پیشنهاد کری به نتانیاهو درباره صلح خاورمیانه

 یک روزنامه عبری زبان نوشت، نخست وزیر رژیم صهیونیستی به رغم تردیدش در قبال پیشنهاد صلح منطقه‌ای سال گذشته میلادی در جریان نشست محرمانه با حضور آمریکا، اسرائیل، اردن و مصر به منظور بحث و بررسی مذاکرات سازش با طرف فلسطینی در شهر عقبه اردن پیشنهاد مطرح شده از سوی وزیر امور خارجه سابق آمریکا را رد کرد.

به گزارش ایسنا، به نوشته روزنامه عبری زبان هاآرتص، با وجود اینکه طرح پیشنهادی جان کری، وزیر امور خارجه سابق آمریکا شامل "به رسمیت شناختن اسرائیل" به عنوان کشوری یهودی و نیز از سرگیری مذاکرات با فلسطینی‌ها با حمایت کشورهای عربی مطرح شد اما بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر رژیم صهیونیستی با این طرح به بهانه اینکه هرگز نمی‌تواند آن را در کابینه‌اش تصویب کند،‌ مخالفت کرد.

به نوشته هاآرتص کنفرانس سران عقبه عامل اصلی اقداماتی بود که تابستان گذشته در راستای پیوستن حزب کار به رهبری هرتزوگ به کابینه اسرائیل و به بهانه اینکه فرصت سیاسی خوبی است که نباید از دست برود، آغاز شدند.

هاآرتص به نقل از منابعی در دولت سابق آمریکا نوشت، کری طرح خود را در اکتبر ۲۰۱۵ و به دنبال آغاز انتفاضه فلسطینی‌ها در قدس اشغالی و پس از توافق دوباره میان اردن، اسرائیل و فلسطین درخصوص حفظ شرایط فعلی مسجد الاقصی و نصب دوربین‌ها در این مسجد مطرح کرد اما این طرح در نهایت اجرا نشد.

این روزنامه در ادامه نوشت، نتانیاهو در تاریخ دهم نوامبر ۲۰۱۵ از طرح‌های جدید خود برای مذاکره با فلسطینی‌ها خبر داد که باراک اوباما، رئیس‌جمهور سابق آمریکا از وی خواسته بود آنها را با کری بررسی کند.

نتانیاهو طرح‌های خود را که بر اصل ارائه امتیازات به فلسطینی‌ها مقابل دریافت چراغ سبز از آمریکا برای شهرک سازی بود، ارائه کرد. اما وی توضیح نداد که این به معنای خودداری تل‌آویو از ساخت و سازهای خارج از کانون‌های شهرک‌هاست یا نه اما ائتلاف نتانیاهو در دولت و به ویژه نفتالی بنت با این طرح‌ها نیز مخالفت کردند.

در ۲۴ نوامبر کری وارد منطقه شد تا نتانیاهو به وی ابلاغ کند طرح‌های قبلی که دو هفته قبل ارائه شدند دیگر وجود ندارند که این مساله موجب دلخوری کری شد.

کری در نشستی با اسحاق هرتزوگ، رهبر اپوزیسیون اسرائیل به بررسی احتمال پیوستن حزب کار به دولت نتانیاهو را بررسی کرد.

هرتزوگ نیز در این نشست به کری اعلام کرد که فرصت‌های ایجاد تغییرات در سیاست و موضعگیری دولت نتانیاهو تقریبا از بین رفته‌اند.

گرچه کری منطقه را با حالتی غضب آلود ترک کرد و پس از آن سخنرانی شدید اللحنی علیه دولت نتانیاهو ایراد و تل‌آویو را به در پیش گرفتن سیاست شهرک سازی در راستای نابودی راه حل تشکیل دو کشور متهم کرد اما در دسامبر و ژانویه ۲۰۱۶ طرح جدیدی را برای از سرگیری مذاکرات میان دو طرف اسرائیلی و فلسطینی به عنوان بخشی از طرح منطقه‌ای صلح با مشارکت کشورهای عربی ارائه کرد.

طرح جدید شامل شش نکته اصلی بسیار شبیه آن چیزی بود که کری در سخنرانی اخیر خود در واشنگتن حدود سه هفته قبل از انتصاب ترامپ مطرح کرد.

این نکات شامل موارد ذیل بودند؛

-ایجاد مرزهای بین‌المللی امن و شناخته شده در سطح جهان میان اسرائیل و کشور فلسطین که قابل حیات باشد همراه با ارتباطات جغرافیایی براساس مرزهای ۱۹۶۷ میلادی و نیز تبادل اراضی توافق شده میان دو طرف.

-اجرای طرح تقسیم ارائه شده از سوی سازمان ملل برای تشکیل دو کشور برای مردم یهود و عرب که یکدیگر را به رسمیت بشناسند و به حفظ و رعایت حقوق مساوی برای شهروندان هر دو کشور پایبند باشند.

-حل عادلانه، توافقی و واقعی مساله پناهجویان فلسطینی که با راه حل تشکیل دو کشور همسو بوده و بر ماهیت اصلی اسرائیل (یهودی) تاثیر نگذارد.

-راه حلی توافقی برای قدس به عنوان پایتخت دو کشور و تضمین آزادی رفت و آمد و ورود به اماکن مقدس.

-ایجاد و حفظ راه حل‌هایی برای نیازهای امنیتی اسرائیل و قدرت اسرائیل برای دفاع از خود به شکلی موفق و حفظ قدرت فلسطین برای ایجاد امنیت برای شهروندانش در کشوری دارای حاکمیت و عاری از سلاح.

-اعلام پایان درگیری‌ها و خواسته‌ها جهت عادی سازی روابط و همکاری‌های امنیتی و منطقه‌ای بیشتر براساس طرح صلح عربی.

کری این اصول را در دیدارش با نتانیاهو در نشست داووس سوئیس در تاریخ ۲۱ ژانویه به وی ابلاغ کرده و پیشنهاد اولین نشست با پادشاه اردن و رئیس‌جمهور مصر را جهت بررسی راه‌های اجرای این طرح مطرح کرد.

در ۳۱ ژانویه کری در تماس تلفنی با محمود عباس،‌ رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین جزئیات دیدارش با نتانیاهو در داووس را به سمع وی رساند و قرار شد کنفرانس سران در ۲۱ فوریه در شهر عقبه اردن برگزار شود و این مساله محرمانه بماند، گرچه عباس در این دیدار شرکت نکرد اما کری پیش از این نشست چند ساعتی با عباس در امان دیدار کرد.

سپس کری به تنهایی در عقبه با سیسی و عبدالله دوم و نتانیاهو پیش از نشست سران دیدار کرده و از سیسی و عبدالله دوم خواست از طرحش حمایت کرده و دیگر کشورهای عربی مانند عربستان و امارات را نیز به تایید این طرح تشویق کنند.

همچنین وزیر امور خارجه سابق آمریکا از پادشاه اردن خواست عباس را جهت از سرگیری مذاکرات براساس طرح آمریکا تحت فشار قرار دهد و سیسی همین اقدام را در مورد نتانیاهو انجام دهد.

روزنامه هاآرتص به نقل از یک مسئول عالی رتبه آمریکایی نوشت: سیسی و ملک عبدالله دوم با درخواست کری موافقت کردند هر چند که در این طرح قرار بود اسرائیل به عنوان کشوری یهودی به رسمیت شناخته شود و سیسی نیز تمایلی به گفت‌وگو با نتانیاهو نداشت و حتی پیشنهاد کرد که این مسئولیت را به وی نسپارد.

به گفته این مسئول آمریکایی، نتانیاهو در دیدار با کری از دادن پاسخی روشن به این پیشنهادات خودداری کرده و مدعی شد که اصول مذکور بسیار جزئی است و وی را برای راضی کردن اعضای ائتلافش با مشکلاتی مواجه خواهد کرد.

نخست وزیر رژیم صهیونیستی در این نشست چهارجانبه پیشنهاد خودش را که پیشتر در داووس مطرح کرده بود،‌ تکرار و اعلام کرد که آماده است درباره طرح صلح عربی صحبت کرده و مذاکرات با طرف فلسطینی را از سرگیرد و کنفرانس منطقه‌ای صلح را با مشارکت نمایندگانی از عربستان،‌ امارات و دیگر کشورهای اهل تسنن برگزار کند.

گرچه نشست سران عقبه مستقیما باعث آغاز تحرکاتی محرمانه میان نتانیاهو و هرتزوگ شد به طوری که هرتوزگ در ۱۵ مه اعلام کرد که فرصتی منطقه‌ای برای یک حرکت سیاسی بزرگ وجود دارد اما مذاکرات میان این دو به طور کلی شکست خورد و نتانیاهو به جای هرتزوگ، آویگدور لیبرمن را در تاریخ ۳۱ مه سال گذشته به کابینه‌اش ملحق کرد.

نتانیاهو و لیبرمن در کنفرانس مطبوعاتی مشترکی حمایت خود را از طرح تشکیل دو کشور و طرح صلح عربی که دارای نکات مثبتی است، اعلام کردند اما اتفاقی در جریان مذاکرات دو طرف فلسطینی و اسرائیل رخ نداد.