گورستان‌های محلی در تهران تأسیس می‌شود؟

 «سعید خال»، مدیر فرهنگی بهشت زهرا (س) خبر داده که برنامه جدیدی برای توسعه گورستان‌های محلی در تهران دارند.

«شهر فردا» با انتشار این خبر، نوشت: در حالی که برخی نسبت به تکمیل ظرفیت بهشت زهرا (س) هشدار می‌دهند، معمای ایجاد مکانی جدید برای دفن اموات تهرانی همچنان حل‌نشده باقی مانده است و همین امر هم سبب شده تا کارشناسان درباره امکان ایجاد گورستان‌های محلی در تهران تحقیق کنند.

فریاد لااله‌الاالله بیش از 50 سال است که در بهشت زهرای تهران طنین‌انداز می‌شود. مکانی که از همان ابتدای تأسیس سبب بروز ناراحتی‌ها و اعتراض‌های اهالی جنوب شهر تهران شد. 50 سال پیش شاید جمعیت تهران به دو میلیون نفر هم نمی‌رسید و به همین نسبت میزان مرگ و میرها هم بسیار کم بود و مردم هم با همجواری مردگان کنار می‌آمدند. در آن زمان کسی پیش‌بینی نمی‌کرد که در سال 95 جمعیت تهران به بیش از 10 میلیون نفر برسد و روزانه صدها جسد نیازمند مکانی برای آرامیدن ابدی هستند.

در طول زمان این افزایش جمعیت و مرگ و میر تهرانی‌ها به یکی از دغدغه‌های دولتمردان تبدیل شد. به همین علت بود که برای توسعه بهشت زهرا (س) طرح‌هایی در شورای شهر ارائه شد و بر اساس آنها قرار بود تهران در آینده سه گورستان جدید در شرق، غرب و جنوب شهر داشته باشد. با این وجود، هیچ‌کدام از این سه طرح اجرایی نشد.

ماجرا از این قرار بود که در سال‌های اخیر هر زمینی که برای احداث گورستان جدید تهران انتخاب و در نظر گرفته شد، پس از اعلام مسئولان یا در آخرین مراحل واگذاری و اقدام، ماجرا و حاشیه‌ای پیدا کرد یا مردم آن منطقه به احداث گورستان جدید تهران در نزدیکی محل سکونتشان اعتراض و در برابر واگذاری این زمینه به شهرداری مقاومت کرده‌اند یا سازمان‌ها و نهادهایی که این گورستان به‌نوعی در مجاورت یا محدوده املاک آنها قرار داشته، مانع از آن شده‌اند که ماجرای خرید زمین برای گورستان تازه تهران به نقطه پایان برسد. شاید همین موضوع بود که باعث شد برخی از اعضای شورای شهر تهران پیشنهادات عجیب و غریبی برای ساخت گورستان‌های جدید بدهند.

یکی از این طرح‌ها، ایجاد گورستان در پارک‌ها و فضاهای سبز شهری بود. معصومه آباد، رئیس کمیته ایمنی شورای شهر تهران، سال گذشته با طرح این موضوع گفت که بر اساس گزارش ارائه‌شده در محله‌هایی که بافت مسکونی و فرهنگی، اجتماعی تغییر کرده است، مردم علاقه‌ای به ایجاد گورستان در آن نشان نمی‌دهند. بنابراین می‌توانیم در این زمینه به احداث گورستان در محل پارک‌ها و اماکن تفریحی اقدام کنیم. به طور مثال در بوستان نهج‌البلاغه می‌توان گورستانی ایجاد کرد تا با توجه به نیازهای ما رفتگانمان نیز در کنارمان باشند.

طرح ارائه‌شده از از سوی آباد خیلی زود با واکنش مواجه شد. هرچند عده‌ای هم با وی همفکر بودند و می‌گفتند که وجود مردگان در شهر می‌تواند در بیداری اندیشه و کاهش انتظارات شهروندان از زندگی مؤثر باشد.

طرح مذکور اجرایی نشد و ماجرا در سال‌های گذشته آن‌قدر تکرار شد و ادامه داشت که دیگر خیلی‌ها می‌گویند هیچ‌کجا پذیرای مردگان شهر تهران نیست. این در حالی است که «سعید خال»، مدیر فرهنگی بهشت زهرا (س)، به «شهرفردا» خبر داده که برنامه جدیدی برای توسعه گورستان‌های تهران دارند.

او می‌گوید با توجه به اینکه ‌روزانه 150 نفر در تهران فوت می‌کنند و فروردین کمترین فوتی و دی‌ماه بیشترین فوتی را داریم، هیأت مدیره و معاونت خدمات شهری بهشت زهرا (س) در حال مطالعه درباره مکان گورستان‌های جدید هستند و قصد دارند با اجرای طرحی دفن اموات در تهران را رایگان کرده و ایجاد قبرستان‌های محلی را در دستور کار قرار دهند.

به گفته خال، نظر مدیریت عالی شهر تهران این است که دفن مردگان به صورت رایگان و محلی (local) صورت گیرد و برای اجرا شدن چنین طرحی گروهی پژوهشی و مطالعاتی کار خود را آغاز کرده‌اند.

این طرح بر این اساس پیشنهاد شده که در گذشته‌های نه‌چندان دور، مرگ با گوشت و پوست مردم عجین شده بود اما امروزه عملاً فرایند مرگ از دیدگان عموم خارج شده است؛ بنابراین به دنبال اجرایی کردن گورستان‌های محلی هستند.

هرچند به نظر می‌رسد این طرح همان طرحی است که سال گذشته معصومه آباد در شورای شهر تهران مطرح کرد و با مخالفت اعضای شورا و موضع‌گیری‌های مردم مواجه شد؛ اما گویا تیمی کارشناسی در حال مطالعه آن هستند و در صورتی که تأیید شود، در آینده‌ای نزدیک هر محله تهران یک گورستان خواهد داشت.