رئیس جمهور جدید و کنار آمدن با واقعیت‌ها

 در طول چندروز گذشته شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد ترامپ تشخیص داده است که عمل به برخی از وعده‌های انتخاباتی‌اش به خصوص در سیاست خارجی، به ایجاد وحشت ناگهانی در میان متحدان ایالات متحده در اروپا و آسیا منجر خواهد شد.

با گذشت بیش از دوهفته از ریاست جمهوری دونالد ترامپ آیا او در نهایت به درک کاملی از وزن و جایگاه دفتری که اشغال کرده، رسیده است؟

اگر تنها روی مسائل منفی مانند فریاد زدن او بر سر مالکوم ترنبال، نخست وزیر استرالیا، تهدید پنیا نیتو، رئیس جمهوری مکزیک و برخی دستورات اجرایی ضعیف، متمرکز شویم، به احتمال زیاد به این نتیجه می رسیم که او هنوز در جایگاهش جا نیفتاده است. پس از گذشت بیش از دو هفته هنوز بسیاری از پست های امنیت ملی خالی است و روابط کاخ سفید با مطبوعات ضعیف و خصمانه است.

اما در طول چند روز گذشته شواهدی وجود دارد که نشان می دهد ترامپ تشخیص داده است که عمل به برخی از وعده های انتخاباتی اش به خصوص در سیاست خارجی، به ایجاد وحشت ناگهانی در میان متحدان ایالات متحده در اروپا و آسیا منجر خواهد شد یا یک بحران امنیت ملی تمام عیار به وجود خواهد آورد.

ترامپ اما در ادامه روزهای انتخاباتی اش بارها اشاره کرد که رهبران پیشین با ایران مهربانانه برخورد کرده اند. ایران میلیون ها دلار به خاطر لغو تحریم ها در ازای محدودیت موقت برنامه های هسته ای به دست آورده است. ترامپ بارها ایران را به تامین بودجه گروه های تروریستی در منطقه و آزمایش موشک های بالستیک متهم کرده است. موشک هایی که می توانند بر سر نیروی های امریکایی در منطقه و شهرهای اسرائیل فرود بیایند. ترامپ، از دولت اوباما به خاطر ترس از تحریک ایران برای یک واکنش منفی در توافق هسته ای انتقاد می کند و توافق حاضر را بدترین معامله ای می داند که در زندگی اش دیده است.

با این حال وقتی زمان واکنش نشان دادن به آخرین آزمون موشک بالستیک تهران فرارسید، دولت ترامپ پاسخی نسبتا معمولی داشت: تحریم یک دوجین افراد و اشخاص ایرانی درگیر در برنامه موشکی. مجازات های مالی که می تواند معاملات حال حاضر تحت توافق هسته ای را تحت تاثیر قرار دهد، بخشوده شد. در واقع مقامات دولت در گفت وگو با خبرنگاران به طور ضمنی اشاره کردند که تحریم های جدید هنوز در مسیر همراهی با تعهدات واشنگتن در توافق برجام است. این نوعی از پاسخ دادن است که ترامپ در دوران مبارزات انتخاباتی بارها به خاطر آن اوباما را مورد انتقاد قرار داده بود. اما حالا او خود رئیس جمهور است و همه چیز از دفتر بیضی متفاوت دیده می شود.

همین مساله درباره اسرائیل نیز صدق می کند. در کنوانسیون ملی حزب جمهوریخواه، راه حل دو دولت از نظر حزب به درد نخور توصیف شد. ترامپ دیوید فریدمن را به عنوان سفیر خود در اسرائیل انتخاب می کند، کسی که راه حل دو دولت را «یک توهم» می خواند. تیم ترامپ رهبران توافق دو دولت را برای مراسم تحلیف به واشنگتن دعوت می کند همان رهبران توافقی که دولت قبلی آنها را مانعی برای تلاش های صلح در نظر گرفته بود.

از سوی دیگر بیانیه منتشر شده در هفته گذشته از جانب کاخ سفید، بسیار متفاوت از شعارهای انتخاباتی طولانی مدت ترامپ بود. در واقع باور شنیدن این جمله که ساخت شهرک های جدید در خارج از مرزهای فعلی نمی تواند برای مذاکرات صلح مفید باشد، از زبان شخصی که در آخرین کنفرانس آیپک وعده انتقال سفارت ایالات متحده به بیت المقدس را داده بود، بسیار سخت است. اگر ترامپ به مشکل اسرائیل و فلسطین از طریق پارادایم دو دولت نگاه نمی کرد، دلیلی وجود نداشت که چنین بیانیه ای را ارائه دهد. این بیانیه به وضوح نشان می دهد که رئیس جمهور چهل و پنجم ایده دولت مستقل فلسطینی را تنها راه حل پایدار حول این مساله می داند.

این قضیه عینا در مورد شکنجه نیز مشاهده می شود. در طول مبارزات انتخاباتی، ترامپ اشتیاق خود برای از سرگیری شکنجه هایی مانند غرق کردن مصنوعی، به زنجیرکشیدن انسان ها در گوانتانامو و کشتن خانواده ترویست ها را نشان داد. ترامپ از دادن اقتدار به سازمان سیا برای استفاده از تکنیک های بازجویی که همگی توسط اوباما و در دوران او توسط کنگره امریکا ممنوع شده بود، دفاع کرد. دولت ترامپ حتی پیش نویس دستور اجرایی برای لغو دو دستور اجرایی قبلی باراک اوباما مبنی بر بسته شدن زندان های خارج از کشور سازمان سیا را تهیه کرده بود. براساس اطلاعات، به کمیته امنیت ملی به توصیه رئیس جمهور دستور داده شده بود که امکان بازگشایی این زندان ها و نیاز به تغییرات لازم در شیوه های بازجویی کتابچه راهنمای ارتش را بررسی کند.

وقتی که پیش نویس این طرح به بیرون درز کرد با مقاومت قانونگذاران از سوی هر دو حزب مواجه شد. اعضای امنیت ملی و کابینه ترامپ ـ از جمله جیمز ماتیس، وزیر دفاع و مایک پومپئو، رئیس سیا که در ابتدا بخشی از این فرآیند نبودند ـ در کاخ سفید به بازخوانی و اصلاح این طرح پرداختند. براساس گزارش نیویورک تایمز در پیش نویس تهیه شده جدید بازجویی از بازداشت شدگان و برقراری مجدد سایت های در لیست سیاه قرارگرفته سازمان سیا لغو شد چرا که این سیاست برخلاف قانون تشخیص داده شد.

شکی نیست که رئیس جمهور ترامپ هنوز راهی طولانی پیش رو دارد. اما این سه مساله نشان داد که حداقل نشانه هایی امیدوارکننده وجود دارد که افراط گرایی دوران مبارزات انتخاباتی جای خود را به نگاه کردن به واقعیت های موجود داده است.