چرا کی‌ روش بزرگ‌تر از مرد کروات است؟

بعد از باخت پرسپولیس به ذوب‌آهن، مناقشه بر سر کیفیت برانکو ایوانکوویچ از هر زمان دیگری بیشتر شده است. منتقدان مربی کروات حالا فرصتی کم‌نظیر یافته‌اند تا دست به انتقاد از برخی سیاست‌های او روی نیمکت سرخپوشان بزنند. البته این جنگ هرگز به معنای نادیده گرفتن کارنامه و توانایی‌های برانکو نیست؛ چه اینکه حتی تندروترین معترضان مرد کروات هم می‌پذیرند که او مربی کوچکی نیست و کاری که طی دو سال گذشته با پرسپولیس کرده، بیشتر به یک «معجزه» شباهت داشته است. همین حالا هم حتی با در نظر گرفتن همان شکست فولادشهر که شاید خیلی هم عادلانه نبود، پرسپولیس در صدر جدول ایستاده و کماکان بخت نخست قهرمانی محسوب می‌شود. با وجود این بحث از جایی شروع می‌شود که برانکو با کی‌روش روی کفه ترازو قرار می‌گیرد و مهارت‌های این دو نفر با هم قیاس می‌شود؛ اینجاست که شاید باید به موضوع با دیده تردید نگاه کنیم و مجادلات همه این یک سال اخیر را از زاویه‌ای دیگر بازخوانی کنیم.

شاید دوگانه کی‌روش- برانکو اولین بار با نظرسنجی عادل فردوسی‌پور استارت خورد. مجری نود در سلسله نظرسنجی‌هایش برای یافتن بهترین بازیکنان و مربیان بعد از انقلاب، اسم هر دو نفر را در بخش انتخاب بهترین مربی خارجی گنجاند که در آن برنامه رقابت سختی بین دو نفر درگرفت. در نهایت کی‌روش با فاصله میلی‌متری برانکو را جا گذاشت و عنوان بهترین مربی خارجی تیم ملی بعد از انقلاب را به خودش اختصاص داد. از همان زمان جدل این دو مربی و هواداران‌شان وارد فاز جدیدتری شد. بعدها درگیری این دو بر سر اردوهای تیم ملی، عملا بستر را برای نظریه‌پردازی پیرامون اینکه «کی‌روش بهتر است یا برانکو؟» فراهم کرد و حتی خیلی‌ها خواهان عزل مربی پرتغالی و جایگزینی مرد کروات با او شدند. حالا اما دور از آن فضای هیجانی، شاید مجال بهتری باشد که دوباره به این سوال نگاه کنیم و بپرسیم آیا به سود فوتبال ایران هست که روزی از کی‌روش به دوران برانکو عقبگرد کند یا نه؟ و آیا اگر روزی به این جمع‌بندی برسیم که باید با کی‌روش خداحافظی کنیم، بهترین گزینه برای ما برانکو خواهد بود؟

نیازی به تکرار نیست که برانکو توانایی‌های فنی برجسته‌ای دارد، اما در عین حال مربی کروات در کورس با کی‌روش بدجوری عقب خواهد ماند. سینیور در طول پنج سالی که هدایت تیم ملی ایران را بر عهده داشته، از نظر فنی شرایطی را بر مجموعه تحت امرش دیکته کرده که برای ما بیشتر به یک خواب و رویا شباهت دارد. او اگر همین حالا از فوتبال ایران خداحافظی کند، تیمی با میانگین سنی بسیار پایین به ارث خواهد گذاشت که تا مدت‌ها گلیمش را از آب بیرون می‌کشد. دفاع راست 25ساله، دفاع چپ 23ساله، مدافع میانی 24ساله، هافبک دفاعی 20ساله و فوجی از عناصر تهاجمی بین 20 تا 24ساله، از درایت مردی به جا مانده‌اند که غیرممکن‌ها را ممکن کرده است. کی‌روش در چهار مرحله تیم ملی ایران را جوان کرد و در این پروسه، با کمترین تعارف بازیکنان پا به سن گذاشته را کنار زد. باورکردنی نیست که یک مربی به همین راحتی روی نام امثال رحمتی، رحمان احمدی، آندو تیموریان، خلعتبری، خسرو حیدری و دیگران خط قرمز بکشد و جوان‌ها را به جای‌شان بنشاند. این درست همان جسارتی است که به ندرت از برانکو دیده می‌شود. به لیست پرسپولیس امسال توجه کنید و فوجی از جوانان تشنه میدان را ببینید؛ از حامد آقایی و الوان‌زاده در خط دفاعی تا رضا کرملاچعب و شهاب زاهدی و صادق محرمی در خطوط جلویی؛ برانکو به کدام‌یک از آنها فرصت داده؟ او فصل گذشته با وحید حیدریه که سابقه کاپیتانی تیم امید را داشت چه کرد؟ مگر غیر از این بود که او را با توانایی بازی در دو سمت خط دفاعی پشت خط امثال بابک حاتمی نشاند؟

به مساله رامین رضاییان توجه کنید. یک بازیکن جوان اشتباهی انجام داده و بابتش هزار بار به شیوه‌های مختلف عذرخواهی کرده است. برانکو اما کماکان در بخشیدن جایگاه قبلی به او خساست می‌کند. مربی کروات در دو بازی اخیر رضاییان را در پست غیرتخصصی هافبک راست به بازی گرفته و در هر دو بازی هم تعویضش کرده تا لابد نشان بدهد یاغی محبوب هواداران چیز چندانی در چنته ندارد. این لجبازی پروفسور اما جناح راست و نقطه قوت تیمش را فلج کرده. هرایر مگویان در پست غیرتخصصی دفاع راست دو پاس گل سه امتیازی در استقلال داده، اما حسین ماهینی که از نظر برانکو به رامین رضاییان اولویت دارد، هنوز دو سانتر ایده‌آل هم در پرسپولیس نداشته! به پدیده عجیبی مثل محسن ربیع‌خواه نگاه کنید و ببینید چطور ممکن است هافبک دفاعی مازاد نفت آبادان در فصل گذشته، امسال در پستی جدید 14بازی 90دقیقه‌ای برای پرسپولیس انجام بدهد و هیچ حرکت مثبتی هم نداشته باشد! در شرایطی که کی‌روش با تغییر پست پورعلی‌گنجی و حاج‌صفی دو بازیکن باکیفیت تحویل فوتبال ملی ایران داده، برانکو، انصاری شکوفا شده در سمت چپ را به پست دفاع میانی برده تا جور یانسکی را بکشد؛ یکی از دو خرید ناکارآمد اوکراینی که چیزی حدود یک میلیارد تومان پول بیخودی می‌گیرد. حتی اگر بپذیریم برانکو از ته قلب از گناه رضاییان نگذشته، در این شرایط موافقت با بازگشت او به تیم زیر سوال خواهد بود. کی‌روش اگر رحمتی را نخواست، تا آخرش پای این نخواستن ایستاد و ضرر هم نکرد. آیا می‌دانید تیم ملی ایران بعد از کنار گذاشته شدن رحمتی تا به حال در هیچ‌کدام از مسابقات مقدماتی جام جهانی حتی یک گل هم نخورده است؟

مشغول صحبت از دو مربی با دو سبک مختلف هستیم؛ یکی آنقدر روی بازی با 11نفر اصرار دارد که ساسان انصاری و احمد نوراللهی را به فکر جدایی می‌اندازد، دیگری ابایی ندارد از اینکه در دو بازی متوالی ملی، تیمش را با 5تغییر به میدان بفرستد! بیخود نیست که کی‌روش به نیمکت رئال مادرید و تیم ملی پرتغال می‌رسد، اما برانکوی جنتلمن حتی برای هدایت تیم ملی کشور خودش هم مورد اعتماد قرار نمی‌گیرد. البته که برانکو همچنان مربی بزرگی است که ادامه حضورش برای فوتبال ایران سودمند خواهد بود، اما در حوزه تیم ملی، فکر بازگشت به او از سطح کی‌روش را از سرتان بیرون کنید. این اتفاق هر زمانی که رخ بدهد، یک بازگشت به عقب تمام عیار خواهد بود!