دخترها پر توقع شده اند یا پسرها خوب نیستند؟

 رییس انجمن آسیب شناسی اجتماعی ایران می‌گوید: شیوع بالای پدیده طلاق در نگاه مخاطبان امری نگران کننده است که انگیزه ازدواج را تحت الشعاع قرار داده درحالی که گزارشگر لس آنجلس تایمز از این موضوع به راحتی عبور کرده است.

 بعد از انتشار گزارش لس آنجلس تایمز درباره این که چرا زنان ایرانی تمایلی به ازدواج ندارند و پس از آن، مطلبی درباره این که نظر مردان درباره ازدواج چیست، نظرهای زیادی از سوی مخاطبان خبرآنلاین برای این گزارش‌ها به ثبت رسید.

دکتر کوروش محمدی، رییس انجمن آسیب شناسی اجتماعی ایران، با تحلیل بالغ بر 400 کامنت ثبت شده از سوی کاربران درباره این موضوع، اشاره می‌کند: روزنامه لس آنجلس تامیز با نگاهی افراطی و جهت دار به قضیه ازدواج در ایران، عدم کفایت مردان را عامل تجرد زنان ایرانی قلمداد کرده است. صرف نظر از اهداف پنهان و آشکار ژورنالیستی در طرح این موضوع به نظر می رسد مبنای تدوین گزارش سنخیت چندانی با جامعه هدف این مساله ندارد.

او اضافه می کند: بی تردید سیر تحولات اجتماعی چهار دهه گذشته و تغییرات شگرف در رویکردهای اقتصادی و فرهنگی در چارچوب گذار اجتناب ناپذیر جامعه از سنتی به مدرن، فرآیند ازدواج در جامعه ایرانی را نیز هدف تاثیرات ملموس و بنیادین خود قرار داده است و این نکته همان نارسایی محتوایی و استدلالی در گزارش رسانه آمریکایی است که مخاطبان خبرآنلاین را به واکنش واداشته است. در واقع کلیدواژه های مدنظر لس آنجلس تایمز در نگاه اغلب مخاطبان خبرآنلاین که در نوع خود می توانند نمونه آماری قابل تعمیمی از جامعه جوانان ایرانی باشند، در حکم آدرسی اشتباهی عرض اندام می کنند.

محمدی با بیان این که آنچه از تحلیل محتوای کامنتهای مخاطبان خبرآنلاین در واکنش به این گزارش استنباط می شود ناظر بر خوب بودن یا نبودن مردان یا زنان ایرانی در پروسه ازدواج نیست، اضافه می‌کند: ازدواج تحت تاثیر سلسله عواملی است که پیشینه ۴۰ ساله ای از تغییرات ساختاری در باورها و نگرشهای جامعه ایرانی به این مقوله را تبیین می کنند. کلیدواژه های مخاطبان خبرآنلاین منطبق بر واقعیاتی است که جوامع درحال توسعه را در کفه ترازوی مدرنیته می سنجند و بطور خاص در ایران مشتمل بر طیف وسیعی از پارامترهای اجتماعی و فرهنگی تاثیرگذار هستند. بروز و ظهور تدریجی عواملی همچون تجمل گرایی در زندگی اجتماعی ایرانیان نکته بارز مورد نظر مخاطبان خبرآنلاین است که در پوشش مواردی همچون شرایط سخت زمینه ای برای ازدواج و ناتوانی جوانان در تهیه و تامین مقدمات آن، مطرح می کنند.

این کارشناس اجتماعی اضافه می کند: طبعا مخاطب خبرآنلاین از جابجایی معیارهای ازدواج از مبانی اخلاقی و عاطفی به اصولی سرتاپا مادی گرایانه هم غافل نشده و به این قصه درقاب نامیمون مهریه های سنگین و نگاه تاجرانه برخی خانواده ها سخن می راند! به زعم مخاطبان خبرآنلاین، لس آنجلس تایمز هرگز پیرامون تغییرات اساسی در جامعه اخلاقی و دینی ایران اطلاعی ندارد که صرفا بر یک عامل غیرواقعی تاکید کرده است درحالیکه بازخورد مخاطبان مبین واقعیتی است که بخشی از دلایل مهم کمرنگ شدن ازدواج جوانان را در انحطاط ارزشهای اخلاقی و تعارضات اجتماعی و ایدئولوژیک جامعه ایرانی می داند و در قالب روابط نامشروع دو جنس پیش از ازدواج به عنوان تامین کننده ای موثر برای کنترل نیازهای غریزی بسیاری از جوانان اشاره دارد.

به گفته او، شیوع بالای پدیده طلاق در نگاه مخاطبان امری نگران کننده است که نمونه های آن انگیزه ازدواج را تحت الشعاع آثار خود قرار میدهد درحالی که لس آنجلس تایمز از این موضوع به راحتی عبور کرده است.

دکتر محمدی همچنین اشاره می کند: توقعات هر دو نسل از ازدواج به نظر می رسد متاثر از فشارهای اقتصادی و معضلات اجتماعی نظیر بیکاری، نا امیدی به آینده، نارضایتی زناشویی، خیانت، مادی گرایی، کاهش سطح روابط موثر، افزایش سن ازدواج و فقدان هدف گزینی در تشکیل خانواده بشدت جابجا و نا سازگار با نظام اجتماعی و ایدئولوژیک جامعه ایران شده است! این دغدغه ها در بازخوردهای واکنشی مخاطبان به گزارش غیرواقع لس آنجلس تایمز کاملا مشهود است.

رییس انجمن آسیب شناسی اجتماعی ایران اضافه می کند: اما در مجموع از بررسی این گزارش دو تحلیل متفاوت قابل استنباط است :تحلیل اول اینکه این گزارش و گزارشگر لس آنجلس تایمز با افکاری افراطی و فمینیستی به صورت کاملا جهت دار اما بی غرض! اقدام به تهیه گزارشی کرده است که اگرچه با واقعیتهای امروز جامعه ایرانی در باب ازدواج همخوانی ندارد اما در جای خود قابل تامل است چون لااقل در بخش اندکی از نگاه مخاطبان ایرانی مورد اقبال واقع شده است بگونه ای که تحصیلات بالا و مشاغل پردرآمد هم در تسریع مقوله ازدواج ناکارآمد تلقی می شوند و این نکته مشترک این گزارش با طرز تفکر مخاطبان خبرآنلاین به شمار می رود. بنابراین از زاویه این تحلیل نیازمند توجه و بررسی است.

او اضافه می کند: و اما تحلیل دوم تصوری هوشمندانه در صنعت رسانه و اهداف سیاسی ژورنالیستی را تبیین می کند. براساس این دیدگاه لس آنجلس تایمز از مقوله ازدواج در ایران هیچ چیزی نمی داند و دلایل توفیق یا عدم توفیقش اهمیت چندانی برایش ندارد اما ماموریت دارد تا با طرح موضوعی چالشی در جامعه ایران، ضمن ایجاد تقابل و القاء باورهای منفی و مایوس کننده بین جوانان، به هدف بزرگتری دست یابد که همانا رصد کردن دیدگاهها و بازخوردهای مخاطبان، رسانه ها و کارشناسان مسایل اجتماعی ایران نسبت به این موضوع چالشی است که به تبع خروجی این قصه، واقعیتهایی دردناک از اوضاع اجتماعی جامعه ایران است که از زبان خود ایرانیان مطرح شده و بسیار خوشایند این نشریه است. البته این نگاه ممکن است اندکی افراطی باشد اما برفرض صحت این تحلیل هم نباید نگران بود چون طرح واقعیتهای جامعه صرف نظر از سوء استفاده تبلیغاتی رسانه های غربی، اما در جای خود بسیار قابل تامل و ارزشمند است و درنهایت چاره ای نیست جز اینکه با واقعیتهای جامعه خویش آشتی کنیم!