این همه حاصل سیاستی است که دولت حسن روحانی دنبال کرد. برخلاف اقداماتی که در گذشته سبب شد جبهه‌ای با حضور اتحادیه اروپا و کشورهایی چون ژاپن، کره جنوبی، استرالیا و کانادا در کنار امریکا علیه ایران شکل بگیرد؛ سیاست «گرفتن بهانه از دست دشمن» اتحاد این جبهه را شکست.
روزنامه ایران در یادداشتی به قلم حسن بهشتی‌پور،کارشناس مسائل بین‌الملل نوشت:جلسه غیررسمی و زودهنگام وزیران خارجه اتحادیه اروپا برای اعلام موضع این اتحادیه درباره موضوعات اختلافی که با دولت آینده امریکا روی میز قرار دارند و تعیین تکلیف مناسبات آتی اتحادیه اروپا با ایالات متحده امریکا تشکیل شد. وزیران خارجه اتحادیه اروپا به سرعت تشکیل جلسه دادند تا نقشه راه خود را برای رفتار در برابر دولتی که از اوایل بهمن ماه کار خود را در امریکا آغاز می‌کند، ترسیم کنند. به یک تعبیر، ایجاد همبستگی و نشان دادن موضع قاطع که می‌تواند تعدیل کننده تصمیم سازی‌های آینده دولت امریکا باشد، مهم‌ترین اهداف این نشست بود. واضح است که اروپا در مورد مسائلی همچون ارتباط دولت دونالد ترامپ با روسیه و تأثیر این ارتباط بر آینده اوکراین و کریمه نگرانی‌هایی دارد چنان که وضعیت اجرای برجام هم یکی دیگر از نگرانی‌های آنها است. براساس همین نگرانی‌ها بود که فرانسوا اولاند، رئیس جمهوری فرانسه در تماس با رئیس جمهوری منتخب امریکا، خواستار مشخص شدن دقیق مواضع او شد. اتحادیه اروپا با توجه به منافعی که در ارتباطات سیاسی و اقتصادی خود با جمهوری اسلامی ایران پیگیری می‌کند، به هیچ وجه این آمادگی را ندارد که بخواهد تحت تأثیر سیاست‌های امریکا توافق برجام را نادیده بگیرد. بنابراین طبیعی است که پیشاپیش این افق را ترسیم کند که زیر پا گذاشتن برجام از سوی امریکا یا ایجاد اشکال در مسیر اجرای آن، بیش از هر چیز موجب انزوای واشنگتن خواهد شد. این همه در حالی است که هنوز ترامپ مواضع رسمی خود را اعلام نکرده است. اما آنچه از سوی مشاورانش اعلام می‌شود، امتداد خواست‌های اسرائیل است که می‌گوید اگر نتوانستیم جلوی انعقاد برجام را بگیریم، دست‌کم مانع از اجرای آن شویم یا درباره مفاد آن تجدید نظر کنیم. در حالی که برجامی که پس از سال‌ها مذاکره به دست آمده، برای هر دو طرف توافقی ممکن بود و نه مطلوب. هم ایران و هم 1+5 از آنچه مطلوب‌شان بود، گذشتند تا به توافق جمعی دست پیدا کنند که منافع هر دو طرف را تأمین می‌نماید. به همین دلیل چنانکه فدریکا موگرینی، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا نیز اعلام کرد این توافق نه توافقی بین ایران و امریکا که یک سند بین‌المللی است. سندی که در قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل نیز مورد تأیید قرار گرفته و امریکا نمی‌تواند آن را یکطرفه لغو کند. دست‌کم باید گفت که فرآیند نادیده گرفتن برجام یا احیاناً لغو آن بسیار پیچیده و عملاً ناممکن است.
حداکثر کاری که ترامپ و تیمش می‌توانند انجام دهند، کارشکنی در اجرای بخش‌هایی است که با امریکا مرتبط شده است. اما حتی در این مورد نیز اتحادیه اروپا بر این موضع تأکید کرده است که امریکا نباید موانع جدیدی در راه تعاملات اروپا با ایران ایجاد کند.
این همه حاصل سیاستی است که دولت حسن روحانی دنبال کرد. برخلاف اقداماتی که در گذشته سبب شد جبهه‌ای با حضور اتحادیه اروپا و کشورهایی چون ژاپن، کره جنوبی، استرالیا و کانادا در کنار امریکا علیه ایران شکل بگیرد؛ سیاست «گرفتن بهانه از دست دشمن» اتحاد این جبهه را شکست. زیرا وقتی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی بارها تأیید می‌کند که ایران تمام تعهداتش را انجام داده، دیگر بهانه‌ای در دست امریکا برای همراه کردن کشورهای دیگر باقی نمی‌ماند و این امکان که فردی چون ترامپ وضعیت را به شرایطی که در ابتدای دهه 1390 وجود داشت بازگرداند، منتفی است. ما در موقعیتی هستیم که از یک طرف اتحادیه اروپا به خاطر منافع خودش به دنبال اجرای برجام و ایستادن در مقابل کارشکنی احتمالی ترامپ است و از سوی دیگر حتی ممکن است خطر در انزوا قرار گرفتن امریکا در این باره، تیم ترامپ را به این جمع‌بندی برساند که منافع اقتضا می‌کند در چارچوب برجام با ایران به توافق برسد و آن را اجرایی کند.
ارسال نظر
