الزام سازمان‌های دولتی به استفاده از جویشگرهای بومی

 «علیرضا یاری دبیر شورای راهبری طرح جویشگر بومی از اجرای سیاستی مبنی بر استفاده سازمان‌های دولتی از موتورهای جست‌و‌جوی بومی خبر داد و گفت: به‌دنبال این هستیم که سیاستی شکل گیرد تا حداقل سازمان‌های دولتی و نهادهای حکومتی از موتور جست‌و‌جوی بومی استفاده کنند. در پی اعلام این خبر روزنامه «ایران» به سراغ دبیر شورای راهبری طرح جویشگر رفت تا در خصوص این سیاست ابلاغی به سازمان‌های دولتی گفت‌و‌گو کند.

ترغیب به استفاده از جویشگر بومی

علیرضا یاری دبیر شورای راهبری طرح جویشگر بومی درباره ابلاغ استفاده از جویشگرهای بومی به سازمان‌های دولتی به «ایران» گفت: هدف اصلی این است که سازمان‌های دولتی از موتورهای جست‌و‌جوی داخلی استفاده کنند تا بدین ترتیب اطلاعات سازمانی و دولتی نیز در فضای مجازی داخلی گردش کند. بنابراین سیاست استفاده سازمان‌های دولتی از جویشگرهای داخلی از سوی مرکز ملی فضای مجازی تدوین شده است. در جلسات متعددی که با همکاری مرکز ملی فضای مجازی برگزار شد، سیاست‌های کلی در این خصوص تهیه و تدوین شد. این سیاست‌ها که بر چهار محور اصلی (نشر و گسترش فرهنگ اسلامی - ایرانی با اتکای بر قابلیت‌های جویشگرهای بومی، ترویج و گسترش استفاده از محتوا و خدمات بومی، افزایش اعتماد و آگاهی عمومی در قبال استفاده از محتوا و خدمات بومی و توسعه زیست بوم و فضای تجاری در محتوا و خدمات جویشگرهای بومی) استوار است.

یاری افزود: کشورهایی که در حوزه جویشگرهای بومی موفق عمل کرده‌اند ضمن پیشرو بودن در فناوری‌های مربوط به موتورهای جست‌و‌جو، دولت‌های آنها نیز سیاست‌هایی در جهت حمایت از جویشگرهای بومی خود اعمال کرده‌اند بنابراین مرکز ملی فضای مجازی چنین سیاستی را تدوین و ابلاغ کرده است از این‌رو شورای راهبری طرح جویشگر بومی با چندین سازمان دولتی مذاکره کرده و جویشگرهای بومی نیز تفاهمنامه‌هایی با آنها امضا کرده‌اند. در هر صورت نباید همکاری نهادها در اجرای این سیاست را نادیده گرفت؛ از این‌رو با ابلاغ این سیاست از سوی شورای عالی فضای مجازی به سازمان‌های دولتی، تا حد زیادی به عملیاتی شدن آن نزدیک شده‌ایم.

یاری درپاسخ به این سؤال که به نظر می‌رسد در ترغیب سازمان‌ها برای استفاده از جویشگرهای بومی به دنبال دستوری کردن هستید گفت: تاکنون در سازمان‌های دولتی بستری به نام موتور جست‌و‌جوی داخلی وجود نداشت، بنابراین سازمان‌های دولتی چاره‌ای جز استفاده از خدمات سایر موتورهای جست‌و‌جو مانند جست‌و‌جوگرهای خارجی نداشتند ولی اکنون موتورهای جست‌و‌جوی داخلی با کیفیت مناسب در دسترس است از این‌رو منطق حکم می‌کند که ما از سرویس داخلی برای جست‌و‌جوی اطلاعات که فقط در سرورهای داخلی موجود است، استفاده کنیم. از این‌رو با ابلاغ سیاست استفاده سازمان‌های دولتی از جویشگرهای بومی و آگاه کردن کارکنان از مزایای آن به استفاده از جویشگرهای بومی ترغیب می‌شوند. اگر تاکنون نیز سازمان‌های دولتی از موتورهای جست‌و‌جوی داخلی استفاده نکرده‌اند به این دلیل است که بیشتر سازمان‌ها از مزایای جویشگرهای داخلی و بحث ایمن بودن آن اطلاع ندارند.

یاری افزود: البته برای اینکه اجرای برنامه استفاده از جویشگرهای بومی در سازمان‌های دولتی به نتیجه مطلوب برسیم، نیازمند تصمیم‌سازی و تدوین سیاست‌ها و راهکارهای صحیح و قابل اجراست که قرار است بعد از امضای تفاهمنامه در گام بعدی با برنامه‌ریزی و مدیریت دقیق بین کارکنان برای استفاده از موتورهای جست‌و‌جوی داخلی انگیزه کافی ایجاد کنیم. ایجاد انگیزه مناسب در داخل نهادها و میان کارکنان سازمان‌های دولتی به موفقیت همه گیر شدن استفاده از جویشگرهای داخلی کمک زیادی می‌کند که البته باید به صورت موردی در تمامی سازمان‌ها براساس شرایط محیطی آن سازمان اقدام شود.

وی درباره اینکه آیا کشورهایی مانند کره جنوبی، چین و... که از جویشگر بومی خود استفاده می‌کنند نیز چنین سیاست‌هایی را اجرا کرده‌اند نیز به «ایران» گفت: دولت‌ها برای مدیریت و کنترل اقتصاد دیجیتالی کشور خود بعضاً از این نوع سیاست استفاده کرده‌اند. به عبارتی کشور‌های مختلف با توجه به مقتضیات اقتصادی، فرهنگی، امنیتی و... رویکردها و اقدام‌های متفاوتی در رویارویی با خدمات جهانی وب از جمله جویشگرها انجام داده‌اند. به‌طور مثال در کشور کره جنوبی برخی خدمات موتور جست‌و‌جوی گوگل از جمله نقشه گوگل محدود است. در این کشور همچنین محتوای دولتی براحتی در اختیار جویشگرهای غیربومی قرار نمی‌گیرد و مردم برای جست‌و‌جوی محتوای داخلی حتماً باید به موتورهای جست‌و‌جوی داخلی مراجعه کنند و همین موضوع باعث شده است که سهم بازار جویشگرهایی نظیر گوگل در کره‌جنوبی خیلی بالا نباشد.

یاری درباره اینکه در استفاده سازمان‌های دولتی به‌دلیل وجود اطلاعات طبقه‌بندی شده بحث امنیت جویشگرها از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است آیا به این موضوع توجه ویژه‌ای شده است؟ گفت: در امنیت فضای مجازی، جویشگرهای بومی از جویشگرهای خارجی قابل اتکاتر هستند با وجود این باید از طرف تمامی بازیگران و نهادهای درگیر از جمله طرح جویشگر اقدامات لازم در لایه‌های مختلف امنیت صورت گیرد که در این راستا طرح توسعه سکوی اعتماد یکی از اقداماتی است که در طرح جویشگر تعریف و در حال اجراست.

استفاده از جویشگر بومی با اقدام ترویجی

سؤال این است که آیا جویشگرهای بومی داخلی تا اینجای کار به اهداف تعریف و تعیین شده خود رسیده است؟ علیرضا یاری دبیر شورای راهبری طرح جویشگر بومی در پاسخ به این سؤال گفت: در بخش ایجاد قابلیت تولید خدمات با کیفیت بومی تا حدود زیادی جویشگرهای داخلی به هدف خود رسیده‌اند اما در بخش دستیابی به سهم بازار مناسب، متأسفانه جویشگرهای داخلی هنوز به اهداف خود نرسیده‌اند چرا که رسیدن به این هدف زمانبر است از این‌رو باید استفاده از جویشگرها بیشتر شود و این نیز به اطلاع‌رسانی و فرهنگ‌سازی نیاز دارد.

یاری در پاسخ به سؤال دیگر که تاکنون برای استفاده عموم مردم و کاربران فارسی از جویشگرهای بومی، چه کارهایی انجام شده است؟ به «ایران» گفت: برای افزایش آگاهی عمومی نسبت به مزایای استفاده از جویشگرهای بومی اقدامات ترویجی صورت گرفته است. البته برای ایجاد هماهنگی و توسعه همکاری میان نهادها و شرکت‌ها مانند بخش خصوصی و دانشگاه‌ها نیز طرح‌های مختلفی در جهت توسعه ابزارها، خدمات و کسب و کارهای مرتبط تعریف و اجرایی شده است.

وی افزود: یکی از فاکتورهای مهم در جذب مردم و کاربران فارسی در استفاده از موتورهای جست‌و‌جوی داخلی، ارائه خدمت است بنابراین سعی شده با استفاده از سیاستگذاری مناسب بستر لازم برای توسعه و به کارگیری خدمت بومی فراهم شود که به کارگیری خدمت در جویشگرهای بومی در سازمان‌ها و شرکت‌های دولتی از جمله این سیاست‌هاست.

اما با همه این موارد به نظر می‌رسد هنوز استقبالی از جویشگرهای بومی در کشور نشده است، برای همگانی شدن آن چه راهکارهایی پیش‌بینی کرده اید؟ یاری در پاسخ به این سؤال با بیان اینکه تا زمانی که در مدارس ما جویشگرهای بیگانه‌ای نظیر گوگل و بینگ تدریس شود، استقبالی از جویشگرهای داخلی نخواهد شد، افزود: اگر بخواهیم موتورهای جست‌و‌جوی داخلی مورد استفاده همگان قرار بگیرد و در این زمینه موفق شویم باید همان 4سیاستگذاری ذکر شده ( نشر و گسترش فرهنگ اسلامی - ایرانی با اتکای بر قابلیت‌های جویشگرهای بومی، ترویج و گسترش استفاده از محتوا و خدمات بومی، افزایش اعتماد و آگاهی عمومی در قبال استفاده از محتوا و خدمات بومی و توسعه زیست بوم، فضای تجاری در محتوا و خدمات جویشگرهای بومی) که با حمایت وزارتخانه و همچنین مرکز ملی فضای مجازی کشور مواجه شده، بیش از پیش اجرا شود. وی افزود: البته هر چقدر از جویشگرهای بومی استفاده شود مزیت‌های آن نسبت به جویشگرهای خارجی مانند گوگل و بینگ آشکار می‌شود بنابراین حمایت‌های نهادهای دولتی و مردمی از این فرآیند می تواند به استفاده بیشتر از جویشگرهای داخلی کمک کند.

به گزارش ایران، یاری با بیان اینکه اکنون دو جویشگر ملی «پارسی جو» و «یوز» در کشور وجود دارد، درباره برنامه‌های 96 در بحث جویشگرها نیز به «ایران» گفت: در سال 96 وارد گام دوم از طرح جویشگر -که بحث تجاری‌سازی محصولات و تحقیقات انجام شده است- خواهیم شد. البته باید گفت هدف طرح جویشگر ملی به هیچ وجه جایگزینی کامل گوگل( یا سایر جویشگرها) با خدمات جویشگرهای بومی نبوده و اهداف کمی طرح تحقق سهم مناسبی از بازار خدمات و محتوای محلی و بومی (فارسی و سایر زبان‌ها و گویش‌‌های بومی) را مد نظر دارد.