چرا عید امسال 30 اسفند داریم؟

 امسال سال کبیسه است. افرادی که سی‌ام اسفندماه 1395متولد می‌شوند باید چهار سال منتظر بمانند تا بتوانند روز تولدشان را جشن بگیرند چراکه تا چهار سال بعد که یک سال کبیسه داریم هیچ اثری از روز 30 اسفند در تقویم دیده نخواهد شد.

این گروه تنها افرادی هستند که فقط در سال‌های کبیسه می‌توانند سالروز تولدشان را جشن بگیرند. اگرچه با گذشت هرسال یک سال به سن آن‌ها افزوده می‌شود اما روز تولدشان در تقویم سه سال بعد غایب است.

بر اساس آمار اعلام‌شده از سوی سازمان ثبت‌احوال کشور سال کبیسه گذشته حدود 1500 نفر در آخرین روز سال یعنی 30 اسفند سال 1391 متولد شدند. در 19 سال گذشته سال‌های 1375، 1379، 1383، 1387 و همچنین سال 1391 سال‌های کبیسه بوده است؛ که در این سال‌ها به‌طور میانگین 1500 نفر در آخرین روز سال متولدشده‌اند. در تقویم رسمی کشور ما بر اساس قاعده‌ای که تحت عنوان قاعده نوروز تحویلی یا قانون نانوشته از آن نام‌برده می‌شود سال‌های کبیسه خودبه‌خود مشخص می‌شود. به‌عبارت‌دیگر زمان تحویل سال تنظیم‌کننده تقویم است. اگر هرسال 365 روز و 6 ساعت باشد هر چهار سال یک‌بار یک سال کبیسه داریم اما ازآنجاکه در حقیقت یک سال 365 روز و 5 ساعت و 49 دقیقه است، گاهی پنج سال طول می‌کشد تا مجموع این ساعت‌ها برابر با یک روز باشد؛ بنابراین ما در تقویم رسمی کشورمان کبیسه چهار یا پنج‌ساله داریم.

اگر بخواهیم سال‌های کبیسه بعدی را اعلام کنیم نمی‌توانیم مانند تقویم میلادی بر اساس یک معادله ساده این سال‌ها را پیش‌بینی کنیم بلکه لازم است برای کبیسه گیری و اعلام سال‌های کبیسه بعدی محاسباتی انجام شود. در تقویم میلادی نیز بر اساس قوانینی ساده هر چهار یا هشت سال یک‌بار، یک سال کبیسه در نظر گرفته می‌شود. در این سال‌ها ماه فوریه به‌جای این‌که 28 روزه باشد 29 روزه است و افرادی که در روز 29 فوریه متولدشده باشند برای این‌که بتوانند بار دیگر در چنین روزی تولدشان را جشن بگیرند باید 4 یا 8 سال منتظر بمانند. در تقویم هجری شمسی و تقویم میلادی فقط یک روز از سال است که در سال‌های کبیسه در تقویم وجود دارد و در سال‌های غیر کبیسه اثری از این روز در تقویم دیده نمی‌شود. در تقویم هجری قمری نیز بر اساس این‌که هلال ماه بعد در چه روزی دیده شود ممکن است ماهی دریک سال 29 روزه و در سال بعد 30 روزه باشد؛ اما جالب است بدانید در تقویم‌های ترکیبی که در حقیقت ترکیبی از دو تقویم خورشیدی و مهی است تقریبا هر سه سال یک‌بار یا به‌طور دقیق‌تر هفت بار در هر نوزده سال، ماه سیزدهمی به ماه‌های سال افزوده می‌شود.

این کار با این هدف انجام می‌شود که این نوع گاه‌شماری با فصول سال تطابق داشته باشد؛ اما به‌این‌ترتیب در کشورهایی مانند چین - که تقویم رایج در این کشورها نوعی تقویم ترکیبی است- افرادی که در این ‌یک ماه یعنی ماه سیزدهم سال متولد می‌شوند باید دو یا سه سال منتظر بمانند تا بتوانند ماه مشابهی را در تقویم کشورشان تجربه کنند. بدون تردید تعداد افرادی که در این ‌یک ماه متولدشده‌اند در مقایسه با افرادی که در آخرین روز سال کبیسه متولد می‌شوند به‌مراتب بیشتر خواهد بود.