ناگفته‌هایی از آلودگی خاک تهران

رییس کمیته محیط زیست شورای اسلامی شهر تهران همزمان با 14 آذر (روز جهانی خاک) گفت: در روزگاری نه چندان دور، تهران از آب و هوایی پاک و سالم و از خاکی بسیار حاصلخیز برخوردار بود اما امروز تهران، نه تنها از آب سالم و هوای پاک، بلکه از خاک حاصلخیز نیز محروم است.

مهندس محمد حقانی  افزود: متأسفانه با توجه به تمرکز بر موضوعات آلودگی هوا و کمبود آب، موضوع بحران خاک در تهران مورد بی توجهی قرار گرفته و در واقع آلودگی خاک زیر سایه آلودگی آب و هوا مغفول واقع شده اما واقعیت این است که آلودگی خاک تهران، مسأله بسیار نگران کننده‌ای است.


وی با اشاره به این که وجود آلاینده‌های زیانبار همچون فلزات سنگین در محیط زیست به ویژه خاک از جمله آثار توسعه بی‌رویه شهرها و دخالت نابخردانه در طبیعت است، اظهار کرد: این موضوع باعث از بین رفتن خاک و همچنین کاهش کیفیت خاک موجود می شود و متأسفانه تهران نیز از این قاعده مستثنی نیست.


حقانی با بیان این که فلزات سنگین همچون سرب، نیکل و کروم وارد خاک و گیاهان شده و از آن طریق وارد زنجیره غذایی انسان و حیوانات می‌شوند، تصریح کرد: این آلاینده ها، آثار مخربی بر جاندارانی که در چنین مناطقی زندگی می کنند، بر جای می‌گذارند و این اثر در انسان ها به مراتب بیشتر است.


وی با اشاره به این که حداقل هفت منبع عمده در آلودگی خاک تهران نقش دارند، اظهار کرد: صنایع آلاینده کوچک و بزرگی که در اطراف تهران پراکنده شده‌اند، وجود شریان‌های فرسوده نفت و گازوییل و مخازن ذخیره آنها، جایگاه‌های عرضه سوخت که منابع فرسوده‌ای دارند، پالایشگاه یک و دو نفت تهران، مرکز دفن زباله کهریزک، اراضی کشاورزی جنوب تهران و ریزش باران های اسیدی، منابع هفت گانه آلودگی هوای تهران است.


حقانی عنوان کرد که پالایشگاه یک و 2 نفت تهران، زمینی به وسعت 4 تا 5 هزار هکتار از خاک جنوب تهران را به مواد نفتی آلوده کرده و باعث خالی شدن محدوده‌ای وسیع از سکنه شده،  این پالایشگاه نه تنها خاک، بلکه چاه ‌های آب این منطقه را نیز آغشته به مواد نفتی و مشتقات آن کرده است.


وی با اشاره به این که مرکز دفن زباله کهریزک، خاک را تا عمق 100 متری زمین آلوده کرده و زمینی به وسعت 800 هکتار را به خود اختصاص داده، اظهار کرد: شدیدترین آلودگی خاک مربوط به این مرکز است، ضمن این که مرکز مذکور چاه‌های آب منطقه تا شعاع 4 کیلومتری را نیز آلوده کرده و البته نباید ناگفته بماند که وضعیت مرکز دفن زباله کهریزک طی دو سه سال اخیر، بهبود قابل ملاحظه‌ای یافته است.


حقانی با بیان این که اراضی کشاورزی جنوب تهران، زمینی به وسعت 2 تا 4 هزار هکتار که با نهر فیروزآباد آبیاری می‌شوند را به خود اختصاص داده اند، تصریح کرد: میزان بالای فلزات موجود در این نهر و آبیاری محصولات کشاورزی منطقه با این آب، باعث تجمع فلزات در محصولات کشاورزی اراضی جنوب و ورود آنها به زنجیره غذایی شهروندان می شوند.


وی با اشاره به این که میزان سرب موجود در این منطقه تا 8 برابر و میزان نیکل موجود در این منطقه نیز تا 4 برابر حد مجاز است، اظهار کرد: این مسأله به معنای آن است که میزان فلزات سنگین در خاک اراضی جنوب تهران که محصولات کشاورزی از آن برداشت می شود، 4 تا 8 برابر حد مجاز است.


رییس کمیته محیط زیست شورای اسلامی شهر تهران در پایان با تأکید بر این که خاک، بستر حیات است و نباید فعالیتهای زیست محیطی محدود به آلودگی هوا باشد، خاطرنشان کرد: موضوع آلودگی هوا، حداقل سالی یک بار در ایامی که در آن قرار داریم، مورد توجه قرار می گیرد اما متأسفانه آلودگی خاک، موضوعی است که حتی در روز جهانی خاک نیز به آن توجه نمی شود.