روحانی تلاش خود را انجام داده است که بارزترین آن همان برداشتن تحریم‌ها و حصول برجام است. او می‌تواند در دور دوم این نتایج را پر رنگ‌تر کند تا مردم هم بیش از این از برجام و تعامل با جهان بهره مند شوند.
مهم‌ترین کلید واژه در میان هر دو طیف موافق و مخالف روحانی توافق هسته‌ای است. درواقع آنچه بیش از همه موجب شد در سال ۹۲ مردم به روحانی روی آورند، بن‌بست هسته‌ای، تحریم‌ها و تاثیر آن بر اقتصاد کشور بود. حالا در آخرین ماه‌های ریاست جمهوری روحانی موضوع برجام بیش از همه تاثیر گذار است. رئیس‌جمهور در سخنرانی تلویزیونی یکشنبه شب خود بار دیگر دستاوردهای برجام را برای مردم تشریح کرد تا مردم بهتر با آنچه منتخبشان در میدان مذاکره به دست آورده آشنا شوند. هرچند مخالفان سیاسی روحانی دست از سر تخریب او برنمی‌دارند. برای بررسی بیشتر اینکه برجام موفقیت دولت بوده است یا عامل انتقاد به دولت یازدهم و اینکه این توافق چقدر می‌تواند در انتخابات اردیبهشت ۹۶ به کمک روحانی برای پیروزی بیاید، «آرمان» گفت‌وگویی کرده با «سیدجلال ساداتیان» تحلیلگر سیاسی که در ادامه می‌خوانید.توافق هسته‌ای این روزها کشور را به دو بخش برجام و ضد برجام تبدیل کرده است. توافقی که حاصل ماه‌ها مذاکره بود، امروز هم مایه فخر موافقان روحانی شده است و هم آماج هجمه‌های مخالفان او. این دوگانگی در دیدگاه‌ها را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
پیش از آنکه بررسی شود برجام چه فوایدی داشته است توجه به این نکته ضروری است که اگر کسی خواب باشد می‌توان او را بیدار کرد اما اگر کسی خودش را به خواب بزند نمی‌توان کاری کرد. در این مورد هم اگر کسی با یک موضوع یا شخص خصومت داشته باشد، نمی‌توان کاری کرد یا واقعیات را روشنگری کرد. اما اگر کسی در وضعیت عدم اطلاع باشد، می‌توان او را مطلع کرد. به همین دلیل برخی نمی‌خواهند دستاوردهای برجام را ببینند و تمام تلاش خود را می‌کنند با ابزار‌ها و تریبون‌هایی که دارند سیاه نمایی درباره برجام را تشدید کنند، چرا که آنها مخالف سرسخت روحانی و برنامه‌های او هستند. این درحالی است که موفقیت‌های برجام واضح و روشن است.
برجام با هدف لغو تحریم‌ها شکل گرفت اما امروز در چه ابعادی می‌توان دستاوردهای آن را دید؟
در واقع اولین موفقیت برجام را باید حذف سایه جنگ از سر ایران دانست. در وهله دوم تحریم‌ها به مقدار بسیار زیادی برداشته شد، از جمله زمانی صادرات نفت به کمتر از یک میلیون بشکه نفت رسیده بود و حالا دوباره به شرایط پیش از تحریم بازگشته است. درحالی که مجبور بودیم برای خرید برخی کالاها با دور زدن تحریم هزینه‌های گزافی را بپردازیم امروز نیازی به این امر نیست. از طرف دیگر ایران هراسی که در جهان یک اجماع را علیه ایران ایجاد کرده بود شکسته شد و ایران با بازگشت به جامعه جهانی پس از تحریم‌ها با کشورهای زیادی تبادلات خود را آغاز کرده است که سفرهای رئیس جمهور و وزیر خارجه و همچنین سفر هیات‌های خارجی و عقد تفاهمنامه‌های همکاری با ایران از دیگر نتایج توافق هسته ای است.
اما مخالفان برجام بخصوص تمدید تحریم‌های «ایسا» را که چندی پیش از سوی مجلس سنا تصویب شد دستاویزی قرار داده‌اند و بر طبل هیچ بودن برجام می‌کوبند. آیا تصویب این تحریم‌ها برجام را پیش از یکسالگی به شکست رسانده است؟
موضوع تحریم‌های«ایسا» به طور مستقیم با برجام ارتباطی ندارد و به تحریم‌های پیش از هسته ای مربوط است که در دهه ۹۰ میلادی تصویب شده بود و فقط برخی از بندهای آن با برجام همپوشانی دارد. اما در همین مقدار کم هم که نقض برجام شده، ایران می‌تواند از طریق مواردی که پیش‌بینی شده است اعتراض خود را انجام دهد. از طرف دیگر با هوشیاری تیم مذاکره‌کننده ایران توافق هسته‌ای مطابق با قطعنامه ۲۲۳۱ در شورای امنیت به اتفاق آرا تصویب شده است. بنابراین با توجه به اهرم شورای امنیت و همچنین فشار متحدان آمریکا همچون اتحادیه اروپا که علاقه مند به ادامه برجام هستند و البته اینکه آمریکا یکی از واضعان حقوق بین‌الملل است و نمی‌خواهد با نقض آن حیثیت حقوق بین‌الملل را بی‌اعتبار کند طبیعی است برجام مسیر خود را با همه موانعی که وجود داشته و دارد ادامه خواهد داد. باید توجه کرد برجام یک بده بستان مناسب بود و قرار نیست در دیپلماسی یک طرف برنده کامل باشد و طرف دیگر بازنده.
برجام می‌تواند به عنوان یک برگ برنده از سوی روحانی در انتخابات ۹۶ مطرح باشد. آیا آنچه وعده اصلی روحانی در سال ۹۲ بود می‌تواند به پیروزی او در ۹۶ هم کمک کند؟
آنچه از برجام انتظار می‌رفت و می‌رود این است که تحریم برداشته شود، درآمدهای کشور قابل انتقال باشند، همکاری با کشورهای توسعه‌یافته و دستیابی به تکنولوژی امکانپذیر شود، تولید و صادرات افزایش یابد و میزان اشتغال رشد کند. در واقع موارد ذکر شده یک چرخه است. مخالفان روحانی تلاش می‌کنند با تخریب‌هایی که انجام می‌دهند روند حرکت این چرخه را کند کنند. با این حال برجام درحال حرکت است و با توجه به اینکه روحانی در دوره دوم چهار سال دیگر فرصت خواهد داشت تا دستاوردهای برجام و به ویژه میوه آن در بخش سرمایه‌گذاری‌های خارجی را برای مردم ملموس کند و البته توجه به این نکته که در دور دوم فشارها بر او فروکش خواهد کرد، این مسائل در میزان تمایل به انتخاب مجدد او از سوی مردم تاثیرگذار است. البته طبیعی است مخالفان تلاش می‌کنند برجام را توافقی باطل نشان دهند که برای مردم دستاوردی نداشته اما در واقع این توافق برای کاسبان تحریم دستاوردی نداشته و طبیعی است این افراد برجام را یک شکست نشان دهند.
آیا در مجموع سبد دستاوردهای روحانی برای انتخابات ۹۶ به قدری پر است که بتواند بار دیگر راهی پاستور شود؟
روحانی تلاش خود را انجام داده است که بارزترین آن همان برداشتن تحریم‌ها و حصول برجام است. او می‌تواند در دور دوم این نتایج را پر رنگ‌تر کند تا مردم هم بیش از این از برجام و تعامل با جهان بهره مند شوند. از طرف دیگر سوالی که مطرح است اینکه آیا در انتخابات آینده فرد دیگری وجود دارد که بتواند بهتر از روحانی کشور را در جهت توسعه حرکت دهد؛ به نظر می‌رسد خیر. در واقع روحانی آلترناتیو ندارد و او انتخاب بعدی مردم خواهد بود. رئیس دولت یازدهم می‌تواند اجرای آن بخش از وعده‌هایی را که در این دوره با موانع روبه‌رو شد در دولت دوازدهم با قدرت بیشتری به پیش ببرد.
ارسال نظر
