تحلیل بلومبرگ درباره معافیت ایران از توافق اوپک

به نوشته بلومبرگ، کمتر کشوری همانند ایران از بهبود بازار نفت در سال 2016 سود برده است.


وبسایت بلومبرگ در مطلبی نوشت: از ژانویه امسال (دیماه سال گذشته) که روند لغو تحریم‌های اقتصادی ایران آغاز شد، این کشور صادرات نفت خود را دو برابر کرده است. بهای جهانی نفت نیز رو به افزایش است و کمتر کشوری مانند ایران از بهبود بازار طلای سیاه در سال 2016 سود برده است. ایران همچنین در نشست ماه گذشته اوپک، مجوز افزایش تولید نفت خود را به دست آورد؛ در حالی که سایر اعضای اوپک باید تولید خود را کاهش دهند. اما کلید تداوم رشد، جذب سرمایه‌گذاری خارجی در صنعت انرژی است.

به گفته "کارستن فریچ،» تحلیلگر «کومرتس‌بانک» آلمان در فرانکفورت، ایران قطعاً در قیاس با آغاز سال، شرایط بهتری را تجربه می‌کند. وی می‌گوید: «اما طرح‌های افزایش تولید، به مرحله ثبات و سکون رسیده‌اند. آن‌ها (ایرانی‌ها) به سرمایه‌گذاری خارجی نیاز دارند.»

در حالی که بیشتر کشورهای خلیج فارس پس از سقوط بهای نفت به پایینتر از 50 درصدِ سطوح سال 2014 با کاهش درآمد‌های خود مواجه شدند، ایران با جمعیتی 3 برابر عربستان و اقتصادی که به نفت خام وابستگی کمتری دارد، توانست رشد اقتصادی خود را افزایش دهد. اما ایران برای حفظ این روند رو به رشد، می‌کوشد برای بخشی از صنعت خود که سال‌هاست از فناوری و بودجه مناسب محروم مانده، بیش از 100 میلیارد دلار سرمایه خارجی جذب کند؛ تلاشی که تا کنون با موفقیتی محدود همراه بوده است.

ایران امسال تولید نفت خود را روزانه 870 هزار بشکه افزایش داده است و در ماه نوامبر (ماه گذشته میلادی) روزانه 3 میلیون و 670 هزار بشکه نفت تولید کرد. این بدان معناست که بر حسب متوسط بهای 46 دلار و 98 سنت شاخص نفت برنت در همان ماه، درآمد روزانه ایران در ماه نوامبر 172 میلیون دلار بود. این در حالی است که در ماه دسامبر سال گذشته میلادی، ایران روزانه معادل 110 میلیون دلار درآمد داشت؛ زمانی که متوسط بهای نفت برنت 39 دلار و 15 سنت بود. بنا بر اطلاعات جمع‌آوری شده به وسیله بلومبرگ، ایران هم‌اکنون سومین تولیدکننده بزرگ اوپک است.

به گفته فریچ، ایران 2017 را در حالی آغاز می‌کند که مجبور نیست همانند سایر اعضای اوپک، به مدت 6 ماه از تولید نفت خود بکاهد. این به معنای یک موفقیت بزرگ است.

اوپک تصمیم گرفت برای افزایش بهای نفت، تولید خود را کاهش دهد. نفت برنت امسال به احتمال فراوان، بیشترین افزایش بهای سالانه خود را از سال 2009 تجربه خواهد کرد. زمانی که ایران زیر بار کاهش تولید نفت نرفت و بر افزایش تولید خود تأکید کرد، اوپک پذیرفت این کشور تولید روزانه خود را 90 هزار بشکه افزایش دهد تا به سطح تولید روزانه 3 میلیون و 800 هزار بشکه برسد. به گفته مقامات ایران، این کشور پیش از آغاز اعمال تحریم‌های اقتصادی روزانه 4 میلیون و 85 هزار بشکه نفت تولید می‌کرد.

آژانس بین‌المللی انرژی 23 آذر اعلام کرد ایران از ماه آوریل (فروردین) و در قیاس با دوران تحریم، نفت بیشتری صادر می‌کند و صادرات این کشور، ماه گذشته به حدود 2 میلیون و 400 هزار بشکه در روز بالغ شد.

به گفته «جعفر التایی» مدیر مؤسسه مشورتی «المنار گروپ» در ابوظبی، احتمالاً بازار تا پایان سال آینده به نفت خام بیشتری نیاز دارد. اما ایران باید برای به دست آوردن سهم بیشتری از این مازاد، بجنگد.

ایران در سال 2012 و پیش از تشدید تحریم‌ها، پس از عربستان دومین تولیدکننده بزرگ اوپک بود. اما به باور تحلیلگران، برای دستیابی به هدف خود که افزایش روزانه حدود 1 میلیون بشکه نفت تا پایان این دهه است، از خبرگی و مهارت لازم برخوردار نیست.

در حالی که ایران با شرکت‌های بین‌المللی به چندین توافق مقدماتی دست یافته است، این کشور از زمانی که بیژن نامدار زنگنه، وزیر نفت ایران، نوامبر سال گذشته از بیش از 50 طرح نفتی سخن به میان آورد، هنوز با هیچ یک از آن‌ها قرارداد ملموسی برای افزایش تولید امضا نکرده است.

ایران همچنین بزرگترین منابع گاز طبیعی جهان را در اختیار دارد و در ماه نوامبر با «توتال اس‌ای» و شرکت ملی نفت چین یک قرارداد 4 میلیارد و 800 میلیون دلاری در حوزه گسترش استخراج گاز امضا کرد. ایران قصد دارد سال آینده شرکتهایی نظیر توتال، رویال داچ شل، لوک اویل و گازپروم را به میادین نفتی خود بازگرداند.

زنگنه و مقامات شرکت نفت ایران که وعده داده بودند مناقصه‌های نفتی و قراردادهای برندگان آن‌ها را تا مارس 2016 (اسفند سال گذشته) نهایی کنند، حالا قصد دارند این برنامه را در اوایل سال 2017 اجرایی کنند.

به گفته «التایی» این توافق‌های جدید نشانه‌های مثبتی با خود به همراه دارند. پرسش اینجاست که آیا ایران می‌تواند آنها را به قرارداد‌های نهایی تبدیل کند؟