چرا امام رضا(ع) را «شمس الشموس» می نامند؟

 امام جواد علیه‌السلام در پاسخ به سؤال یکی از اصحاب خود علت برتری زیارت پدرشان را بر زیارت امام حسین (ع) بیان کرده‌اند.

حجت‎‎الاسلام محمود ابوالقاسمی با اشاره به کلام امام جواد (ع) در پاسخ به سوال یکی از اصحاب که عرض کرد چگونه می‎‎شود ثواب زیارت پدر شما از ثواب زیارت امام حسین (ع) بیشتر باشد، گفت: امام جواد (ع) با پاسخ‎شان، افضل بودن زیارت پدرشان را بر زیارت امام حسین (ع) بیان کردند و فرمودند: امام حسین (ع) را همه زیارت می‎‎کنند؛ اما پدرم را فقط خواص از شیعه (شیعیان 12 امامی) زیارت می‎‎‌کنند.
 
وی افزود: در اینجا این سوال مطرح می‎‎شود که چرا امام جواد (ع) این سخن را بیان کردند و اصلاً منظورشان از «شیعیان خاص» چه کسانی بوده است؟ برای پاسخ به این سوال باید به مسئلۀ مهمی اشاره کنیم و آن این است که عده‎ای در طول تاریخ خود را شیعه نامیدند، در حالیکه از مسیر تفکر شیعی منحرف شدند، با بررسیها و مطالعات صورت گرفته اینگونه به نظر می‎‌‎رسد که این اتفاق ناگوار نخستین‌بار بعد از شهادت امام حسین (ع) رخ داد و تا زمان امام کاظم (ع) نیز رگه‎هایی از آن وجود داشت.
 
حجت‎الاسلام ابوالقاسمی اظهار داشت: برای تبیین بیشتر این معنا می‎‌توان به روایاتی از رسول‎الله(ص) اشاره کرد، رسول‌الله(ص) مکرر فرمودند:  من 12 فرزند دارم که همگی آنان امامند و تفاوتشان با من در این است که آنان نبی نیستند، اما تمام آنچه که درباره من گفته شده است، درباره تمام فرزندانم نیز صادق است، با تمام اینها، برخی شیعه‎نمایان (مدعیان تشیع) بین امامان تفکیک قائل می‎‌شدند که این به معنای تحریف کلام نبی و تخطی از سیرۀ رسول‎الله (ص) است، طوری که در طول تاریخ به افرادی بر می‎‌خوریم که به مدعیان شیعۀ سه امامی، چهار امامی، هفت امامی و ... شهرت یافتند.
 
وی افزود: در میان مدعیان تشیع، عده‎‎ای هستند که می‎‎درخشند و به دستورات رسول‎الله (ص) پایبند ماندند و آنها همان شیعیان 12 امامی‌اند که به آنان «اثنی عشری» می‎‌گویند. اینان که در تاریخ خوش درخشیدند، معتقدند هر کسی هر یک از ائمه (ع) را نپذیرد، به معنای عدم پذیرش نبوت رسول‌الله (ص) است.
 
حجت‎الاسلام ابوالقاسمی خاطرنشان کرد: یکی از مهم‎‌ترین دلایلی که می‌‎توان به عنوان عامل انحراف مدعیان تشیع در طول تاریخ در نظر گرفت «پیروی از هوای نفس» آنان است که موجب ناهماهنگی و عدم همراهی آنان با امام (ع) شد. به عنوان مثال، در زمان امام رضا (ع) آخرین نمونۀ انحراف مدعیان تشیع از سوی «واقفیه» صورت گرفت، طوریکه آنان تولد دیرهنگام امام جواد (ع) را واسطه‎ای برای مطامع نفسانی خود قرار دادند و گوش شنوایی نسبت به کلام امام رضا (ع) نداشتند.
 
وی با بیان این مطلب که از زمان امام رضا (ع) دیگر چنین انحرافی وجود نداشت، یادآور شد: کسی که امام رضا (ع) را قبول کرد، تا امام دوازدهم را پذیرفته است و این چنین شیعیان هشت امامی، شیعیان 12 امامی شدند. این امر در پرتو نور امام رضا (ع) رخ داد که برخی شمس‌الشموس بودن امام (ع) را حاکی از این موضوع می‎‌دانند.
 
حجت الاسلام ابوالقاسمی افزود: اگر وجود مقدس تمام حضرات معصومین (ع) را شمس بدانیم، شمس‌الشموس، خورشیدی است که نور آن، ولایت و جایگاه معصومین (ع) را تبیین می‌‌کند و روشنایی می‌‎بخشد و خورشیدهای دیگر با این خورشید تجلی پیدا می‌‎کنند، به عبارت دیگر، امام‌رضا (ع) به عنوان شمس‌الشموس حضرات معصومین(ع) نورافشانی‎ کردند و از زمان ایشان به بعد، شیعیان میزانی از درک، فهم و معرفت نسبت به امام زمان خود را به دست آوردند و حداقلش این بود که امام خود را پذیرفتند و همین صرف پذیرش به عنوان قدم نخست بسیار حائز اهمیت است، چرا که شیعه از معضل عدم پذیرش امام در زمان امام‌رضا(ع) نجات یافت.