سناریوی جدید قیمت بنزین

کد خبر: ۱۴۴۷۹

تاریخ انتشار: ۰۹ دی ۱۳۹۲ - ۱۲:۴۵

همزمان با اظهارات امروز دوشنبه وزیر امور اقتصادی و دارایی مبنی بر افزایش قیمت سوخت در فاز دوم هدفمندی یارانه‌ها، به بررسی جدیدترین سناریوهای قیمتی در این باره پرداختیم.

متوسط مصرف بنزین به عنوان پرطرفدارترین فراورده نفتی در ایران از ابتدای سالجاری تاکنون با ثبت رکوردهای جدید و رشدی حدود هفت درصدی به بیش از 75 میلیون لیتر (مجموع مصرف بنزین معمولی و سوپر) افزایش یافته است.

در این بین مسئولان دولت یکی از مهمترین دلایل افزایش مصرف این فرآورده نفتی را قیمت ارزان آن در مقایسه با کشورهای مختلف جهان اعلام می‌کنند و از اصلاح قیمت این محصول میان تقطیری پالایشگاه‌های نفت به عنوان کارآمدترین سناریوی مدیریت مصرف بنزین در کشور یاد می‌کنند.

بیژن زنگنه وزیر نفت یکی از معدود اعضای کابینه دولت است که بیش از آنکه به اصلاح و افزایش قیمت بنزین اعتقاد داشته باشد، به اصلاح کیفیت و افزایش راندمان مصرف سوخت در خودروهای داخلی تاکید کرده و یادآور می‌شود: اگر قرار است قیمت بنزین واقعی شود باید امکان تولید خودروهای کم مصرف در داخل و یا امکان واردات خودروی کم مصرف فراهم شود.

در شرایط فعلی شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی هر لیتر بنزین با اکتان 87 تا 90 را از پالایشگاه نفت خصوصی شده حدود 1800 تومان خریداری می‌کند که با احتساب هزینه انتقال، ذخیره سازی، توزیع و پرداخت کارمزد ريال قیمت واقعی یک لیتر بنزین در کشور حدود 2000 تومان برآورد می‌شود.

در همین حال، علی طیب نیا وزیر اقتصاد امروز در پاسخ به پرسش خبرنگار از افزایش قطعی قیمت سوخت (بنزین و گازوئیل) در اجرای فاز دوم هدفمندی یارانه‌ها خبر داده و تاکید کرده است: هم اکنون سناریوهای افزایش قیمت سوخت در مرحله بررسی قرار دارد.

وی افزوده است: در قانون هدفمندی یارانه ها پیش بینی شده است که قیمت حامل‌های انرژی اصلاح شود و بر این اساس، افزایش قیمت در فاز دوم رخ خواهد داد، چرا که قیمت فعلی حامل‌های انرژی منجر به کاهش مصرف نشده و آلودگی هوا نیز به خوبی این را نشان می دهد.

وزیر امور اقتصادی و دارایی تصریح کرده است: طی یک برنامه 5 ساله به سمت قیمت جهانی و منطقه ای حرکت خواهیم کرد و این یک حکم قانونی است ولی باید به گونه ای این افزایش قیمت صورت گیرد که حداکثر منافع ممکن در کشور حادث شده و حداقل زیان برای اقشار مختلف مردم صورت گیرد.

وزارت نفت افزایش قیمت بنزین را کلید زد

بر خلاف پیشنهاد وزیر نفت یعنی "عرضه خودروی ارزان و بنزین گران" عباس کاظمی مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی و معاون وی در وزارت نفت، تاکید کرده است: به زودی قیمت فرآورده‌های نفتی متناسب با کیفیت آنها تعیین خواهد شد.

در حال حاضر هر لیتر بنزین نیمه یارانه‌ای بنزین معمولی و سوپر با قیمت 400 و 500 تومان و بهای هر لیتر بنزین آزاد با قیمت 700 و 800 تومان در جایگاه های سوخت عرضه می‌شود.

از این رو در صورت اجرای طرح جدید شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی، انواع سوخت متناسب با کیفیت‌های مختلف با قیمت‌های متنوع عرضه خواهد شد و این به معنی افزایش قیمت سوخت به دلیل ارتقای کیفیت آن است.

بر این اساس با ارتقای عدد اکتان بنزین به بیش از 90، بهای این محصول نفتی هم افزایش می‌یابد که در این صورت قطعا بهای بنزین عرضه شده بیش از یکهزار تومان به ازای هر لیتر خواهد شد.

بنزین یکساله معادل 5 سال گران می‌شود؟

پس از اجرای فاز اول قانون هدفمندی یارانه‌ها در اواخر آذر ماه سال 89، مقرر شد قیمت بنزین و گازوئیل مطابق با یک شیب ملایم پنج ساله افزایش منطقی را پشت سر بگذارد تا در نهایت قیمت فرآورده‌های نفتی به قیمت‌های جهانی و منطقه ای برسد.

با این وجود، در طول سه سال گذشته تاکنون بنزین هیچگونه افزایشی را تجربه نکرده است و از این رو گمانه‌زنی‌ها نشان می دهد در صورتی که دولت طبق قانون عمل کند، باید در دو سال پایانی (سال‌های 93 و 94 ) بهای این فرآورده نفتی را به نحوی افزایش دهد که به قیمت‌های جهانی و منطقه ای نزدیک شود.

در این بین تاکنون سناریوهای 20، 25 و 40 درصدی برای افزایش قیمت فرآورده های نفتی به ویژه برای بنزین و گازوئیل مطرح شده است که در صورت افزایش 25 درصدی بهای هر لیتر بنزین نیمه یارانه ای معمولی به 500 تومان و افزایش 40 درصدی بهای هر لیتر بنزین معمولی آزاد به حدود یکهزار تومان افزایش می‌یابد.

در شرایط فعلی بهای هر لیتر بنزین در بازار فوب خلیج فارس حدود 50 سنت و معادل 1500 تومان (براساس دلار 3000 تومانی) است که کاهش ترکیبات گوگردی، مواد آروماتیکی، افزایش عدد اکتان به بیش از 90 و حذف اکتان‌افزاهای شیمیایی و آلاینده‌ای همچون MTBE و MMT از مهمترین ویژگی‌های بنزین در بازارهای منطقه‌ای است.

در این بین با توجه به استانداردهای یک لیتر بنزین در بازار فوب خلیج فارس، قطعا باید بهای بنزین ایران که بعضا یا در مجتمع‌های پتروشیمی با ترکیبی از مواد آروماتیک و حلقوی تولید شده و یا در پالایشگاه‌های نفت مواد اکتان افزای شیمیایی و آلاینده همچون MTBE و MMT به آن اضافه می شود، کمتر باشد.

از این رو اگر دولت بخواهد قیمت هر لیتر بنزین را حتی تا سقف بازارهای منطقه ای همچون فوب خلیج فارس هم افزایش یابد، باید به دنبال سناریوهای قیمتی کمتر از 1400 تومان برود، چراکه کیفیت این نوع سوخت در مقایسه با محموله‌های بنزین صادراتی در فوب خلیج فارس به مراتب در جایگاه پایانی تری قرار دارد.