توپ آلودگی هوا در زمین زوج‌ و فرد

 نسخه افزایش ساعات و محدوده طرح ترافیک و زوج‌ و فرد در حالی بارها از سوی کمیته کاهش آلودگی هوا در شرایط اضطرار برای پایتخت تجویز شده که تاکنون میزان تاثیرگذاری این طرح‌ها از سوی نهادی بررسی و یا دست‌کم نتایج آن اعلام نشده است.

اعمال محدودیت برای تردد خودروها در هسته مرکزی و پرترافیک شهر به سال‌های پیش‌از پیروزی انقلاب اسلامی باز می‌گردد و پس از آن هم هر چندسال یک‌بار نسبت به بازنگری در ساعت و محدوده این طرح که امروز به نام طرح ترافیک شناخته می‌شود، اقدام شد. در کنار طرح ترافیک نیز بیش از یک دهه است که طرحی به نام زوج و فرد در معابر تهران اجرا می‌شود تا رانندگان تهرانی با محدودیتی مضاعف در رانندگی روبه‌رو باشند.

هدف از اجرای این طرح گرچه کاهش حجم ترافیک در هسته مرکزی شهر و همچنین کاهش آلودگی هوا عنوان شده و همواره به عنوان نخستین راه‌حل از سوی کمیته اضطرار آلودگی هوا مطرح بوده است، اما در شرایطی که تهران دارای تعداد قابل توجهی تاکسی، اتوبوس، مینی‌بوس و خودروی فرسوده و آلاینده است و صنایع آلاینده نیز همچنان در بخش‌هایی از شهر فعالیت می‌کنند، به نظر نمی‌رسد که اجرایی چنین طرح‌هایی بتواند نفس تهرانی‌ها را بازکند و تنها انتقاداتی را از سوی افکار عمومی متوجه نهادهای اجرا کننده و نظارتی این طرح کرده است.

انتقادات فراوان به اجرای این محدودیت‌های ترافیکی اما باعث تجدید نظر در شیوه و نحوه اجرای این طرح نشده و حتی در شرایطی که پیش‌بینی می‌شد با اجرای طرح LEZ این محدودیت‌ها به حاشیه برود اما اجرای این طرح نیز پس از کش‌وقوس‌ها و تغییرات فراوان تحت‌الشعاع طرح ترافیک و زوج و فرد اجرایی شد تا همچنان تهرانی‌ها با دو محدوده ممنوعه در هنگام رانندگی مواجه باشند.

 تغییر سه‌باره در ساعت محدودیت‌های ترافیکی پایتخت در یک فصل

اما اوج انتقادات به ساعت طرح زوج و فرد و ترافیک را باید در یک ماه اخیر جستجو کرد، چرا که یک ماه پیش ساعت پایان طرح ترافیک در تهران 17 و پایان طرح زوج و فرد نیز با دو ساعت کاهش در ساعت 17 وهمزمان با اتمام ساعت طرح ترافیک اعلام شده بود، این تغییر از ابتدای مهرماه اعمال شده و شورای عالی ترافیک نیز با آن مخالفت کرده بود، چرا که بر اساس مصوبه این شورا ساعت اجرای طرح ترافیک در تهران از ساعت 6:30 تا 17 و ساعت اجرای طرح زوج و فرد نیز از ساعت 6:30 تا 19 بوده است.

مدتی بعد و همزمان با افزایش آلودگی هوا در پایتخت، کمیته اضطرار آلودگی هوای تهران به ریاست استاندار تهران مصوب کرد که تا اطلاع‌ثانوی طرح ترافیک در محدوده زوج و فرد و تا ساعت 19 اجرایی شود و بر اساس این مصوبه خودروهای بدون مجوز طرح ترافیک اجازه ورود به حریم زوج و فرد را پیدا نکردند. صرف‌نظر از انتقادات فراوانی که به این تصمیم، میزان اثرگذاری آن در کاهش آلودگی هوا و همچنین نحوه اطلاع‌رسانی آن برای رانندگان صورت گرفت، مدتی بعد اعلام شد که ساعت اجرای طرح ترافیک و زوج و فرد به حالت عادی بازگشته است.

 در این شرایط طبیعتا تصور اکثر مردم از بازگشت ساعات اجرای این طرح به حالت عادی همان ساعاتی بود که این دو طرح در روزهای قبل از تشدید آلودگی هوا اجرا شده بود، اما اعلام شد که ساعت اجرای طرح ترافیک در محدوده زوج و فرد با دو ساعت افزایش به ساعت 19 رسیده است.

به گزارش ایسنا، حال گرچه از یک هفته قبل تا کنون ساعات اجرای این محدودیت‌ها برابر همان مصوبه شورای‌علی ترافیک انجام می‌شود اما شمار زیادی از شهروندان نسبت به اجرای آن انتقاد داشته و حتی درباره تاثیرگذاری آن در کاهش آلودگی هوا انتقاداتی را مطرح کرده‌اند به ویژه آنکه امروز (چهارشنبه) در حالی وضعیت هوای پایتخت در وضعیت ناسالم برای همه قرارگرفته که خودروی چندانی در معابر تردد نمی کند و به نظر می‌رسد باید ریشه حل آلودگی هوا در جایی به جز رقم سمت راست پلاک خودروها و مجوزشان برای ورود به هسته مرکزی پایتخت جستجو کرد.

نارضایتی مردم

برخی از مخاطبان ایسنا نیز با درج کامنت در قسمت نظرهای اخبار مربوط به ساعات طرح ترافیک و زوج و فرد و همچنین تماس با این خبرگزاری نسبت به تغییرات پیاپی در ساعات و محدوه اجرای این طرح در یک ماه اخیر انتقادات خود را مطرح کرده و خواستار انتفال آن به مسئولان مربوطه شدند.

یکی از مخاطبان ایسنا دراین‌باره نوشته که «این طرح فقط برای طبقه متوسط که منزلشان در این محدوده است، محدودیت ایجاد می‌کند.» مخاطبی دیگر نیز نارضایتی خود از اجرای این محدودیت را اینطور اعلام کرد است؛ «به خدا قسم مردم گرفتارند و کاسبی ها خوابیده و حتی خرید تره بار از میادین هم دیگر امکان پذیر نیست و ده ها مشکل دیگر مثلا در این زمان نمی توانیم از شهر خارج و به مسافرت برویم یا زمانی که از مسافرت بر میگردیم باید سرگردان پشت طرح بمانیم تا بدون جریمه شدن بتوانیم به منازل خود برگردیم.»

مخاطبی دیگر نیز نوشته است:« اگر واقعا مربوط به آلودگی هوا است پس چرا طرح ترافیک فروخته می‌شود. خواهشمندم پیگیری بفرمایید خیلی ها یک روز درمیان با توجه به طرح زوج و فرد خرج زندگیشان درمی‌آید.» و مخاطبی دیگر نیز با انتقاد از نحوه اطلاع‌رسانی درباره اجرای طرح ترافیک در محدوده زوج و فرد گفته است: «وقتی هوای تهران سالم است چرا باید طرح ترافیک در محدوده زوج و فرد اجرا شود، متاسفانه چون خبررسانی مناسبی از قبل نشده بود بسیاری از خودروها در این روز ها وارد طرح زوج و فرد شده و جریمه شدند در حالی که تصور این است که این محدودیت تنها در شرایط اضطرار آلودگی هوا اجرا می‌شود.»

شهروندی دیگر از اجرای محدودیت در هسته مرکزی تهران انتقاد کرده و می‌گوید:« اصلا آلودگی چه ربطی به این محله ها دارد؟ مگر ماشین‌ها در دیگر محله ها ویتامین منتشر می‌کنند؟ در قلهک و شهرری و پیروزی و جردن که آلودگی بیشتری دارند و ترافیک شان هم بیشتر است خودروها آزادند اما عباس آباد و ملک و ایرانشهر که آلودگی‌شان طبق آمار سازمان کنترل کیفیت هوا خیلی کمتر است طرح ترافیک اجرا شده است!» مخاطبی دیگر نیز اینطور نوشت:‌« مردم محدوده زوج و فرد چه گناهی دارند که تا 7 شب اصلا از ماشینشان حتی یک روز در میان نمی‌توانند استفاده کنند، مردم شمال ، غرب، شرق و جنوب شهر تهران ماشین‌های آلاینده ندارند و تمام جور آلودگی هوا را مردم مرکز تهران باید بکشند؟‌

مخاطبی به نام اصغر هم با انتقاد از فروش طرح ترافیک اظهارکرد:‌«ماشین بنده استانداردیوروی 4 دارد و تولید وطن هم نیست بنابراین آلودگی ندارد. ولی فرضا هم که آلوده کننده باشه،اگر پول بدهم به شهرداری و طرح ترافیک بخرم آیا آلودگی اش برطرف می‌شود؟» شهروندی دیگر نیز از ایسنا خواسته تا درباره فواید طرح ترافیک و زوج و فرد گزارش تهیه کند و راننده‌ای دیگر نیز نوشته:«رانندگان آژانس که اکثرشان طرح ندارند چه کار کنند».

شهروندی که خود را مظلوم معرفی کرده نیز اینطور به اجرای این طرح واکنش نشان داد و نوشت: « واقعا این انصافه؟ ما چون خونه مون در طرح می باشد فقط در روز جمعه حق استفاده از ماشین باید داشته باشیم؟ اگر ماشین در زعفرانیه حرکت کند باعث آلودگی هوا نمی شود؟» مخاطب دیگری هم نوشته است:«‌پس از گذشت چند روز از اجرای طرح گسترش محدوده ترافیک، همچنان آلودگی هوا با شیب اندک رو به کاهش بود. این نشان می دهد که درصد کمی آلودگی هوا مربوط به ماشین های سواری است. با کمی تفکر می توان فهمید که آلودگی موتور سیکلت ها و وسایل حمل و نقل عمومی فرسوده تاثیری به مراتب بیشتر از خودروهای سواری داشته اند. اما مسئولین نسبت به این وسایل نقلیه، کاملا بی تفاوت هستند.»

آنچه که آمده است، گوشه‌ای از انتقادات و واکنش‌های مردم به اجرای طرح ترافیک و زوج و فرد و همچنین تغییر چندبار در ساعت و محدوده آن بود که بسیاری از پیام‌های مشابه آن به دلیل جلوگیری از تکرار حذف شده است، به نظر می‌رسد جبران کوتاهی‌های گذشته باید در برخورد با آلودگی هوا در راهکارهای فارغ‌ از محدود سازی تردد شهروندان و در سطح کلان‌تر جستجو شود و تا زمانی که خروج صنایع آلاینده و خروج خودروهای فروسوده گرفتار بروکراسی‌های مالی و اداری است و به سرانجام مشخصی نمی‌رسد، محدود سازی تردد شهروندان در سطح شهر نمی‌تواند راهکار چاره‌سازی برای این معضل باشد.