تحلیلگران بر این اعتقادند که رویکرد مسکو و واشنگتن درباره توافق آتش‌بس در سوریه کاملا متفاوت است و همین مسأله باعث سخت‌تر شدن دستیابی به یک توافق شده است.
اوضاع سوریه هر روز پیچیده‌تر می‌شود؛ هر روز بر معادلات داخلی این کشور اضافه و گره کور جنگ در سوریه تنگ‌تر می‌شود. میانجیگری‌ها و نشست‌ها جهت پایان‌دادن به جنگ پنج ساله سوریه به شکست می‌انجامد و همچنان مردم بیگناه زیادی کشته و یا از خانه خود آواره می‌شوند. شاید اکنون به دلیل طولانی‌شدن جنگ، رویای سوری‌ها نه پایان آن که برقراری آتش‌بسی موقت باشد تا مرهمی هر چند کوچک جهت التیام زخم آنان شود. آخرین‌بار در سپتامبر گذشته بود که آتش‌بسی چند روزه، تنفسی کوتاه برای مردم سوریه را فراهم کرد.اکنون خبرهایی مبنی بر احتمال توافق میان روسیه و آمریکا بر سر آتش‌بسی موقت به گوش می‌رسد. صرف نظر از درست با غلط‌بودن این اخبار، چه کسانی از برقراری آتش‌بس در سوریه سود می‌برند؟ و منافع چه گروه‌هایی به خطر می‌افتد؟ پشت پرده به شکست انجامیدن گفت‌وگوهای روسیه و آمریکا درباره دمشق چیست؟
وب‌سایت «اسپاتنیک نیوز» در مقاله‌هایی به بررسی موضوع آتش‌بس در سوریه پرداخته است. «کوزیرف» تحلیلگر روسی این وب‌سایت معتقد است که در دو حالت می‌توان خوشبین بود که آتش‌بس اتفاق می‌افتد؛ نخست آن‌که ایالات متحده تاکنون به تمامی اهداف خود در سوریه دست نیافته که مهم‌ترین آن تغییر رژیم در سوریه است.
او معتقد است كه اگر واشنگتن می‌توانست به اکثر خواسته‌های خود در سوریه دست یابد، بی‌شک به گفت‌وگو با مقام‌های روسی و دستیابی به آتش‌بسی موقت در این‌باره تن نمی‌داد. حالت دوم درباره دولت سوریه و ارتش آن است. باید به این مهم توجه داشت که اگر ارتش سوریه نیز پنج‌سال درگیر جنگ و تحت فشار شدید قرار نداشت، حاضر به پذیرش شرایط و توافق آتش‌بس نبود. «کوزیرف» می‌گوید كه اگر ارتش سوریه در وضع خوبی قرار داشت، هیچ زمینه‌ای برای گفت‌وگوها وجود نداشت. همچنین واضح است که اگر ایالات متحده شانسی برای پیروزی خود در دمشق تصور می‌کرد، هرگز به چنین مذاکرات و توافق دردناکی رضایت نمی‌داد. به بیان ساده‌تر، اگر کاخ سفید امیدی به تغییر رژیم بشار اسد داشت و یا می‌توانست به‌عنوان یک قدرت بانفوذ در منطقه باقی بماند، مذاکره و آتش‌بس را هرگز نمی‌پذیرفت.
از طرفی، فهمیدن این موضوع کار چندان مشکلی نیست که توافق آتش‌بس، مانع ادامه حملات ارتش سوریه و متحدانش علیه گروه‌های شورشی تحت حمایت ایالات متحده خواهد شد. درواقع می‌توان گفت این تنها برروی کاغذ است که شورشیان مخالف اسد دست از مبارزه برداشته و به مذاکره می‌پردازند؛ چه آن‌که در اصل، این شورشیان بیشترین نفع را از آتش‌بس برده و به تقویت نیروهای خود خواهند پرداخت. از سوی دیگر، فقدان و نبود اجماع و ثبات در میان تصمیم‌گیران سیاست آمریکا مانعی جدی بر سر راه رسیدن و اجرایی‌کردن توافق آتش‌بس میان مسکو و واشنگتن است. شاید ایالات متحده خواهان همکاری با کرملین جهت برقراری آتش‌بس در سوریه باشد، اما این توافق به دلیل عدم اجماع میان سیاستمداران واشنگتن، در عمل با مشکل مواجه خواهد شد؛ حملات هوایی نیروهای ائتلاف به رهبری آمریکا علیه نیروهای دولتی سوریه در زمان آتش‌بس ماه سپتامبر، این گمانه را تقویت می‌کند. این درحالی است که گروه‌های تروریستی مخالف دولت اسد، از این فقدان اجماع در واشنگتن نهایت استفاده را کرده و این به نفع آنهاست. دیگر تفاوتی میان گروه‌های معتدل شورشی و گروه‌های تروریستی افراطی برای ایالات متحده وجود ندارد و آمریکا از تمامی این گروه‌ها حمایت و طرفداری می‌کند؛ چه آن‌که تا پیش از سپتامبر، فشارهای بسیاری بر کاخ‌سفید وجود داشت تا حمایت خود از گروه‌های شورشی افراطی در سوریه را قطع کرده و آنها را در لیست سیاه خود قرار دهد. باید توجه داشت که حمایت ایالات متحده از تمامی گروه‌های شورشی مخالف اسد، هزینه‌های بسیاری را به ارتش آمریکا و نیز دستگاه دیپلماسی این کشور تحمیل می‌کند.
تحلیلگران بر این اعتقادند که رویکرد مسکو و واشنگتن درباره توافق آتش‌بس در سوریه کاملا متفاوت است و همین مسأله باعث سخت‌تر شدن دستیابی به یک توافق شده است. از طرفی، ایالات متحده به دنبال توافقی نیست که سبب‌ساز محدود‌شدن فعالیت‌ها و برنامه‌های آمریکا و پنتاگون در آینده و در سوریه شود. از این‌رو، کاخ‌سفید به‌شدت مخالف فاش شدن جزییات توافق احتمالی است تا کمتر مورد هجمه افکار عمومی قرار گیرد. از سوی دیگر، روسیه از همان ابتدا بر این موضوع تأکید داشته که این توافق تا حد امکان می‌بایست شفاف و بدون ابهام تدوین شود تا جلوی سوء برداشت‌ها در آینده گرفته شود. کرملین به خوبی واقف است که کاخ‌سفید قادر خواهد بود از ابهام‌های توافق به سود خود بهره کامل برد.
آنچه آشکار به نظر می‌رسد آن است که برای دستیابی به یک توافق آتش‌بس، ابتدا می‌بایست یک اجماع و ثباتی میان تصمیم‌گیران واشنگتن بر سر این موضوع شکل گیرد. در مرحله بعد، این مسکو و دمشق هستند که می‌بایست شرایط آتش‌بس را تبیین کنند. فارغ از همه این مسائل، مردم سوریه در انتظار آن هستند که هرچه سریع‌تر بهترین اتفاق ممکن برای سوریه رقم خورد؛ چه آتش‌بس موقت و یا رخدادی دیگر. تا این رنج بی‌پایان و آوارگی و کشتار پایان پذیرد.
منبع: شهروند
ارسال نظر
