از مهم‌ترین پرسش‌هایی که درباره او مطرح است، رمز موفقیت وی در ایفای رسالت و ابلاغ دعوتی است که بر عهده داشت. چگونه یک نفر تنهای فقیر، بدون برخورداری از پشتوانه‌های قومی و مادی، به آن سرعت توانست از مردمانی چنان جاهل و بدکردار، انسان‌هایی در اوج کرامت و ایثار بسازد؟!
رمز اصلی موفقیت پیامبر، از مسائل مهم و بسیار مؤثر در گفتمان‌های دینی این زمان در پاسخگویی به شبهات بازتولید شده علیه اسلام است. اینکه در کنار نصرت‌های الهی و عوامل مختلف موفقیت پیامبر خاتم، اخلاق و سیره عملی نبوی عامل اصلی و علت العلل پذیرش دعوت و گرایش مردم به دین بود، از نصوص مؤکد قرآن کریم است.آیت پیمان با این مقدمه در سرمقاله امروز (چهارشنبه) روزنامه «۱۹ دی» نوشت: با وجود تأکیدات قرآن کریم بر اخلاق رحمانی نبوی به عنوان عامل و رمز موفقیت آن رسول گرامی، نمی‌توان عوامل دیگر همچون ثروت حضرت خدیجه یا شمشیر وصی رسول الله را همتای خلق عظیم ستوده‌شده در قرآن دانست. حضرت خاتم الانبیاء، محمد مصطفی (ص)؛ پیامبری است که حتی دشمنان و مخالفان در برابر نیکی‌ها و فضیلت‌ها و توانمندی‌های اخلاقی‌اش لب به اقرار گشوده و سر تعظیم فرود آورده و می‌آورند.
از مهم‌ترین پرسش‌هایی که درباره او مطرح است، رمز موفقیت وی در ایفای رسالت و ابلاغ دعوتی است که بر عهده داشت. چگونه یک نفر تنهای فقیر، بدون برخورداری از پشتوانه‌های قومی و مادی، به آن سرعت توانست از مردمانی چنان جاهل و بدکردار، انسان‌هایی در اوج کرامت و ایثار بسازد؟!
این پرسشی است که از گذشته‌های دور، مستشرقان و متفکران غربی را نیز به خود مشغول ساخته است. مرحوم شهید مطهری نقل می‌کند که یکی از اروپایی‌ها گفته است: «اگر ما سه چیز را در نظر بگیریم، آن وقت اعتراف خواهیم کرد که در دنیا مانند محمّد صلی الله علیه و آله رهبری وجود نداشته است. یکی اهمیت و عظمت هدف. هدف بزرگ بود، زیر و رو کردن روحیه و اخلاق و عقاید و نظامات اجتماعی مردم بود. دوم، قلّت وسایل و امکانات. از وسایل چه داشته است؟ همان خویشان نزدیک خودش با او طرف بودند. نه پولی داشت، نه زوری و نه همدستی. یک نفر یک نفر افراد را به خود مؤمن ساخت و دور خود جمع کرد تا به صورت بزرگ‌ترین قدرت جهان درآمد. عامل سوم سرعت وصول به هدف بود، یعنی در کمتر از نیم قرن بیش از نیمی از مردم دنیا تسلیم دین او شدند و ایمان آوردند.»
اما اندکی از صاحب‌نظران، دانسته یا نادانسته راه خطا رفته‌اند و در پاسخ به این پرسش از ثروت خدیجه (س) یا شمشیر علی (ع) یاد کرده و گاه غلو کرده و افسانه‌ها بافته‌اند؛ افسانه‌هایی که به مذاق برخی عوام گزافه‌پسند از میان ما مردم نیز خوش آمده و تکرار کرده‌اند؛ غافل از آنکه بدانند مقصود بدخواهان از ترویج این تحلیل چیست.
بی‌تردید، آن دو عامل (ثروت خدیجه، شمشیر علی(ع)) نقشی مهم در موفقیت پیامبر داشته‌اند اما قرآن کریم تصریح کرده است که پاسخ درست آن پرسش در «اخلاق عظیم» رسول خدا نهفته است: «إِنَّک َلَعَلَی خُلُقٍ عَظِیمٍ»؛ همان اخلاقی که جز به برکت رحمت الهی حاصل‌شدنی نیست و اگر نرمی و مهربانی او در برابرمردم نبود و اگر خشن و سنگدل می‌بود، به رغم همه امتیازات دیگری که داشت، حتی با بودن عاملی چون ثروت خدیجه و یا شمشیر علی، همگان از اطراف او پراکنده می‌شدند: «فَبِمَا رَحْمَهٍ مِّنَ اللَّـهِ لِنتَ لَهُمْ وَلَوْ کنتَ فَظًّا غَلِیظَ الْقَلْبِ لَانفَضُّوا مِنْ حَوْلِک».
این آیه، خلق و خوی نرم و جاذب و روحیه کریمانه توأم با عفو و صفح پیامبر (ص) و دوری او از خشونت را عامل پذیرش دعوت و روآوردن مردم به دین و گرد آمدن آنان پیرامون وجود مبارکش بیان می‌کند. این نص قرآنی، عامل دیگری را برای موفقیت پیامبر در رتبه و پایه اخلاق حسنه یا در کنار آن قرار نداده است.
امروز که جامعه ما از فقدان اخلاق در رنج و تعب است و بی‌اخلاقی رواج‌یافته در سطوح و آحاد جامعه مانع تحقق اهداف و آرمان‌های انقلاب اسلامی شده است، بیاییم ایام ربیع المولود و هفته وحدت را مغتنم بشماریم و بر اخلاق به عنوان اصلی‌ترین رمز حفظ و تداوم دین و اصولی‌ترین هدف بعثت تأکید کنیم و با باور و یقین، در اعمال و رفتارهای خویش اخلاق خوب را برای مردم تبیین و در میان آنان ترویج کنیم.
ارسال نظر
