آخرین وضعیت آنفلوآنزای طیور در کشور

 رئیس سازمان دامپزشکی با اشاره به نامناسب بودن ساختار فیزیکی و بهداشتی واحدهای پرورش طیور صنعتی در کشور به عنوان یکی از مهم ترین عوامل پایداری و گسترش بیماری آنفلوآنزای فوق حاد پرندگان اعلام کرد که اعتبارات، نیروی انسانی و ابزارهای قانونی لازم باید برای توسعه اختیارات این سازمان در راستای کنترل و مراقبت از بیماری آنفلوآنزا بیشتر از گذشته باشد.
 
مهدی خلج اظهار کرد: درست است که پانزده استان ایران درگیر بیماری آنفلوآنزای مرغی شده اما اگر نگاهی به کشورهای اروپایی و آلمان و نقشه های آن کنیم، متوجه می شویم که تقریبا تمام این کشور درگیر بیماری است و با ایران قابل مقایسه نیست اما مشکلی که هم اکنون وجود دارد این است که می توانیم بهتر از عملکرد کنونی بیماری را کنترل و مراقبت کنیم که بخشی از آن به افزایش سطح نظارت های بهداشتی و قرنطینه ای برمی گردد و بخشی دیگر نیز به ساختار واحدهای پرورش مرغ و تخم مرغ و فرهنگ عمومی در زمینه پیشگیری، مراقبت، مقابله و مبارزه با بیماری های غیرقابل پیش بینی مانند آنفلوآنزای فوق حاد پرندگان در میان مرغداران ارتباط دارد.

وی با بیان اینکه واحدی که ساختار نامناسبی از لحاظ بهداشتی و قرنطینه ای داشته باشد برای ورود و گسترش بیماری مانند آنفلوانزای مرغی بستر آماده ای دارد، افزود: برای اصلاح ساختار صنعت طیور، سازمان دامپزشکی، وزارت جهاد کشاورزی و دیگر دستگاه های متولی باید عزم ملی و جدی داشته باشند تا این ساختار اصلاح شود، چرا که شاید لازم باشد برخی واحدها جابجا شوند یا اینکه با ارائه تسهیلات سطح بهداشتی و قرنطینه‌ای‌شان افزایش پیدا کند.

رئیس سازمان دامپزشکی ادامه داد: فرهنگ عمومی در زمینه پیشگیری و مراقبت از واحدهای پرورشی توسط مرغداران یکی دیگر از مسائلی است که باید به آن توجه کرد چرا که هم اکنون یکی از مشکلات موجود در زمینه این بیماری جابجایی غیرمجاز پرنده، تخم مرغ و دیگر نیازمندی های واحدهای مرغداری از استانی به استان دیگر و از منطقه ای به منطقه دیگر است و مرغداران نمی دانند که چه مخاطره ای را گسترش می دهند.

خلج تصریح کرد: باید بپذیریم که ورود آنفلوآنزا فوق حاد پرندگان تحت تیپ جدید H5N8 از طریق پرندگان مهاجر بوده است اما پایداری و ادامه آن ارتباطی با پرندگان مهاجر ندارد و باید ببینیم که شرایط پایداری ویروس که با 220 نقطه شامل آب بندان ها، سدها، رودخانه ها، تالاب ها و ... چگونه است که باید از همه اینها به اضافه استخرهای کوچکی که در مزارع نه چندان بزرگ وجود دارد، مراقبت شدیدی کرد اما آنچه در ایران می تواند موجب پایداری ویروس شود، تراکم پرندگان و طیور ناشی از جمعیتی بوده که غیرقابل مقایسه با کشورهای جهان است. چرا که ایران از نظر جمعیت طیور گوشتی رتبه ششم و از نظر تولید تخم مرغ رتبه یازدهم در جهان را دارد و سالانه بالغ بر یک میلیون و 400 هزار قطعه انواع طیور روستایی و صنعت پرورش داده می شود و این در حالی است که ساختار فیزیکی و جایگاه های پرورش این گونه از پرنگان به گونه ای باشد که اگر موجود زنده ای وارد آن شد، بتوان سلامت آن را در هر شرایطی حفظ کرد.

وی با تاکید بر اینکه ایجاد و پایداری امنیت زیستی در واحدهای پرورش طیور از اولویت های مهمی است که باید به آن توجه کرد، اذعان کرد: باید بپذیریم که در این زمینه واحدهای پرورشی طیور به ویژه طیور تخم گذار دارای مشکلات ساختاری جدی هستند و اگر بخواهیم که میزان تولید را از نظر کمی حفظ کنیم باید صادرات خود را استمرار دهیم که لازمه صادرات، قدرت رقابت جهانی از نظر کیفیت و برخی بیماری ها به عنوان ایجادکننده محدودیت و ممنوعیت در صادرات است که در این زمینه آنفلوآنزای فوق حاد پرندگان در صادرات مرغ و تخم مرغ ممنوعیت ایجاد می کند و باید در این زمینه برنامه ای منسجم و تعریف شده را با پیش بینی ردیف بودجه مشخص داشته باشیم تا بتوانیم ساختار واحدهای پرورش طیور بر این اساس اصلاح شود و رفتار منطبق با تولید بهداشتی و عاری از بیماری را از پرورش دهندگان انتظار داشته باشیم.

خلج با بیان اینکه سازمان دامپزشکی و پرسنل آن هیچ گونه کم کاری در زمینه اعمال قرنطینه، پیشگیری، مراقبت و مقابله با بیماری آنفلوآنزای فوق حاد پرندگان نداشته است، اضافه کرد: همه کسانی که در واحدهای پرورش طیور صنعتی فعالیت می کنند باید گواهی های لازم را از نظر مهارت های دانشی و کاربردی برای تولید سالم را داشته باشند و از سوی دیگر باید نظام نوین بهداشتی طیور بومی و روستایی را در کنار نظام بهداشتی موجود برای پرورش طیور صنعتی تدوین و اجرا کنیم تا در پی اجرای این دستورالعمل ها محصولاتی بهداشتی و با کنترل و نظارت مستمر به همراه برچسبی که گویای همه شرایط و ضوابط بهداشتی تولیدی سالم باشد،  روانه بازار شود به گونه ای که همه محصولات طیور بومی مانند طیور صنعتی به گونه ای مدیریت شوند که مشخص باشد، تخم مرغ، تخم بلدرچین یا هر محصول دیگری از کدام نقطه در روستاهای کشور، توسط چه کسی و با کدام شرایط بهداشتی و قرنطینه ای تولید و روانه بازار شده است.

رئیس سازمان دامپزشکی با تاکید بر اینکه سازمان دامپزشکی باید برای اجرای هر چه بهتر برنامه های خود از اعتبارات، نیروی انسانی و ابزارهای قانونی لازم برخوردار باشد و دولت و مجلس که در گذشته نیز به این سازمان توجه مناسبی داشته اند، بیش از پیش از برنامه های سازمان دامپزشکی در راستای نظارت بر ارائه تولیدی سالم در حوزه دام و طیور است، حمایت کنند، اظهار کرد: تقویت سازمان دامپزشکی از اولویت های هر کشوری است و در هیچ جای دنیا نمی بینید که سازمان دامپزشکی نیروی دامپزشک دولتی تحت نظارت خود را در کشتارگاه های کشورش نداشته باشد و این نقص سازمان دامپزشکی است که باید حل شود که در حال رایزنی برای تصویب قانون مورد نیاز آن هستیم به این معنی که شاید در یک کشتارگاه چندین دامپزشک وجود داشته باشند اما حتما باید یکی از آنها دولتی باشند تا روند نظارت تکمیل و اصلاح شود اما یکی دیگر از مشکلاتی که باید به آن توجه کرد مسئله اعتبارات است که به نظر می رسد سازمان دامپزشکی به عنوان یک دستگاه حاکمیتی باید اعتبارات لازم را داشته باشد تا هنگامی که اقدام به معدوم سازی گله های آلوده به یک بیماری می کند، به موقع و در لحظه معدوم سازی غرامت پرورش دهندگان را پرداخت کند، چرا که در این غیر این صورت پرورش دهنگان همکاری لازم را با سازمان دامپزشکی برای اطلاع رسانی و مقابله هر چه سریع تر با بیماری های اینچنینی را نخواهند داشت.

وی همچنین درخصوص مشکلاتی که در مرغ داری های صنعتی کشور وجود دارد نیز عنوان کرد: باید در کنار الزامات مذکور قوانینی تصویب شود که فرآیند تولید انواع محصولات دام و طیور از مزرعه تا سفره های مردم و بازارهای صادراتی به گونه ای اصلاح شود و تغییر پیدا کند که هر یک از فعالان و بهره برداران در مراحل مختلف تولید و عرضه این محصولات، مسئولیت بهداشتی را بر عهده بگیرند و در صورت بروز مشکل در هر یک از این مراحل آنها بر اساس قانون پاسخگو باشند و جریمه آن را بپردازند ودر این زمینه قانون باید به گونه ای تدوین شود تا مردم، بهره برداران، سرمایه گذاران و دامپزشکان وظایف خود را به گونه ای آشنا باشند که خود را در قبال گزارش دادن و اطلاع رسانی سریع و به موقع و همچنین انجام وظایف محوله به آنها، مسئول بدانند.

خلج گفت: گرچه معدوم سازی شش میلیون قطعه طیور آلوده به بیماری آنفلوآنزای فوق حاد پرندگان در مقابل یک میلیارد و 400 تا 500 هزار قطعه طیور پرورشی صنعتی در کشور بسیار محدود است اما معدوم شدن یک قطعه مرغ هم برای سازمان دامپزشکی اهمیت دارد که البته سازمان دامپزشکی در مقابل بسیاری از کشورهای درگیر این بیماری در جهان عملکرد بسیار مناسبی داشته است چرا که به عنوان مثال کره جنوبی 20 میلیون قطعه از طیور خود را تاکنون معدوم کرده است، در حالی که در ایران استان هایی مانند تهران، قم، گلستان، آذربایجان شرقی، البرز، لرستان، قزوین و اردبیل بیش از 25 روز است که هیچ گزارشی از بیماری وجود نداشته است اما باید همچنان مراقبت ها ادامه پیدا کند همچنین استان هایی مانند مرکزی نیز 18 روز است که خبری از گزارش بیماری نیست.

رئیس سازمان دامپزشکی با بیان اینکه نگاه به این سازمان باید به گونه ای جامع تر و استراتژیک تر تغییر کند تصریح کرد: کارخانه های تولید کننده دام طیور نیز باید به گونه ای مدیریت شوند که آنها نیز نباید مرکزی برای تجمع پرندگان آزاد پرواز شوند چرا که فضولات این پرندگان حتی می تواند گسترش دهنده این بیماری باشد و نهایتا واحدهای پرورش دهنده طیور باید ساختارشان به اندازه تقویت و مستحکم شود و دانش و مهارت کاربردی شان به اندازه افزایش یابد که تکانه های بیرونی مانند شیوع و بروز بیماری از طریق پرنده های مهاجر باعث نشود که این بیماری گسترش یابد.

آنفلوآنزا ابتلای انسانی نداشته است

وی گفت: در روستای همت آباد شهرستان نجف آباد استان اصفهان یکی از رانندگان دامپزشکی به دلیل خستگی مفرط از حال رفته بود و پس از انتقال به بیمارستان از وی عیادت کردیم که پس از انجام آزمایشات گوناگون مشخص شد که هیچ نشانه ای از بیماری آنفلوآنزا در نامبرده نیست و باید در این زمینه با وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی همکاری بسیار مناسبی در راستای کنترل، پیشگیری و مراقبت از انتقال احتمالی آنفلوآنزای فوق حاد پرندگان به جمعیت انسانی با سازمان دامپزشکی داشته است.

رئیس سازمان دامپزشکی در پایان تاکید کرد که مرغ داران به ضوابط دستورالعمل های امنیت زیستی باور داشته باشند و از نقل و انتقال طیور زنده، رفت و آمد بین مرغداران، جابجایی بی ضابطه ماشین های حمل و نقل محصولات و فرآورده های طیور بین مناطق و مرغداری های مختلف و ... جلوگیری کنند و از سوی دیگر از دستگاه های متولی مختلف انتظار داریم تا بیش از پیش با سازمان دامپزشکی همکاری کنند که البته در این زمینه وزارت بهداشت همکاری مناسبی داشته است اما بایستی قانون مشخصی در مجلس مصوب شود تا برای مدیریت بیماری های اپیدمی غیرقابل پیش بینی مانند آنفلوآنزای فوق حاد پرندگان بودجه اضطراری در اختیار سازمان دامپزشکی قرار دهند تا بتوانند به سرعت به این مسئله ورود کنند، چرا که کشوری مانند آمریکا که سال گذشته 53 میلیون قطعه طیور را به ارزش 18 هزار میلیارد تومان را معدوم کرد مشکلی نداشت.