محدود منابع مالی و لجستیکی – موضوعی که دولت قبل نسبت به آن بی‌توجه بود – فازهایی را که درصد پیشرفت بالاتری داشتند زودتر به بهره‌برداری برساند و سپس به سراغ پروژه‌های دیگر برود. موضوعی که طبیعتا و تعمدا در افزایش زمان اجرای پروژه تاثیرگذار بود.

نکته پایانی اینکه ای کاش منتقدان، پیش از آنکه در مورد افتتاح این پروژه های ملی، سیاه نمایی کنند و سعی در تبلیغاتی جلوه دادن این مراسم به سود دولت داشته باشند، از لغزش خود به وادی تخریب‌های زودهنگام انتخاباتی جلوگیری کنند و بین افتخارات ملی و رقابت‌های جناحی، تفاوتی قائل شوند.