فصل جدیدی از همکاری های تهران و مسکو

 مهدی سنایی سفیر ایران در روسیه گفت: روابط دو کشور در زمینه های مختلف از جمله اقتصادی، صنعتی و گفت وگوهای بین المللی وارد عرصه های جدیدی شده و ارتقای قابل توجهی را تجربه کرده است.

سنایی در آستانه سفر رسمی رئیس جمهوری ایران به مسکو که فردا (دوشنبه) آغاز می شود، گفت: روابط در سال های اخیر شاهد رفت و آمد متعدد هیات ها و امضای اسناد گوناگون بوده است.

** توسعه همکاری های منطقه ای در سه سال گذشته:

وی افزود: تحلیلگران روسی این تعبیر را دارند که در سه تا چهار سال گذشته روابط شاهد شکوفایی بی مانندی در طول تاریخ همکاری های دو کشور بوده است.

سفیر ایران ادامه داد: تعاملات سیاسی، دفاعی و حقوقی تهران و مسکو به سطحی بی سابقه ارتقا یافته است.

وی با اشاره به اینکه سفر پیش روی حسن روحانی رئیس جمهوری ایران به روسیه، سومین حضور ایشان در این کشور است، به مجموع هشت دیدار سران در چهار سال گذشته اشاره کرد و گفت: روند پیشرفت روابط دستاوردهای زیادی داشته و همکاری ها در عرصه منطقه ای وارد فاز جدیدی شده که اثرات مثبت آن آشکار است.

سنایی اظهار کرد: اکنون گفت وگویی جدی بین روسیه و ایران در مورد افغانستان و کمک به حفظ صلح و ثبات در این کشور جریان دارد و در مورد آسیای مرکزی و قفقاز هم مشورت هایی شکل گرفته است.

وی گفت: همچنین در عرصه بین المللی همکاری های جدی وجود دارد. سه دوره گفت وگوهای حقوق بشری و خلع سلاح صورت گرفته است. روسیه در بحث برجام و توافق هسته ای همکاری شایسته ای در سه سال گذشته با ایران داشت که مورد قدردانی مقام های جمهوری اسلامی نیز قرار گرفته است.

**گسترش روابط دوجانبه:

سفیر ایران همچنین به حضور سال 94 ولادیمیر پوتین رئیس جمهوری روسیه در تهران اشاره کرد و گفت که در مذاکرات این سفر نیز توافق های خوبی انجام شد.

وی ادامه داد: از جمله دستاوردهایی که می توان در باره پیشرفت روابط دو جانبه تاکید کرد، اینکه در دو سال گذشته با امضای اسناد پایه ای اقتصادی، زیر ساخت های توسعه همکاری های دو کشور از جهت حقوقی و اسناد فراهم شده است.

سنایی اظهار کرد: برای نخستین بار سه بسته مجوز صادراتی در بخش دامی، آبزیان و لبنی از ایران به روسیه حدود یک سال پیش صادر شد که در تاریخ مناسبات سابقه نداشته و نزدیک 30 شرکت بزرگ فعال ایرانی در این حوزه مجوزها را دریافت کرده اند.

وی همچنین به دیگر بخش ها اشاره کرد و گفت: روسیه پنج میلیارد دلار اعتبار دولتی برای برخی پروژه ها تخصیص داده است که در چارچوب بخشی از آن طرح چهار واحد نیروگاه بخار بندرعباس کلنگ زنی شد وهمچنین شامل برقی کردن راه آهن گرمسار-اینجه برون می شود.

سنایی از جمله اسناد دیگر به امضای توافق گذرگاه سبز گمرکی اشاره و اظهار کرد که امضای این سند یک آرزو و دستاورد مهم بود و مجموعه اقدام های صورت گرفته نیز تسهیلات بسیاری فراهم می کند و در واقع روابط دو کشور در سه سال گذشته ویژگی های زیادی داشته است.

وی در باره دلایل پویایی و شتاب شکل گرفته در پیشرفت همکاری های ایران و روسیه نیز اظهار کرد: روابط دو کشور در سه سال گذاشته مساله محور بوده، یعنی شناسایی موانع و حل و فصل آنها اولویت داشته و ویژگی دیگر نیز پویایی جدی در همه عرصه ها از جمله امنیتی، تجاری، دفاعی و اقتصادی بوده است.

سفیر ایران اظهار کرد: از جمله رویدادهای مثبت، مساله تحویل کامل سامانه اس 300 پس از نزدیک به 10 سال ممنوعیت بود، این منع لغو و از طرف روسیه به ایران تحویل شد بود که نشانه اعتماد دو کشور به یکدیگر است.

سنایی گفت: در اقتصاد و تجارت هم اقدام ها در حال نشان دادن آثار خود است. بر پایه آمار گمرک روسیه، روابط تجاری 70 درصد در سال 2016 رشد داشته است که امیدواریم و تلاش خواهیم کرد این روند حفظ شود تا در چند سال به سطح قابل قبولی برسیم.

وی ادامه داد: سفر رئیس جمهوری به مسکو نیز بدون تردید تاثیر مثبت خود را بر روابط، پیشرفت های شکل گرفته در همکاری ها و همچنین تعریف حوزه های جدید مناسبات خواهد گذاشت.

سفیر ایران در همین زمینه اظهار کرد: یک بیانیه در پایان سفر توسط رئیسان جمهوری صادر و منتشر خواهد شد که اهمیت، سطح و اهداف تعیین شده برای روابط را در بر می گیرد و در واقع عنوان یا زیرعنوان آن هم پیش بسوی همکاری های جامع راهبردی است.

وی گفت: روابط دو کشور از جنبه های مختلف دارای ویژگی راهبردی است و در واقع این سند حرکت در جهت یک همکاری همه جانبه با این ویژگی را تعیین می کند.

سنایی اظهار کرد: 15 سند نیز در جریان سفر امضا خواهد شد که می شود گفت همه حوزه ها را پوشش می دهد و از جمله شامل کنسولی، حقوقی، قضایی، صنعتی، ارتباطات، سیاسی، نیرو، ریلی و گردشگری است و یادداشت تفاهم همکاری های مشترک بین وزارت انرژی روسیه و وزارت نیروی ایران هم امضا می شود.

وی ادامه داد: همچنین در آستانه سفر چندین سند مهم نفتی و گازی بین دو کشور امضا شده است. شش شرکت و کمپانی بزرگ روس پس از امضای یادداشت تفاهم، کار تحقیق و مطالعه را روی حوزه های نفتی ایران آغاز کرده اند و بین وزارت انرژی روسیه و وزارت نفت ایران هم در حوزه نفتی و گازی دو سند مهم در آستانه سفر رئیس جمهوری به مسکو امضا شده است.

سفیر ایران همچنین گفت: یکی از اسنادی که قرار است در جریان سفر پیش روی رئیس جمهوری ایران به مسکو امضا شود، لغو روادید برای گروههای گردشگری است.

سنایی اظهار کرد: روند لغو روادید سه مرحله است که نخست شامل تسهیل در صدور برای حوزه های گردشگری، تجاری، دانشجویی، فرهنگی و علمی می شود که سال گذشته بین ایران و روسیه امضا و از چند ماه پیش هم اجرایی شد.

وی گفت: اکنون سند لغو روادید گردشگری گروهی بین دو کشور پاراف شده است تا گروههای گردشگر راهی مقصد مقابل نیاز به روادید نداشته باشند و شرکت مسئول، مجوز ویزای گروهی و جمعی می گیرد که این سند در سفر پیش رو امضا خواهد شد.

سفیر ایران اظهار کرد: این یک موافقت نامه است و باید در داخل دو کشور مراحل تصویب آن سپری شود که امیدواریم به سرعت انجام گیرد و آثار خوبی هم داشته باشد تا تهران و مسکو در آینده بتوانند مذاکره برای لغو کلی روادید را آغاز کنند. البته تاکنون گفت وگویی در این باره صورت نگرفته است، اما امیدواریم مساله سوم هم زود آغاز شود.

** طرح ها و پروژه های پیش رو:

سنایی همچنین در باره دامنه برنامه ریزی های همکاری های اقتصادی و صنعتی مورد توافق و تامین منابع مالی اجرای پروژه ها نیز اظهار کرد: ارزش طرح هایی که در سه سال گذشته بین دو کشور تعریف و تصمیم گیری شده، بین 35 تا 40 میلیارد دلار است که در نظر دارند اجرا کنند، اما مشکل تامین منابع مالی وجود دارد.

وی افزود: با توجه به اینکه دو کشور تولید کننده و فروشنده نفت هستند و با طرف های تجاری خریدار نفت معامله می کنند، از این رو زمینه تامین منابع مالی برای اجرای پروژه ها کم است، ولی با این وجود تعدادی در دست اجراست.

سنایی گفت: اکنون دو راه وجود دارد، از جمله تبادل انرژی که بحث فروش نفت ایران به روسیه برای کمک به حل این مشکل است و توافق کلی بین وزیران نفت روسیه و انرژی ایران صورت گرفته است.

وی ادامه داد: راه دیگر هم اینکه باید بانک ها برای فاینانس ورود کنند که بانک های روسی هم امکان فاینانس خیلی سطح بالا را ندارند، البته روسیه دو گام خیلی مهم برداشته و یکی اختصاص پنج میلیارد دلار اعتبار دولتی است که 2،2 میلیارد دلار آن مصوب شده و در حال اجرا است.

سنایی ادامه داد: از سوی دیگر، بانک های غیردولتی روسی ورود کردند و سال گذشته میلادی 200 میلیون دلار و برای سال جاری نیز طبق اطلاعاتی که داریم نزدیک 700 میلیون دلار در حال تامین فاینانس در رابطه با طرح های ایران هستند، ولی هنوز منابع مالی محدود است.

وی اظهار کرد: امیدواریم سفر رئیس جمهوری اسلامی به مسکو به حل این موضوع کمک کند تا منابع ثالت یا بانک هایی که بتوانند فاینانس پروژه ها را تامین کنند، تعیین شوند یا تفاهم های دو کشور برای فروش نفت ایران به روسیه تحقق عینی یابد و بتواند این منابع را ارائه کند.

سفیر ایران همچنین بیان کرد: از سوی دیگر، اگر روند شکل گرفته و آهنگ کنونی رشد سال 2016 حفظ شود، با توجه به توافق های بسیار کارآمدی که شکل گرفته و اسناد خیلی خوبی هم امضا شده است در حالیکه برخی 10 تا 15 سال در مسیر امضا قرار داشته، چشم انداز بسیار روشنی برای توسعه همکاری ها پیش رو قرار دارد.

وی گفت: اگر همین سرعت ادامه یابد و این توافق ها و گذرگاه سبز گمرکی اجرا شود، فکر کنم در یک دوره کوتاه مدت سه چهار ساله حجم مبادلات به 10 میلیارد دلار می رسد و این رقمی است که در کمیسیون مشترک ذکر شده است.

** نگاه ویژه سران ایران و روسیه به چشم اندازها:

سفیر ایران در باره چشم انداز روابط منطقه ای دو کشور پس از سفر رئیس جمهوری اسلامی به مسکو نیز گفت: روابط ایران و روسیه، یک همکاری عادی نیست که فقط در چارچوب حرکت های موفق اقتصادی و تجاری صورت گرفته قابل ارزش گذاری باشد و یکی از معدود مناسبات مهم در دنیا در برگیرنده تدوین روندهای منطقه ای و تاثیر گذاری در مسائل بین المللی است.

سنایی ادامه داد: باید زاویه نگاه خود را به روابط ایران و روسیه دقیق کنیم، زیرا همکاری های مهمی دارند و توافق ها و تعامل هایی که در عرصه حل و فصل مسائل دنیا و منطقه انجام می دهند، بسیار تاثیرگذار است و یک مورد آن شامل سوریه می شود که چقدر اثرگذار بوده و سوگیری ها را تعیین می کند.

وی گفت: به همین دلیل، مناسبات تهران و مسکو که در سه سال گذشته رشد قابل توجهی داشته، بسیار مورد دقت تحلیلگران دنیا است، یعنی این روند ارتقا را در اروپا و سایر کشورهای دیگر، آسیایی و چین به دلیل اهمیت دقیق دنبال می کنند.

سنایی همچنین اظهار کرد: از دیدگاه من، نگاه مقام معظم رهبری و سیاست و توجه ویژه ای که دولت به روابط با روسیه دارد و بارها از زبان رئیس جمهوری اسلامی، وزیر امور خارجه و مقام های دیگر گفته و عملی شده، نشان می دهد نگاهی ویژه به مسکو و روابط وجود دارد و خوشبختانه در روسیه نیز اتفاق های خوبی رخ داده است.

سفیر ایران افزود: مسکو نیز برای روابط با تهران و لزوم گسترش آن جایگاه ویژه ای قائل شده است، به گونه ای که سال 2016 برای نخستین بار این موضوع در اسناد سیاست خارجی روسیه گنجانده شده و به شکل حقوقی و خاصی اهمیت روابط با جمهوری اسلامی و گسترش آن مورد اشاره قرار گرفته است.

وی بیان کرد: در چنین فضایی و شرایط بین المللی و منطقه ای، فکر می کنم این گفت و گوها به تحکیم روابط دوجانبه و منطقه ای می انجامد و دستاوردهایی خواهد داشت و یک رایزنی جدی در باره مسائل منطقه در پی دارد.

سنایی همچنین با اشاره به اینکه ایران و روسیه دو شریک اصلی در زمینه مبارزه با تروریسم هستند، گفت: سفر پیش روی رئیس جمهوری اسلامی در دورنمای همکاری ها نیز تاثیرگذار خواهد بود و افزون بر این، یک پیام بین المللی مهم دارد که روابط مسکو و تهران به سطح قابل توجهی رسیده است و الگوی این همکاری های باید در سطح منطقه و دنیا مورد توجه قرار گیرد.

وی افزود: کلیشه های شکل گرفته در ورود برخی کشورهای بیرونی در مسائل منطقه اصلا نتیجه خوبی نداشته است. در این باره می توان اوضاع درعراق، افغانستان، لیبی و سوریه را با نوعی از همکاری ها و تعامل های ایران و روسیه که به گسترش صلح، ثبات و مبارزه با تروریسم در منطقه کمک می کنند، مقایسه کرد.

سنایی اظهار کرد: امیدوارم این الگوی همکاری ایران و روسیه مورد توجه کشورهایی مانند هند و چین قرار گیرد و همچنین برخی کشورهای خارج از منطقه که در 15سال گذشته ورود کردند، در نگاه خود تجدید نظر کنند و شکل منطقه ای حل و فصل مسائل خاورمیانه و اوراسیا را مورد توجه قرار دهند.

سفیر ایران در فدراسیون روسیه در پایان مصاحبه با ایرنا گفت: تهران و مسکو در زمینه منطقه ای هم وارد فاز جدیدی از همکاری در سوریه شدند و دستاوردهای آن را هم منطقه و هم دنیا احساس کردند که می تواند الگویی برای ایجاد صلح و ثبات و مبارزه با تروریسم در سایر عرصه ها باشد.

رئیس جمهوری اسلامی ایران دوشنبه برای انجام یک سفر رسمی دو روزه بنا به دعوت پوتین وارد مسکو خواهد شد و در حضور رئیسان جمهوری دو کشور در کاخ کرملین نیز اسناد پایه ای مورد توافق امضا می شود.