استرس دارید، نفس عمیق بکشید

 از نظر علمی هم ثابت شد زمانی که نفس عمیق می‌کشید تا مغزتان آرام شود، واقعا کارساز است.

به نقل از Verge، اغلب در هنگام استرس توصیه می‌شود که نفس عمیق بکشید؛ نتایج مطالعه‌ای جدید حاکی از آن است که در واقع دلیل معقولانه‌ای هم پشت این توصیه است: آرام کردن تنفس باعث آرام شدن فرد می‌شود. حالا دانشمندان دریافته‌اند که چگونه می‌توان ذهن خود را با کشیدن نفس‌های عمیق و آرام، ریلکس کرد. این امر به مرکز تنظیم کننده مغز برای تنفس مرتبط است.

این امر برای تمام کسانی که به دنبال راهی برای مقابله با استرس و احساسات منفی هستند، خبر بزرگی است. هرچند به طور کلی تمرینات تنفسی تاثیری آرامش بخش بر احساسات دارند، اما یافته‌های این پژوهشگران می‌تواند توضیحی علمی در رابطه با ژرف دمی ارائه دهد. ژرف دمی، تنفس تند و عمیق است که منجر به سرگیجه و ایجاد اضطراب در فرد می‌شود.

این یافته‌ها از پژوهشی درباره مرکز تنظیم‌کننده تنفس، گروهی‌ از سلول‌های عصبی در ساقه مغز، حاصل شده است. این مجموعه که «pre-Bötzinger» نامیده می‌شود، ابتدا در سال 1991 توسط جک فلدمن، پروفسور مغز و اعصاب دانشگاه UCLA، در موش‌ها کشف شد. از زمان، این ساختار در انسان شناسایی شد و مورد مطالعه قرار گرفت. فلدمن و همکارانش، مارک کراسنو و کوین یکل، با مطالعه ساختار نورونی pre-Bötzinger در موش‌ها دریافتند که این مجموعه بر احساساتی مانند غم و حسرت نیز تاثیر می‌گذارد. آخرین یافته‌های آنها به پژوهش جاری کمک می‌کند که بیشتر بر چگونگی تاثیر این نورون‌ها بر تنفس، احساسات و هوشیاری تمرکز دارد.

در این مطالعه، دانشمندان 175 مورد از نورون‌های pre-Bötzinger مورد بررسی قرار دادند. از بین بردن این نورون‌ها در موش‌ها، الگوی تنفس موش‌ها بدون تغییر ماند اما آنها به طور قابل توجهی آرام‌تر شدند. این یافته‌ها منجر به کشف ارتباطی بین pre-Bötzinger و ساختار دیگری در ساقه مغز به نام لوکوس سرلئوس شد که تاثیر بسزایی در میزان برانگیختگی دارد. به عبارت دیگر، محققان مدار عصبی را یافتند که در هنگام نفس کشیدن‌ سریع باعث اضطراب در فرد و هنگام تنفس آرام منجر به آرام شدن فرد می‌شود.

با این حال این یافته‌ها به طور اتفاقی کشف شدند. وقتی که دانشمندان کارشان را شروع کردند، خواستار شناسایی نورون کلیدی بودند که در ایجاد ریتم تنفسی دخیل است و هنگامی که آنها این نورون‌های خاص را شناسایی کردند، انتظار داشتند که در پروسه تنفس نقش اساسی داشته باشند.

یکل در این باره می‌گوید: «در ابتدا وقتی فهمیدیم که این نورون‌ها در ایجاد ریتم تنفسی نقشی ندارند، خیلی ناامید شدیم اما هنگامی که دریافتیم آنها نقشی حیاتی در کنترل حالت برانگیختگی در حیوانات دارند، بسیار شگفت‌زده شدیم».

ارتباط میان این نورون‌ها و ساختار ساقه مغز وابستگی‌های عملی مختلفی دارد. در حال حاضر اکثر افراد پرانایاما، تمرینات تنفس عمیق که در انواع مختلفی از یوگا وجود دارد، را انجام می‌دهند تا به وضعیت احساسی آرام‌تری برسند. برخی از افراد با استفاده از تکنیک‌های مذکور، به آرامی نفس می‌کشند تا به آرامش برسند. نفس کشیدن آرام با استفاده از تمرینات تنفسی همین ‌حالا هم در درمان اختلالات اضطراب مورد استفاده قرار می‌گیرد.

براساس گفته‌های یکل، کشف این مسیرهای عصبی جدید می‌تواند به ساخت داروهای جدید، خصوصا در درمان اختلالات وحشت و اضطراب، ختم شود. طراحی داروهایی که به طور خاص محل ارتباط اضطراب و ژرف‌دمی در مغز را مورد هدف قرار می‌دهد، بسیار مفید است. این داروها می‌‎توانند به بیماران مبتلا به چنین اختلالاتی کمک کند تا احتمال وقوع حملات عصبی، معمولا با مشکلاتی مانند حفظ ریتم تنفسی نرمال همراه است، در این افراد کاهش یابد.

هرچند از نظر محققان کارهای زیادی باید انجام شود تا یافته‌های این پژوهش قابل اجرا روی انسان باشد. یکی از دلایل مهم هم این است که از نظر اخلاقی نمی‌توان چند عصب در انسان را غیرفعال کرد. یکل در نظر دارد تحقیقات در زمینه نواحی تنظیم کننده ریتم تنفسی را ادامه دهد؛ اقدام بعدی وی این است که این مدار عصبی را به طور کامل خاموش کند تا ببیند این عمل از اضطراب ناشی از ژرف‌دمی جلوگیری می‌کند یا خیر. یکل امیدوار است نورون‌های کلیدی در پروسه تولید ریتم تنفسی را شناسایی کند.