اردوغان یگان های شبه نظامی تشکیل می دهد؟

 چندی است که برخی شایعه‌ها در مورد وجود یگان‌های مسلح مردمی طرفدار حزب «عدالت و توسعه» و یا تلاش برای ایجاد این یگان‌ها در ترکیه بر سر زبان‌ها افتاده است.

پس از آن که «ملیح گوکچه» شهردار استانبول از امکان مسلح شدن مردم برای مقاومت در برابر کودتاهای احتمالی خبر داد وی خواستار آن شده بود که امکان در اختیار داشتن سلاح حتی اگر سلاح بادی و شکاری هم باشد به صورت قانونی فراهم شود.

چندی نگذشت که «امین‌جان پولات» از فعالان اجتماعی طرفدار اردوغان و دبیرکل انجمن‌های «عثمانی اوجاقلاری» با انتشار توئیتی که از همه خواسته بود برای دفاع از رئیس‌جمهور مسلح شوند توجه همه را به خود جلب کرد.

همچنین هشتک‌های مختلفی که حکایت از لزوم تسلیح طرفداران حزب دارد شبکه‌های اجتماعی ترکیه را متوجه خود کرده است.

با رواج یافتن این هشتک‌ها پلیس اعلام کرد که فردی را به جرم تشویش اذهان عمومی دستگیر کرده است. این فرد متهم به ایجاد این هشتک‌ها با هدف بر هم زدن آرامش عمومی بود. بلافاصله نیز رسانه‌ها و کاربران اجتماعی طرفدار حزب حاکم با پرداختن به این خبر تأکید کردند که این هشتک‌ها نشانی از واقعیت ندارد و تنها تلاشی برای جوسازی علیه حزب حاکم و متوجه کردن اتهامات به این حزب در ماه‌های آینده است.

اما گذشت زمان حکایت از آن دارد که گویا این طرح که در پس تأییدها و تکذیب‌ها هنوز در هاله ای از ابهام است و نشانه‌هایی از واقعیت را نیز در کنار خود دارد.

تحقیقات خبرنگار تسنیم در استانبول نشان می‌دهد که در داخل حزب برخی شایعات در رابطه با این موضوع وجود دارد و گذر زمان امکان تحقق این امر را محتمل‌تر کرده است

اردوغان و بسیج عمومی 100 هزار نفر
برخی شنیده‌ها حکایت از آن دارد که اردوغان در پی تشکیل سازمان بسیج عمومی که تحت نظارت و امر وی باشد، است. این سازمان قرار است در مرحله اول جمعیتی بالغ بر 100 هزار نفر را سازماندهی کند و پس از آن در صورتی که نتیجه مثبتی به همراه داشت امکانات لازم برای گسترده‌تر کردن این سازمان فراهم خواهد شد.

البته پیش از این سازمان امنیت ملی ترکیه (میت) طرحی با عنوان هسته‌های مقاومت را در مناطق جنوبی و جنوب شرقی و نیز شهرهای استانبول و آنکارا اجرا کرده است. اکنون با توجه به نتیجه مثبتی که از تشکیل این هسته‌ها به دست آمده دولت در پی تبدیل این هسته‌ها به تشکیلاتی سازمانی است.

در طرح سازمان امنیت ترکیه تشکیلات معتمد مانند جریانات اسلامگرا و جریانات پان ترکی گروهی از افراد معتمد خود را به سازمان امنیت معرفی می‌کردند و این سازمان با انجام آموزش‌های حرفه‌ای جنگ شهری، جنگ تن به تن، فعالیت‌های اطلاعاتی و ضد اطلاعاتی و کاربرد سلاح‌های مختلف، هسته‌هایی از این افراد را تشکیل داده بود که در مواقع لزوم با سازماندهی این افراد بتواند کنترل اوضاع را به دست گیرد.

در واقع این افراد در هر حرفه‌ای که بوده‌اند ابقا خواهند شد و تنها با دیدن آموزش‌های نظامی و حرفه‌ای امکان فعالیت نظامی و امنیتی آن‌ها فراهم خواهد آمد.

اکنون دولت تصمیم گرفته است تا فعالیت‌های این هسته‌ها را افزایش دهد و با افزایش افراد جذب شده به این هسته‌ها آن‌ها را تبدیل به یک سازمان تشکیلاتی کند.

قرار است افراد جذب شده پس از تأیید صلاحیت، آموزش‌های مختلف درگیری شهری و نظامی را ببینند و پس از آن به صورت سازماندهی شده با تشکیلاتی که هنوز هیچ نامی برای آن در نظر گرفته نشده است مرتبط باشند.

پیش‌بینی آغاز جنگ‌های شهری در کلانشهرهای ترکیه
نکته قابل توجه در این مسأله این است که حزب به جمع‌بندی قطعی بودن درگیری‌های شهری در مناطق جنوبی، جنوب شرقی و کلان شهرها رسیده است.

براساس پیش‌بینی‌های حزب حاکم که اکنون دولت بر همین مبنا در حال برنامه‌ریزی است، در چند ماه آینده داعش و گروه‌های تروریستی که از مناطقی مانند موصل، حلب و رقه به سمت مرزهای جنوب شرقی ترکیه فرار کرده‌اند با پ.ک.ک درگیر خواهند شد.

در این درگیری‌ها پ.ک.ک که می‌تواند در آن برهه تحت هر نام دیگری فعالیت کند سعی خواهد کرد تا بسیج عمومی حمایت افکار عمومی از خود را انجام دهد و وجهه‌ای آبرومند در عرصه بین‌المللی پیدا کند. پس از موجه شدن و مظلوم‌نمایی این گروه امکان درگیری‌های شهری در داخل ترکیه وجود خواهد داشت و به این ترتیب ناآرامی‌ها به شهرهای بزرگ مانند استانبول، آنکارا و دیاربکر کشیده خواهد شد.

نمونه این مسأله را کردها در مسأله عین‌العرب (کوبانی) تجربه کردند و این تجربه نشان داد که با اقدام به موقع رسانه‌های بین‌المللی می‌توان موجی جهانی را برای چنین مسائلی ایجاد کرد. پیش از این نیز همین تجربه موفق را بارزانی در رابطه با ایزدی‌ها داشت که در نتیجه آن توانست میلیاردها دلار کمک مالی و نظامی از ناتو و آمریکا دریافت کند.

اگر در این پروژه دولت ترکیه نتواند مداخله به هنگامی از خود نشان دهد فضا برای امکان مداخله خارجی نیروهای ائتلاف بین‌المللی مبارزه با داعش به وجود خواهد آمد. در چنین وضعیتی مسأله وسعت و عمق بیشتری به خود خواهد گرفت و معلوم نیست که عمق آن تا کجا ادامه یابد.

با چنین پیش فرضی از اوضاع دولت با توجه به فهمی که از ضعف بنیه ارتش دارد و نیز عدم اطمینانی که نسبت به رده‌های بالای ارتش همچنان در دولت است اقدام به تشکیل نیروی بسیج عمومی می‌کند.

قرار است در شهرهای مختلف دپوهای مخفیانه سلاح تشکیل شود و این افراد در صورتی که دولت متوجه عدم پاسخگویی توان ارتش و پلیس نسبت به ناآرامی‌ها شود از آنان خواهد خواست تا در مسأله مداخله کنند و با مراجعه به این دپوها مسلح شوند.

این که این سازمان تحت امر چه نهادی خواهد بود، شرایط لازم برای عضویت در آن چه خواهد بود و وضعیت لازم برای مداخله آن‌ها چه شرایطی را به همراه دارد هنوز مشخص نیست. اما اصل مسأله تشکیل مسلم است.

گفتنی است چندی پیش نیز برخی اخبار از تلاش اردوغان برای ایجاد یک هنگ یا واحد نظامی تحت امر شخص رئیس‌جمهور در ترکیه و ایجاد شرکت‌های خصوصی نظامی و امنیتی در همین راستا منتشر شده بود که با سکوت مقامات رسمی ترکیه همراه شد.

پشت صحنه تأسیس شرکتهای امنیتی خصوصی در ترکیه
روزنامه جمهوریت چندی پیش طی یادداشتی به قلم «چیغدم توکر» (Çiğdem Toker) از شرکتی نام برد که متشکل از افسران عالی‌رتبه اخراجی و مستعفی ارتش است. این شرکت به صورت رسمی فعالیت‌های امنیتی و نظامی خصوصی! را مأموریت تأسیس خود می‌داند و رئیس آن در مصاحبه‌ای که در سال 2012 یعنی در ماه‌های آغازین تأسیس این شرکت داشته است، رسالت این شرکت را انتقال تجربیات نظامی و امنیتی ترکیه به برادران کشورهای مسلمان عنوان کرده است.

شرکت SADAT A. Ş. در سال 2012 توسط «عدنان تانریوردی» که ژنرال بازنشسته ارتش ترکیه است تأسیس شده است. این شرکت علاوه بر افسران جوان و پیر مستعفی و اخراجی ارتش که دارای تجربیات قابل توجه باشند از میان اساتید دانشگاه در رشته‌هایی مانند روانشناسی و اقتصاد نیز به عنوان هیئت علمی مشاوره بهره‌برداری می‌کند. شرکت در سایت رسمی خود اعلام کرده که حاضر به ارائه بسته‌های آموزش نظامی خاص به مخاطبان خود است. بسته‌های آموزشی تخریب، اقدامات پلیسی، مرزبانی، توپخانه و خمپاره از جمله موضوعاتی است که شرکت برای آن‌ها دوره‌های آموزشی برگزار می‌کند.

مسئله‌ای که در این میان توجه را جلب می‌کند حجم مالی سنگین این آموزش‌ها و اقدامات و مسئولیت‌های سنگین مورد نیاز آن و سرمایه بسیار پایین شرکت است. به راستی اولا مخاطبان این شرکت چه کسانی هستند؟ ثانیا سرمایه لازم برای انجام این بسته‌های آموزشی از کجا تأمین می‌شود؟ ثالثا سازوکارهای شرکت برای تأمین تدارکاتی این آموزش‌ها چیست؟

نکته قابل توجه سکوتی است که دولت ترکیه در قبال این شرکت اختیار کرده و از ارائه هر توضیحی در مورد فعالیت‌های آن خودداری می‌کند.

براساس مقاله روزنامه جمهوریت تاکنون 4 بار نمایندگان حزب جمهوری خلق (CHP) در مجلس از مسئولان دولتی در قبال موضوعات قابل توجهی در رابطه با این شرکت توضیح خواسته‌اند که هیچ کدام از این سؤالات با پاسخ همراه نبوده است. نمایندگان حزب مخالف سؤالاتی در مورد صحت انجام آموزش‌های جنگ شهری برای افراد عضو ارتش آزاد سوریه توسط این شرکت، دریافت وام‌ها و هدیه های مالی سنگین و قابل توجه از دولت اردوغان، رابطه این شرکت با برخی دولت‌های خارجی و وجود یا عدم وجود مجوزهای لازم و نظارت‌های ضروری در مورد فعالیت‌های این شرکت را ارائه داده‌اند که هیچگاه مسئولان دولتی در این موضوعات پاسخی نداده‌اند.

در حالی که توجه همه به نقش این شرکت در جنگ سوریه و آموزش‌هایی که به گروه‌های تکفیری می‌دهد جلب شده بود ادعایی جدید اما غیرمرتبط با این مسئله توجه همه را جلب کرد.

«صباحت تونجل» (Sebahat Tuncel) رئیس حزب تندروی کردی مناطق دموکراتیک (DBP) که هم اکنون در جنوب شرق ترکیه در حال جنگ با دولت هستند در سخنانی از این شرکت نامبرده و گفته است: شرکتی به نام SADAT وجود دارد که تصمیم داشت 34 کُرد روستایی را به آتش بکشد؛ اما وساطت یک سرهنگ ارتش مانع این کار شد!

با مطرح شدن نام این شرکت و در صورت صحت ادعاهای گفته شده می‌توان نتیجه گرفت که اردوغان در پی ایجاد یگانی نظامی که تحت امر خود بوده و در مواقع لزوم به نفع او اقدام کند، است! یگانی که نه از ستاد کل ارتش که از کاخ ریاست‌جمهوری دستور می‌گیرد و البته هم اکنون در جنوب شرق این کشور در یک جنگ داخلی در حال تجربه آزمایی است و تجربیات پیشین و جدید خود را به برادران خود در سوریه و هر جایی که نیاز باشد انتقال می‌دهد.