وقتی ما به گیاهان توجه کنیم مشاهده می‌شود اگر در مقابل رشد آنها مانع شویم یا سدی ایجاد کنیم گیاه راه خود را از مسیری دیگر پیدا خواهد کرد و به رشد خود ادامه می‌دهد. این یک ویژگی طبیعی است و در مورد انسان‌ها نیز صدق می‌کند.
در جهانی که به نام عصر اطلاعات شناخته می‌شود بسیاری از امور و ارکان درحال تغییر است. تحت چنین شرایطی نمی‌توان از زنان به عنوان نیمی از جامعه چشمپوشی کرد. برای پیشبرد اهداف هرجامعه و حرکت بر مسیر پیشرفت تمامی منابع انسانی باید در برنامههای مختلفی سیاسی، اقتصادی و اجتماعی مشارکت داشته باشند. اهمیت حضور زنان در جامعه در سال‌های اخیر در تمام نقاط جهان دو چندان شده است. حقوق زنان به عنوان یک مطالبه جهانی در چهارگوشه جهان با درنظرگرفتن آداب و‌رسوم و فرهنگ هرکشوری دنبال می‌شود. در این میان تحصیلات و شهرنشینی به عنوان دو رکن توسعه، در میان زنان نیز باعث تغییرات مختلف شده است. شرایطی که موجب شده این گروه از اجتماع، تنها خود را مقید به حضور در خانه نبینند و فعالیت‌های اجتماعی را به عنوان اهداف عالی خود در نظر گیرند. آموزش عالی در این زمینه نقش مهمی ایفا می‌کند و زنان تحصیلکرده با توجه به استعدادها و توانایی‌های گوناگونی که دارند به مدد جامعه می‌آیند. در کشور ما نیز مانند دیگر نقاط جهان این سیر درحال طی شدن است. وضعیت زنان و آنچه به عنوان حقوق زنان در ایران دنبال می‌شود اگرچه به طور صد درصدی تامین نشده اما شرایط برای این گروه را باید نسبت به سایر کشورهای منطقه مقایسه کرد. چرا که عامل فرهنگ در این میان نقش مهمی دارد و نمی‌توان وضعیت کشور را با غرب مقایسه کرد چون ارزش‌های متفاوتی در این دو تمدن وجود دارد. در ماه‌های اخیر بار دیگر موضوع فعالیت‌های سیاسی و اجتماعی زنان مورد توجه قرار گرفته است به ویژه بعد از آنکه موضوع رجل سیاسی و اینکه آیا زنان می‌توانند در میدان رقابت ریاست جمهوری حاضر شوند یا خیر، مورد بررسی شورای نگهبان قرار گرفته است. هرچند شواهد نشان می‌دهد زنان در دستیابی به این خواسته خود باید صبر پیشه کنند و بعید است دست‌کم در این دوره خبری از مجوز حضور آنها باشد، اما برای اینکه مشخص شود این قشر از جامعه چه نقش‌هایی می‌توانند در فعالیت‌های سیاسی- اجتماعی بازی کنند، «آرمان» با آیت‌ا... محسن غرویان، فعال سیاسی اصلاح‌طلب، گفت‌وگو کرده که در ادامه می‌خوانید.سوال اساسی این است که زنان به لحاظ فقهی چه جایگاهی در جامعه دارند؟
در ابتدای امر باید گفت زنان مانند مردان دارای حقوق انسانی هستند و حق‌و‌حقوق آنها کاملا منطبق بر ارزش انسانی است. این گروه از جامعه شایستگی و توانایی‌هایی مختلفی دارند و باید این حق را داشته باشند که توانایی و استعدادهای خود را به فعلیت و نتیجه دلخواه خود برسانند. در واقع حق استفاده از ظرفیت‌های انسانی و شکوفا کردن استعدادها حقی است که نباید مانعی دربرابر آن ایجاد شود و در این مورد تفاوتی میان جنسیت‌ها نیست. مطابق با آیات الهی در امر نیک، تقوا، تعاون و همکاری را باید سرلوحه قرار دهیم. بنابراین زنان نیز بر‌حسب توانایی‌هایی خود می‌توانند و حق دارند در این جامعه شریک باشند؛ همان‌طور که در جامعه مردان با توجه به استعدادهای خود یک مجموعه از فعالیت‌ها و برنامه‌ها را انجام می‌دهند. درهمین چهارچوب پذیرش مسئولیت‌های اجتماعی کار خیری است که زنان نیز می‌توانند در آن مشارکت داشته باشند. وظایفی مانند نمایندگی مجلس، شهردار و دیگر موارد اجرایی که مصداق خدمت و کار خیر است.
یکی از مواردی که موجب شده زنان حضوری فعال در جامعه داشته باشند و بیش از پیش خواستار افزایش نقش‌های اجتماعی خود در جامعه باشند، سطح تحصیلات است. این گروه در سال‌های اخیر توانسته در آموزش عالی و کسب دستاوردهای تحصیلی موفق باشد. چنین شرایطی را درباره زنان چگونه ارزیابی می‌کنید؟
باید توجه کرد جامعه دائما در حال تغییر و تحول است، انسان‌ها نیز به همین ترتیب تغییر می‌کنند. در جهان امروز روابط اجتماعی و انسانی دائما درحال تحول است. زنان نیز از این چرخه استثنا نیستند. به عنوان نمونه خانم‌ها در گذشته به ادامه تحصیل رغبتی نداشتند اما امروز همان‌طور که اشاره شد در آزمون‌های شرکت در دانشگاه‌ها بیش از آقایان موفق می‌شوند. این تغییرات در طول تاریخ بوده است و ما نیز نمی‌توانیم مقابل چنین وضعیتی قرار بگیریم. اینکه زنان در گذشته تمایلی به حضور اجتماعی نداشتند، شاید توانایی‌های لازم را در خود احساس نمی‌کردند یا شرایط اعتماد به نفس لازم را به آنها نمی‌داد، اما در جهان ارتباطات امروز همتایان خود را می‌بینند که در عرصه‌های مختلف اجتماعی سیاسی نقش آفرینی می‌کنند و آنها نیز به اعتماد به نفس لازم برای حضور فعال در جامعه می‌رسند. وقتی مشاهده می‌شود برخی زنان پست‌های مهم کشوری را بر عهده دارند، خلبانی می‌کنند، رانندگی می‌کنند یا خیلی از مشاغلی که مردانه تلقی می‌شد امروز توسط زنان انجام می‌شود انگیزه لازم برای نقش‌آفرینی اجتماعی در آنها ایجاد می‌شود. در واقع نقش اطلاعات و مطالعات در شرایط حاضر بسیار حائز اهمیت است. در جامعه ما نیز باید این گروه بتوانند حداکثر توان خود را در جهت پیشرفت کشور با مشارکت در بخش‌های مختلف به نمایش بگذارند، همان‌گونه که مردان در جهت پیشبرد اهداف سیاسی و اجتماعی و اقتصادی گام بر‌می‌دارند. وقتی امروز زنان در آموزش و پرورش در بانک‌ها و در موسسه‌های مختلف حضوری مثبت دارند و توانایی و ظرفیت‌های خود را اثبات کرده‌اند سوال اساسی این است که چرا نباید از این استعدادها به طور کامل بهره بگیریم. مشارکت تمام نیروی انسانی جامعه فارغ از جنسیت‌ها قطعا در پیشرفت کشور موثر است و باید گفت این تغییرات که به وقوع پیوسته است متاثر از شرایطی جهانی است.
در روزهای گذشته رئیس‌جمهور هم به نقش بالای زنان در جامعه اشاره کرد و اینکه امروز شرایط برای حضور فعال آنها مساعد‌تر شده است، اما اگر این رویه دنبال نشود و برخی بخواهند موانعی را بر سر راه این گروه به عنوان نیمی از جامعه قرار دهند شرایط چگونه رقم خواهد خورد؟
وقتی ما به گیاهان توجه کنیم مشاهده می‌شود اگر در مقابل رشد آنها مانع شویم یا سدی ایجاد کنیم گیاه راه خود را از مسیری دیگر پیدا خواهد کرد و به رشد خود ادامه می‌دهد. این یک ویژگی طبیعی است و در مورد انسان‌ها نیز صدق می‌کند. اگر ما در مقابل استعدادهای هر گروهی اعم از زنان یا مردان مانع تراشی کنیم و فرصت رشد را مطابق با استعدادهایی که دارند به آنها ندهیم قطعا چنین وضعیتی موجب ایجاد عقده در این افراد می‌شود. وضعیت مذکور مانند یک آتش زیر خاکستر انباشته می‌شود، تا در یک فرصتی سر باز کند. بنابراین طبیعی است که ما باید مسیر رشد و بالندگی این قشر از جامعه را باز نگه داریم تا آنها مطابق با توانایی‌های خود بتوانند در سطوح و بخش‌های گوناگون نقش آفرینی کنند.
حضور زنان و حقوق برابر این قشر به عنوان یک مطالبه همواره و در نقاط مختلف جهان و کشورمان پیگیری شده است. حضور پررنگ زنان در جامعه چه تحولاتی می‌تواند به وجود بیاورد؟
به هرحال زنان نیمی از جامعه هستند و می‌توانند در بخش‌های مختلف با مشارکت خود اهداف گوناگونی را پیش ببرند و دستیابی به برنامههای مختلف را تسهیل کنند. نکته حائز اهمیت این است که ما نباید از چنین فرصتی چشمپوشی کنیم و درواقع این توانایی و انرژی مثبت را هدر دهیم. برنامه ریزان کشور باید بدانند عدم بهره از این فرصت موجب می‌شود که هزینه‌های سنگین تری را متحمل شویم، چرا که از توانایی یک گروه بزرگ از جامعه بی‌بهره شدیم. زنان یک منبع نهفته از علم، دانش، توانمندی و تفکر مثبت هستند که کمک‌رسانی آنها می‌تواند در بخش‌های مختلف راهگشا باشد.
یکی از مشکلاتی که ما در سال‌های اخیر با آن روبه‌رو شدیم موضوع عدم پاکدستی و برخی تخلفاتی بود که مدیران مختلف انجام دادند. برخی معتقدند زنان در مباحث مدیریتی تمایل بیشتری دارند که مطابق با قانون عمل کنند و این‌گونه انحرافات در رفتارهای مدیریتی این قشر کمتر دیده می‌شود. چنین دیدگاهی را تا چه میزان می‌توان پذیرفت؟
نمی‌توان این گمانه‌زنی را به عنوان یک اصل کلی پذیرفت. در واقع حکم کلی در این باره به دور از واقع‌بینی است. اصلی که می‌توان آن را معیار دانست این است که اگر مرد یا زن صالح باشند، اصلاح در هر جایی ممکن می‌شود. اما اگر مرد یا زنی فاسد باشد در محیط یا فضایی که فعالیت می‌کند تخلف یا فساد ایجاد خواهد کرد. در واقع نمی‌توان گفت همه زنان پاک هستند و همه مردان ناپاک. این موضوع را باید به طور نسبی مورد توجه قرار داد. در واقع زنان تحت مقیاس نسبی از ساختار ذهنی- فکری و ظرافت‌هایی برخوردارند که مردان از این ویژگی‌ها بی‌بهره‌اند. همچنین زنان به طور نسبی از حیا، حرمت و عفت بیشتری برخوردارند. این زمینه‌های روحی و دقت‌ها و لطافت‌هایی که همراه با زنان است موجب می‌شود آنها مدیران قابل اطمینانی باشند. به نظر می‌رسد مدیریت این گروه می‌تواند با خطا و خلاف کمتری همراه‌باشد و در اجرای وظایف، رعایت قانون و مقرارت را در اولویت قرار می‌دهند.
یکی از موضوعاتی که در هفته‌های اخیر بسیار مورد بحث قرار گرفته گمانه زنی برای حضور کاندیداهای زن در انتخابات ریاست جمهوری است، اما به نظر می‌رسد این موضوع با موانع مختلفی روبه‌رو است. آیا می‌توان زنان را در جایگاه رئیس‌جمهور دید؟
همان‌طور که گفته شد زنان با توجه به ظرفیت‌ها و توانایی‌هایی که دارند می‌توانند در خدمت‌رسانی فعال باشند. مشاغل اجرایی نیز در راستای خدمت به کشور است. بنابراین زنان می‌توانند حتی رئیس‌جمهور باشند.
حدود دو ماه تا انتخابات دوازدهمین دوره ریاست جمهوری باقی مانده و گروه‌های مختلف سیاسی برنامههای خود را دنبال می‌کنند. در این میان اصولگرایان تلاش کردند با ایجاد جبهه‌‌ای به نام جبهه مردمی نیروهای انقلاب اسلامی برای وحدت در انتخاب کاندیدا تلاش کنند. شرایط این گروه را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
این جبهه که اخیرا ایجاد شده است و اهدافی مانند حفظ انقلاب را برای خود در نظر گرفته در اصل اقدام خوبی است و می‌تواند به توسعه کشور کمک کند. اما آنچه در این مورد دیده می‌شود اشتباهی است که در یافتن مصداق دارند. به نظر می‌رسد بهتر است آنها در انتخاب مصداق خود تجدید نظر کنند، چرا که حسن روحانی در شرایط فعلی بهترین گزینه برای ریاست جمهوری در کشور است. روحانی چهار سال ریاست جمهوری را تجربه کرده، برنامههای مختلفی را تدوین و درحال اجرا دارد، یک حقوقدان دنیا دیده است و بامقام معظم رهبری نیز روابط خوب و مثبتی دارد. از طرف دیگر او به عنوان یک روحانی، محبوبیت خاصی در میان مردم دارد، چرا که مردم نشان داده‌اند به لباس روحانیت احترام ویژه می‌گذارند و در کابینه نیز از فردی مانند روحانی حرف شنوی بالایی وجود دارد. نمی‌خواهم تنها به لباس روحانیت اکتفا کنم، در مجموع شرایط و ویژگی‌های روحانی برای مردم و جامعه به صلاح است. اجماع حداکثری بر حسن روحانی می‌تواند یک انتخابات با حضور پرشور مردم را نیز رقم بزند و از اختلاف و چنددستگی جلوگیری کند.
طرفداران رئیس‌جمهور سابق، محمود احمدی‌نژاد، با معرفی حمید بقایی به عنوان یک کاندیدا فعالیت‌های خود را آغاز کرده‌اند. در روز درختکاری نیز نمایش این گروه را مشاهده کردیم. ارزیابی شما چیست؟
آنچه در روز ۱۵ اسفند دیده شد و این درخت کاشتن‌ها مانند همان دست بلند کردن‌هایی است که احمدی‌نژاد و مشایی در سال ۹۲ و ثبت نام مشایی به عنوان کاندیدای انتخابات در وزارت کشور داشتند. اتفاقاتی که نشان می‌دهد یک تفکر می‌خواهد از چهره‌ها و رفتارهای متفاوت بهره گیرد تا به قدرت دست یابد. اما آنچه در حال شکل‌گیری است مخالف با این رویه است، زیرا بزرگان اعلام کردند کشور به سمت دوقطبی شدن پیش نرود. ایجاد یک دوقطبی که به منازعه و کشمکش بینجامد به صلاح کشور نیست و چنددستگی را در جامعه رقم می‌زند. باید توجه داشت مردم نیز از این تفکر خسته شده‌اند. تفکری که در داخل مشکلات مختلفی را پدید آورد و در نظام بین‌الملل نیز موجب درگیری و اختلافات بسیاری شد.
ارسال نظر
