کاسترو از انقلاب تا مرگ

 شبکه تلویزیونی یورونیوز روز شنبه در گزارشی با عنوان 'کاسترو از انقلاب تا مرگ' به بررسی زندگینامه سیاسی رهبر فقید کوبا پرداخت.

در این گزارش آمده است، فیدل کاسترو برای بسیاری از دوستدارانش یک انقلابی قهرمان بود که سالها چهره ای آشنا در صحنه سیاست جهان محسوب می شد و تاثیری زیادی بر تحولات کوبا و منطقه آمریکای لاتین گذاشت.

چریک های تحت رهبری فیدل کاسترو در شب سال نو 1959 میلادی دیکتاتوری ژنرال 'باتیستا' را سرنگون کردند و بدین ترتیب، کوبای جدید متولد شد.

کاسترو همراه با ارنستو گوارنا دلا سرنا معروف به «چه گوارا» و تنی چند از انقلابیون دیگر، نخستین دولت سوسیالیستی را در قاره آمریکا و تنها در چند صد کیلومتری آمریکا پایه گذاری کرد.

دیری نپائید که آمریکا در صدد آن بر آمد تا دولت نوپای کوبا را سرنگون کند. سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا (سیا) با آموزش و تسلیح هزاران کوبایی در تبعید، از طریق خلیج خوکها به کوبا حمله کرد.

اما آمریکایی ها که هرگز تصور نمی کردند در این نبرد متحمل شکست شوند، با مقاومت سرسختانه نیروهای ارتش و مردمی و چریک های تحت امر کاسترو روبرو شدند و شکست سختی را تجربه کردند.

از همان ابتدای حکومت کاسترو بر کوبا، تحریم های سنگین اقتصادی واشنگتن علیه کوبا آغاز شد.

در این میان بزرگترین دشمن آمریکا، اتحاد جماهیر شوروی به نزدیکترین دوست کوبا و شخص فیدل کاسترو تبدیل شد.

در زمان رهبری 'نیکیتا خروشچف' در اتحاد جماهیر شوروی، مسکو مخفیانه با کاسترو قراردادی امضا کرد که بر اساس آن شوروی در خاک کوبا موشکهای بالستیک حامل کلاهک های هسته ای مستقر می کرد.

آمریکا تمام تلاش های خود را به کار بست تا از حضور دشمن دیرینه ی خود در خاک همسایگی خود جلوگیری کند. جان اف کندی رئیس جمهوری وقت آمریکا، حرکت کشتی ها در آبهای کوبا را مسدود کرد تا موشک های شوروی قادر به ورود به کوبا نباشند.

تاریخ نویسان در این باره نوشته اند که جهان در آستانه ی یک جنگ هسته ای ویرانگر قرار گرفت اما در آخرین لحظه اتحاد جماهیر شوروی کشتی حامل موشک های خود را متوقف کرد.

کوبا در طول سه دهه پس از این ماجرا، بزرگترین ارتش را پس از آمریکا در منطقه آمریکای لاتین زیر چتر حمایتی اتحاد جماهیر شوروی ایجاد کرد.

کاسترو در این مدت حمایت نظامی زیادی از حکومت های چپ گرای برخی کشورهای آفریقایی مانند اتیوپی، نامیبیا و آنگولا کرد.

در طول پنج دهه دشمنی میان آمریکا و کوبا، روسای جمهوری زیادی در کاخ سفید بر مسند قدرت نشستند و بارها نقشه ترور وی توسط سیا برنامه ریزی و اجرا شد اما هر بار وی از سوء قصد جان سالم به در برد.

سطح زندگی مردم کوبا در خلال دهه 60 و 70 میلادی به علت تحریم های سنگین آمریکا بسیار کاهش یافته بود تا اینکه مراودات تجاری با اتحاد جماهیر شوروی در دهه 80؛ به رکود اقتصادی در کوبا پایان داد و مردم توانستند زندگی بهتری داشته باشند.



ارائه خدمات درمانی رایگان به همراه برق ارزان، کوبا را به عنوان نمونه ای از مدل رشد غیر سرمایه داری بدل کرد.

اما با ورود میخائیل گورباچف به قدرت سیاسی و فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، کوبا متحد اصلی خود را از دست داد. با این که استقلال سیاسی و اقتصادی از شعارهای اصلی انقلاب کوبا بود، اما فروپاشی شوروی نشان داد که کوبا طی سال های پیش از آن، به برادر بزرگ خود یعنی شوروی متکی بوده است.

اما رهبر فقید کوبا همچنان بر آرمان های انقلابی خود تاکید داشت. وضعیت اقتصادی مردم تا آنجایی خراب شد که بسیاری از آنان به امید زندگی بهتر از کشور خارج شدند.

تنها در تابستان سال 1994، بیش از 30 هزار کوبایی در قایق های فرسوده به ایالت فلوریدا رفتند.

چند سال بعد، پاپ ژان پل دوم رهبر کاتولیکهای جهان از کوبا دیدار کرد و در مراسمی با حضور بیش از 300هزار نفر، تحریم های اقتصادی آمریکا علیه هاوانا را تقبیح کرد و خواستار پایان دادن به آن شد.

اما در سال 2002 اتفاقی افتاد که باورش برای مردم انقلابی کوبا سخت بود.

در این سال کاسترو در جریان یکی از سخنرانی های طولانی اش در تلویزیون کوبا، از حال رفت و این موضوع در 42 سال رهبری اش بی سابقه بود.

وضع نامساعد جسمانی کاسترو را ناگزیر کرد تا برادرش 'رائول' بعنوان جانشین مقام ریاست جمهوری کند. رائول در ابتدا به عنوان معاون کاسترو معرفی شد و سپس با رای مجلس این کشور، رئیس جمهور کوبا شد.

در ادامه این گزارش آمده است، روابط گرم میان هوگو چاوز رئیس جمهوری فقید ونزوئلا و نفت ارزان برای کوبا، جان تازه ای به اقتصاد این کشور دمید.

کاسترو که تا سال ها پس از انقلاب همه جا با سیگار برگی بر لب حاضر می شد، در دهه هشتاد سیگار را ترک کرد. شاید ترک سیگار به ورزش روزانه و تغذیه مناسب، موجب شد تا 'فرمانده' با وجود بیماری، کماکان سال ها دوام بیاورد. وی در یکی از آخرین سخنرانی هایش گفته بود از اینکه اینقدر عمرش طولانی شده است، در شگفت است و هرگز فکر نمی کرده اینقدر عمر طولانی داشته باشد.

وی سرانجام روز شنبه در 26 نوامبر در سن نود سالگی درگذشت.