اهمال‌میراث‌فرهنگی احمدی‌نژاد تازه سر باز کرد+عکس

با اهمال مدیرکل سابق میراث فرهنگی تهران؛ ویلای نمازی تنها اثر جوپونتی خاورمیانه از ثبت‌ملی خارج می‌شود

به نقل از کمیته مردم نهاد پیگیری حفاظت از خانه های تاریخی تهران، ویلای نمازی در 22 آبان 1386 به شماره 20154 و با رضایت مالک بنا حاج احمد ابریشمچی سرمایه دار و صاحب شرکت نوکیا و ایراتل در خیابان نیاوران، خیابان عمار در فهرست آثار ملی کشور ثبت شد.

این بنا در سال 1339ه.ش(1960م) به سفارش شفیع نمازی بازرگان ثروتمند و فرزند مهدی نمازی نماینده مجلس شورای ملی و مجلس سنا توسط جوپونتی معمار مشهور معاصر ایتالیایی ساخته شد. نمازی در مشورت با دوست خود محسن فروغی( معمار، فارغ التحصیل دانشکده هنرهای زیبا پاریس، استاد و رئیس دانشکده هنرهای زیبا دانشگاه تهران) شنیده بود که اگر خواستار ویلای خاص است باید جوپونتی را به کار گیرد.

جوپونتی این ویلا را با مفهوم «شادی زندگی» خلق کرده است. او جزء به جزء مسائلی محیطی این قطعه زمین را در نیاوران مطالعه کرده است و نهایت استفاده را از تمامی امکانات محلی برده است.دیوارهای پاسیو ویلا نمازی با طرح های سرامیکی هنرمند معروف ایتالیایی "فائوستو ملوتی" تزئین شده که آثارش به شدت مدرن هستند.

ویلا نمازی از این جهت حائز اهمیت است که به همراه ساختمانی در بغداد (ساختمان شورای برنامه ریزی و توسعه عراق)، تنها آثار جوپونتی در خاورمیانه است. اثر جوپونتی در بغداد در طول جنگ سال 2003م آسیب فراوان دید که اکنون توسط یونسکو در حال مرمت است و مرمت این بنا توسط یونسکو نشان از اهمیت کارهای این معمار در جهان از منظر سازمان علمی، فرهنگی و تربیتی ملل متحدد (یونسکو) دارد.

بعدها در سال 1391 بعد از چندبار دست به دست شدن ویلای نمازی، در تاریخ 15/05/1391 از اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان تهران درخواست هتل پنج ستاره در مجتمع چند منظوره در ویلا نمازی به پلاک ثبتی 1/1218/121 و به آدرس خیابان باهنر، خیابان عمار می کند که محمدحسین فرمهینی فراهانی مدیرکل وقت میراث فرهنگی استان تهران براساس مصوب بند 1 صورتجلسه شماره 7 کمیسیون ماده پنج شهر تهران با این درخواست موافقت و نقشه های معماری فاز یک این هتل را تائید می‌کند و این موضوع را طی نامه ای به شهردار وقت منطقه یک (معاون خدمات شهری فعلی شهرداری تهران) اعلام می کند. این درخواست شامل تخریب، نوسازی و ساخت 20 طبقه هتل در بنای ثبتی ویلا نمازی با طراحی یک معمار مشهور ایرانی بود که مورد تائید کارشناس فنی این اداره کل قرار گرفته است.

مدیرکل سابق میراث فرهنگی تهران همچنین طی مجوز شماره 23421/126/912 مورخ 07/11/1391 در پلاک فوق موافقت اصولی واحد گردشگری از نوع هتل با درجه پنج ستاره را صادر می کند.

بعد از تغییر ریاست اداره کل میراث فرهنگی تهران در 29 اسفند سال 91 و روی کار آمدن مسعود نصرتی، وی در تاریخ 24/06/1392 طی نامه ای به شهردار وقت منطقه یک درخواست "کان لم یکن شدن" عاجل مجوز فوق الذکر بر روی ویلا نمازی را صادر می نماید.

در 25 بهمن 1394 پس از شکایت مالک به دیوان عدالت اداری رای به نفع مالک مبنی بر خروج اثر داده می شود و قاضی پرونده با توجه به قانون مصوب سال 1309شمسی مبنی ثبت بناهای تاریخی تا اختتام دوره زندیه، این بنا را خارج از شمول ماده یک این قانون عنوان می کند و رای اولیه را مبنی بر خروج اثر ار فهرست آثار ملی کشور می دهد.

پس از این رای رجبعلی خسروآبادی، مدیرکل فعلی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان تهران در نامه ای به دیوان عدالت اداری در تاریخ 15 اسفند 1394  درخواست تجدید نظر در مورد این حکم می کند. اما متاسفانه در دادگاه بدوی به تاریخ 27 تیر 1395، شعبه اول تجدید نظر دیوان عدالت اداری رای قطعی به خروج ویلای نمازی از فهرست آثار ملی کشور می دهند.

حال ویلا نمازی بر اثر اهمال مدیرکل وقت میراث فرهنگی تهران از ثبت ملی خارج می شود و آبروی ایران دوباره در جامعه بین المللی لکه دار می شود. این بنا در جامعه بین الملی و از منظر یونسکو با وجود ثبت جهانی نبودن، به دلیل ساخته شدن توسط جوپونتی آنقدر حائز اهمیت است که اگر از موضوع حریم کاخ جهانی گلستان و سرای دلگشا پر اهمیت تر نباشد، کم اهمیت تر هم نیست. جامعه جهانی و جامعه معمارهای ایرانی نسبت به این بنا حساسیت ویژه ای دارند و خروج آن باعث می شود وجه تازه به دست آمده ایران پس از "برجام" و "حل شدن موضوع "حریم کاخ جهانی گلستان"، دوباره ریخته شود.

از دیگر سو، این بنا با متراژ بالغ بر هشت هزار متر یک باغ محسوب می شود که تخریب آن باعث تخریب یک شریان مهم زیست محیطی منطقه شمیران خواهد شد که این موضوع در تضاد با فرمایشات مقام معظم رهبری مبنی بر حفظ باغات است. از طرفی ویلای نمازی در حریم بلافصل خانه رهنما (زین العابدین رهنما) که به شماره 1382 در تاریخ 7مرداد 82 ثبت ملی شده است، قرار دارد و ساخت و تخریب این بنا، حریم و منظر این اثر را نیز تخریب می‌کند و مشکل جدیدی برای حریم این بنا به وجود خواهد آورد که در مجوز صادر شده برای ساخت این هتل 20 طبقه، حریم خانه رهنما نادیده گرفته شده است.

حال باید دید واکنش سازمان مرکزی میراث فرهنگی کشور که در جریان این خروج نبوده، چیست و آبا با گذشت 4 سال از مجوز تخریب و نوسازی و هتل شدن ویلانمازی به یک مجمتع گردشگری 5 ستاره که هم تاریخ انقضا تخریب و نوسازی و هم مجتمع گردشگری آن منقضی شده است، چیست و شورای عالی معماری شهرسازی و معماری ایران با توجه به مصوبه خود مبنی بر ساخته شدن بناهای ارزشمند تا سال 1340، چه واکنشی نشان خواهد.