آمریکا به هیچ وجه آمادگی ندارد که برجام را برهم‌زند و حتی تغییر دهد. منشور برجام به نحوی تنظیم شده که اگر تغییری درون آن حاصل شود، روح حاکم برآن مخدوش خواهد شد و ارزش خود را از دست می‌دهد.
رئیس‌جمهور ایران طی سخنانی در روز ۲۲بهمن گفت:«در دنیا و آمریکا بعضی از تازه‌کاران قدرت را در دست گرفته‌اند و همه آنان بدانند در برابر ملت ایران تنها باید با زبان احترام و تکریم سخن بگویند و ملت به تهدید پاسخ قاطع می‌دهد.» روز گذشته دونالد ترامپ رئیس‌جمهور حاشیه‌ساز ایالات‌متحده در پاسخ به سخنان آقای روحانی گفت: «او بهتر است مواظب حرف‌های خود باشد.» ترامپ همیشه اظهارات نسنجیده و سطحی بیان می‌کند و نباید به اظهارات وی زیاد اعتناکرد. البته مقامات ایرانی بسیار باهوش‌تر از آن هستند که اجازه اظهارات سخیف به ترامپ بدهند. امروز جهانیان فهمیده‌اند که باید با ایران با احترام گفت‌وگو کرد و اگر ترامپ نیز می‌خواهد به مشکلاتش در ساختار داخلی آمریکا مشکلی افزوده نشود، باید از مقابله و تنش‌زایی با ایران و آتش‌افروزی در منطقه خودداری کند. گرچه خود آمریکا آن اندازه مشکل دارد که تا چندی مزاحم خاورمیانه و ایران نباشد. برای بررسی اظهارات ترامپ و پاسخ روز گذشته او به رئیس‌جمهور ایران و همچنین دیدار فدریکا موگرینی با تیلرسون وزیر خارجه آمریکا، «آرمان» با علی‌بیگدلی کارشناس مسائل بین‌الملل و آمریکا به گفت‌وگو پرداخته است که می‌خوانید.دونالد ترامپ به سخنان اخیر رئیس‌جمهور ایران واکنش نشان داده و گفته است که مقامات ایران باید مواظب سخنان خود باشند. ارزیابی شما از واکنش ترامپ به روحانی چیست؟
از زمان حضور دونالد ترامپ در کاخ سفید مقامات این کشور در مقابل مواضع نسنجیده و نابخردانه او ملایمت به خرج داده و سیاست خویشتنداری را در پیش‌گرفته‌اند که اقدام بسیار درست و صحیحی است. هنوز ترامپ جایگاه اصلی خود را برای تصمیمات مهم و بزرگ به دست نیاورده است. بنابراین در چنین شرایطی که رئیس‌جمهور آمریکا نتوانسته بر مواضع خود پافشاری کند، بهترین راه برای ایران این است که از اتخاذ سیاست‌ها و اظهارات تحریک‌آمیز فاصله گرفته و به همین سیاست خویشتنداری خود ادامه دهد.
ترامپ از یک استراتژی تدوین‌شده پیروی نمی‌کند و اظهاراتش مبتنی بر مواردی است که پیش می‌آید. بنابراین دولتمردان ما نباید خود را درگیر اظهارات ترامپ کنند. ترامپ، نه تنها درباره ایران، بلکه در ارتباط با سایر کشورها نیز بدون داشتن قالب مشخص در سیاست خارجی اظهارنظر می‌کند. سخنان آقای روحانی آن‌چنان سخت و سنگین نبود و رئیس‌جمهور در راستای منافع ملی سخنرانی کرد. ترامپ خیلی علاقه‌مند نیست که خود را درگیر مشکلات خاورمیانه کند. آقای اوباما در سخنرانی‌ای که در استرالیا داشت، عنوان داشت که دیگر خاورمیانه آن اهمیت ویژه را برای آمریکا ندارد. از همین رو بود که خود را درگیر مساله سوریه نکرد ومساله سوریه هم اکنون برای ترامپ در اولویت قرار ندارد. علت پیروزی ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا پرداختن وی به ساختار داخلی آمریکا بود که وعده داد آمریکا را به دوران قدرتمند خود بازگرداند. اگر او اظهارات جسته و گریخته‌ای در باب مسائل خاورمیانه و ایران دارد، نباید به آن اعتنا کنیم و نکته به نکته پاسخ وی را بدهیم. آنچه مسلم است ترامپ تحت تاثیر شدید دو جریان داخلی آمریکا قرارداد: لابی‌های یهودی و جریان کوکلوس کلان‌ها که بسیار مذهبی، بیگانه‌ستیز و خودخواه هستند. این دو جریان ترامپ را به پیروزی رساندند که جلوه‌های آنان را می‌توان در اظهارات ترامپ مشاهده کرد. تا زمانی که ترامپ تحت تاثیر دو جناح منطقه‌ای یعنی صهیونیست‌ها و جهان عرب قرار دارد، سیاست مطلوبی نسبت ایران اتخاذ نخواهد کرد.البته وی تا دو سال آینده در خاورمیانه دست به اقدام خطرناکی نخواهد زد، چون از طرفی به‌شدت درگیر چین و از سوی دیگر درگیر روسیه است و مشکل خاورمیانه و مبارزه با داعش برای او در اولویت قرار ندارد.
ترامپ وعده داده بود به ساختار داخلی آمریکا خواهد پرداخت که در اولین گام مرزهای آمریکا را به روی مسلمانان بست، اما این فرمان از سوی قاضی فدرال در آمریکا شکسته شد و دادگاه تجدیدنظر هم آن را تایید کرد. آیا با این اقدام او از ابتدا در ساختار داخلی آمریکا با چالش مواجه شده است؟
نگاه جمهوریخواهان عموما به داخل آمریکا است، اما دموکرات‌ها منافع آمریکا را در پشت مرزهای این کشور جست‌وجو می‌کنند. خاستگاه سیاسی، اجتماعی جمهوریخواهان در مناطق شمالی آمریکا است که ثروتمندان این کشور در آنجا متمرکزشده‌اند. ازاین‌رو آنها همیشه به دنبال حیثیت بخشیدن به شرف و آبروی ایالات‌متحده هستند.آنها اکنون به این نتیجه رسیده‌اند که بزرگ‌ترین ضربه به جایگاه آمریکا مشکلات داخلی این کشور است که در آن ۱۳ میلیون نفر بیکار و ۴۵ میلیون نفر زیرخط فقر زندگی می‌کنند. مشکلات داخلی آمریکا به حدی است که ترامپ اصلی‌ترین وعده خود را در مبارزات انتخاباتی رفع مشکلات داخلی آمریکا بیان کرده است. صحبت ترامپ با شینزو آبه نخست‌وزیر ژاپن نیز در همین راستا بوده که طی آن قرار شده ژاپن ۱۵۰ میلیارد دلار در آمریکا سرمایه‌گذاری کند. این نشان می‌دهد که سیاست خارجی برای ترامپ در اولویت قرار ندارد و اگر هم بدان بپردازد، برای رفع مشکلات داخلی آمریکاست. ترامپ اظهارات زیادی مانند خط‌ونشان برای کره شمالی یا انتقال پایتخت رژیم صهیونیستی به بیت‌المقدس داشته است، اما تمام فکرش معطوف به ساختار داخلی آمریکا است و به هیچ‌کدام از اظهاراتش جامه عمل نمی‌پوشاند. برای آمریکایی‌ها جهان اهمیت ندارد و بیشتر به فکر آسایش و امنیت خود هستند.
در روزهای گذشته خانم موگرینی با رکس تیلرسون وزیر خارجه آمریکا دیدار داشته و به گفته خودش آمریکا به برجام متعهد است. تناقض رفتار آمریکایی‌ها را که از یک‌سو به برجام متعهدند و از سوی دیگر ایران را تهدید می‌کنند چگونه ارزیابی می‌کنید؟
آمریکا به هیچ وجه آمادگی ندارد که برجام را برهم‌زند و حتی تغییر دهد. منشور برجام به نحوی تنظیم شده که اگر تغییری درون آن حاصل شود، روح حاکم برآن مخدوش خواهد شد و ارزش خود را از دست می‌دهد. بنابراین آمریکا دست به این کار نخواهد زد. سفرخانم موگرینی به آمریکا از این‌جهت بوده که آنها را قانع کند در برجام خللی وارد نکنند، چون تبعات بسیار خطرناکی از طرف ایران و اتحادیه اروپا خواهد داشت. از سوی دیگر اکنون اتحادیه اروپا با مشکلات اقتصادی فراوانی روبه‌روست. بحران اقتصادی که در سال ۲۰۰۸ در زمان اوباما به‌وجود آمد، تا حد زیادی در آن کشور فروکش کرده، اما اتحادیه اروپا هنوز نتوانسته خود را از این بحران اقتصادی رها کند. اروپا نیاز به بازارهای جدید دارد و بازار ایران بازار پرجمعیت و ثروتمندی است که تا حدود زیادی می‌تواند نیازهای آنها را برطرف کند. خانم موگرینی نماینده قدرت‌های اروپایی است و بدیهی است که برای نفع اروپایی‌ها به آمریکا رفته تا آنها به برجام خدشه‌ای وارد نکنند.
ارسال نظر
