جانشینان آیت‌الله هاشمی چگونه تعیین می‌‌شوند؟

از نخستین لحظاتی که خبر درگذشت آیت‌الله هاشمی رفسنجانی منتشر شد، شاید آنچه اذهان عمومی را بیش از هر موضوع دیگری به خود مشغول کرد، آینده جمهوری اسلامی ایران در نبود این شخصیت برجسته سیاسی بود. با توجه به اینکه آیت‌الله هاشمی رفسنجانی تا این اواخر ریاست نهادهایی همچون مجلس خبرگان، مجمع تشخیص مصلحت نظام و ریاست هیات امنا و هیات رییسه دانشگاه آزاداسلامی را برعهده داشت، بحث جایگزینی او در این نهادها به دغدغه‌ای جدی تبدیل می‌شود.

تصمیمات راهبردی و کارنامه مثبت هاشمی رفسنجانی در چنین نهادهایی که به لحاظ احزاب، از تنوع و تکثر فکری و سلیقه‌ای برخوردارند نشان از آن دارد که شخص جایگزین باید از جهت بینش، روش و شیوه انجام هماهنگی و مدیریت به او نزدیک باشد؛ اگرچه کارشناسان باور دارند هیچ جایگزینی قادر نخواهد بود جای خالی آیت‌الله هاشمی را در همراهی و همدلی با نظام و سکانداری این نهادها پرکند. فعالیت سردار سازندگی در دوره‌های‌ مدیریتی از تولیت هسته اولیه شورای انقلاب گرفته تا سرپرستی وزارت کشور، نمایندگی حضرت امام در شورای عالی دفاع، رییس ادوار مجلس شورای اسلامی، فرماندهی جنگ، دو دوره ریاست جمهوری و اداره قوه مجریه منجر شده تا انتخاب جایگزین برای او با چالش‌هایی جدی روبرو شود. مجمع تشخیص مصلحت نظام نهادی انتصابی است و رهبرانقلاب مسئولیت کامل انتخاب رییس این مجمع را به عهده دارند اما مسئله جایگزینی آیت‌الله هاشمی رفسنجانی در مجلس خبرگان رهبری و هیات رییسه دانشگاه آزاد اسلامی کماکان در هاله‌ای از ابهام مانده است؛ این در حالی‌است که محمدحسین مقیمی، قائم مقام وزارت کشور با پیشنهاد اینکه مجلس خبرگان رهبری یا شورای نگهبان بهتر است اجازه برگزاری انتخابات میان دوره‌ای خبرگان را به وزارت کشور بدهند، از آمادگی وزارت کشور در برگزاری انتخابات میان‌دوره‌ای خبرگان خبر داد.محمدعطریان‌فر، عضو حزب کارگزاران سازندگی و سیاستمدار اصلاح‌طلب نیز ضمن بیان این نکته که برای تعیین ریاست مجمع تشخیص مصلحت نظام هیچ سازوکار خاصی مدنظر نیست و تشخیص به طورکامل به وسیله مقام معظم رهبری انجام می‌شود، عنوان کرد که مجمع تشخیص مصلحت نظام نهادی مرکب از مشایخی است که تجربه سیاسی و اجتماعی را طی کرده و در موقعیت درک روشنی از مصالح ملی، فارغ از ترکیب‌بندی‌های سیاسی و گروه‌بندی‌های خطی هستند.