چرا آمریکا هیاتی برای مذاکرات صلح سوریه اعزام نکرد؟

 مذاکرات صلح سوریه بین دولت و گروه های معارض در حالی برگزار می شود که سرانجام ماهیت و سطح حضور آمریکا در این مذاکرات مشخص شد. پس از بحث ها و گمانه زنی های فراوان، مشخص شد که آمریکا تنها در سطح سفیر در این نشست حضور پیدا خواهد کرد؛ اما دلیل اصلی این امر چیست؟ آیا برای ادوار بعدی مذاکرات می توان انتظار حضور جدی تر آمریکا را داشت؟

 وزارت خارجه آمریکا ضمن اعلام اینکه هیأتی را به مذاکرات صلح آستانه درباره سوریه نخواهد فرستاد، دلیل این امر را «ضروریات فوری شرایط انتقالی» عنوان کرد. این در حالی است که طی یکی دو هفته اخیر، بحث های فراوانی درباره حضور یا عدم حضور آمریکا در این نشست مطرح شده بود و با وجود مخالفت های ایران، روسیه و ترکیه بر حضور واشنگتن اصرار داشتند.

بنا به گزارش «واشنگتن پست»، نماینده روسیه در سازمان ملل، شخصاً دعوتنامه حضور در نشست آستانه را به مایکل فلین، مشاور امنیت ملی دونالد ترامپ، رئیس جمهور جدید آمریکا تحویل داده بود. این در حالی است که پیشتر، روسیه از دعوت از دولت اوباما برای حضور در نشست خودداری کرده بود.

مارک تونر، سخنگوی موقت وزارت خارجه آمریکا در این زمینه اظهار داشت: «ایالات متحده متعهد به یک راهکار سیاسی برای بحران سوریه از طریق فرایند سوری ـ سوری است که بتواند به شکل گیری سوریه ای که نماینده طیف بیشتری از مردم بوده و صلح آمیزتر و متحد باشد، منجر شود». وی همچنین گفت که سفیر آمریکا در قزاقستان به نمایندگی از واشنگتن در نشست آستانه حاضر خواهد بود.

واشنگتن پست در بیان دلیل عدم اعزام هیأتی از سوی آمریکا اشاره می کند که دعوت از این کشور در شرایطی انجام گرفته که دولت جدید، هنوز در حال تدوین سیاست های خود در قبال پاره ای از موضوعات، از جمله مسأله سوریه، روسیه و ایران است. در عین حال، ترامپ وعده داده در سیاست های سلف خود درباره این موضوعات تجدیدنظر خواهد کرد.

افزون بر این، هنوز رکس تیلرسون، گزینه معرفی شده از سوی ترامپ برای عهده دار شدن سمت وزارت خارجه آمریکا، از سوی سنا تأیید نهایی نشده و به همین دلیل، هیچ یک از دیگر مقامات ارشد وزارت خارجه نیز قطعی نشده اند. به همین دلیل، تونر در اظهارات خود اشاره کرد: «با توجه به تحلیف ریاست جمهوری و نیازهای فوری فرایند انتقالی، هیأتی از واشنگتن در مذاکرات شرکت نخواهد کرد».

بنابراین، آن گونه که مشخص است، آمریکا برای عدم حضور خود در مذاکرات آستانه، دلیلی جز در هم ریختگی های مربوط به روزهای نخست رئیس جمهور جدید نیاورده و این بدان معناست که به احتمال زیاد، پس از رتق و فتق امور و رها شدن از دغدغه های اولیه، آمریکا رویکرد خود را بر اساس حضور در فرایند یافتن راه حل سیاسی برای سوریه قرار خواهد داد.

باید توجه داشت که این تحولات، همزمان با تغییر آرام اما مستمر رویکرد روسیه نسبت به حضور آمریکا در مذاکرات آستانه صورت می گیرد. روس ها که در ابتدا هیچ گونه تمایلی به حضور دولت باراک اوباما در مذاکرات از خود نشان نمی دادند، طی روزهای اخیر به شدت پیگیر بوده اند تا زمینه حضور نمایندگانی از دولت ترامپ را در مذاکرات فراهم کنند.

این امر حتی تا جایی پیش رفت که دیمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین، علنی ـ اما البته دیپلماتیک ـ به انتقاد از ایران پرداخت و مدعی شد، مخالفت های ایران، سبب شده حضور آمریکا در مذاکرات آستانه با «پیچیدگی هایی» مواجه شود. معنی این اظهارات، موافقت کامل روسیه و ترکیه با حضور آمریکا و تنها مخالفت ایران با این موضوع بود.

گفتنی است، پیش از این و طی هفته گذشته نیز اعلام مخالفت های ایران با حضور آمریکا سبب شده بود روسیه از دعوت از واشنگتن به عنوان «ناظر» در مذاکرات سخن بگوید؛ امری که اندکی بعد، مورد تأیید علی شمخانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران نیز قرار گرفت.

به گزارش تابناک، در این میان، می توان پیش بینی کرد عدم حضور آمریکا در این دور از مذاکرات که مشخصاً و بنا به اذعان خود آمریکایی ها به دلیل ملاحظات مربوط به فرایند انتقالی رخ داده، از سوی روسیه و ترکیه به عنوان امتیاز دادن به ایران و رعایت ملاحظات تهران معرفی شود و در عوض، از ایران خواسته شود که برای ادوار بعدی مذاکرات با حضور آمریکا موافقت کند. در این شرایط، واقعاً مشخص نیست که چشم انداز گروه بندی های منطقه ای و بین المللی در ماجرای حل بحران سوریه به چه شکل خواهد بود.