پرداخت وام خرد رسماً تعطیل شد!

بانک‌ها دیگر به متقاضیان وام خرد، تسهیلات نمی‌دهند و در پاسخ به آنها می‌گویند پرداخت وام از این پس با کارت‌های اعتباری صورت گیرد، این در حالی است که متقاضیان وام از برخورد بانک‌ها در ارائه کارت‌های اعتباری نیز گله‌مندند، چرا که بانک‌ها به بهانه‌های مختلف از ارائه این نوع کارت‌ها نیز طفره می‌روند تا رسما پرداخت وام خرد به مردم تعطیل شود.

 روزنامه وطن امروز نوشت: یکی از سیاست‌های ابلاغی بانک مرکزی به نظام بانکی، توزیع گسترده کارت‌های اعتباری است، اما اکنون بانک‌ها کارت را بهانه ندادن وام خرد کرده‌اند؛ اما نه کارت اعتباری می‌دهند و نه تسهیلات خرد. از ابتدای مهرماه امسال قرار بر این بود که اعطای کارت اعتباری به عنوان یکی از سیاست‌های کلیدی دولت در تامین مالی متقاضیان وام‌های خرد، در دستور کار جدی بانک‌ها قرار گیرد.

بانک مرکزی هم البته همه چیز را تمام و کمال اجرا کرده و هر زیرساخت و بخشنامه‌ای را که لازم بود صادر کرد تا بلکه بانک‌ها دیگر بهانه‌ای برای عدم اجرای این سیاست دولت نداشته باشند، اما آنها همچنان ساز خود را می‌زنند و تنها بخشنامه‌ها را بایگانی می‌کنند. اکنون اگرچه 52 روز از کلید خوردن طرح ارائه کارت اعتباری به مردم می‌گذرد اما کمتر کسی پیدا می‌شود که وقتی به شعبه بانک‌ها برای دریافت این کارت مراجعه می‌کند، با روی گشاده کارمندان شعب برای اعطای این تسهیلات مورد استقبال قرار گیرد؛ اغلب متقاضیان با بی‌میلی و عدم رغبت کارمندان بانک‌ها مواجه می‌شوند.

برخی موضوع را به رفتار کارمندان نسبت می‌دهند و برخی دیگر، عدم صدور بخشنامه‌ از شعب مرکزی برای شعب زیرمجموعه‌ را عامل اصلی عدم استقبال بانک‌ها از پرداخت و پاسخگویی به متقاضیان می‌دانند. تا این لحظه هم البته هیچ گزارشی منتشر نشده که بر مبنای آن بتوان قضاوت کرد کدام بانک‌ها در اجرای سیاست‌های بانک مرکزی همراه‌تر هستند و کدام‌یک این بخشنامه‌ها را چندان جدی نمی‌گیرند.   گزارش‌ها حکایت از آن دارد که بانک‌ها اکنون بهانه جدیدی برای عدم اعطای تسهیلات خرد پیدا کرده‌اند و می‌گویند همه تسهیلات خرد با کارت اعتباری جایگزین شده است و از این پس، قرار نیست وام‌هایی همچون ضروری، خودرو یا خرید لوازم ضروری داده شود.

نکته اینجاست که وقتی متقاضی در برابر این گفته کارمندان بانکی قرار می‌گیرد که «دیگر قرار نیست شیوه وام‌دهی به روش قبل ادامه داشته باشد و کارت اعتباری جایگزین شده است» و شرایط کارت اعتباری را جویا می‌شود، هنوز هم با این جمله مواجه می‌شود که «دستورالعمل کارت اعتباری هنوز به شعبه ما ابلاغ نشده است.» یکی از متقاضیان وام در گفت‌وگو با مهر می‌گوید: تا به حال به بیش از 10 شعبه بانکی را سر زده و با بی‌میلی یا عدم رغبت کارمندان پشت باجه برای پاسخگویی مواجه شده‌ام و هنوز هم تکلیفم معلوم نیست که آیا می‌توانم وام خرد بگیرم یا حتما باید کارت اعتباری را از بانک با ضوابط و شرایط خاص دریافت کنم، هنوز مشخص نیست که سیاست اصلی بانک‌ها در مقابل پرداخت تسهیلات خرد به متقاضیان چیست.

وی می‌افزاید: کارت اعتباری هم از سوی شعب داده نمی‌شود، چون حداقل می‌توان این کارت را پس از کسر چند درصد کارمزد، در برخی مغازه‌ها نقد کرد و به زخم زندگی زد. بانک‌ها حتی گفته‌های خودشان را هم قبول ندارند و نه کارت اعتباری می‌دهند و نه حاضرند مثل قبل، وام خودرو، تعمیرات مسکن یا حتی خرید کالاها بدهند. یکی از کارمندان شعب بانکی نیز در این رابطه می‌گوید: از وقتی موضوع فیش‌های نجومی برای مدیران بانک‌ها مطرح شده، بخشنامه‌های پیاپی صادر می‌شود که بر مبنای آن وام‌ها یا دریافتی‌های کارمندان شعب از جمله اضافه‌کاری آنها را کم کرده است و این امر، انگیزه را از کارمندان بانک گرفته است.

در این میان بررسی‌های میدانی حکایت از آن دارد که برخی شعبی که وام‌های خرد یا کارت اعتباری به مردم می‌دهند، در قبال سپرده این کار را انجام می‌دهند و به نوعی با بلوکه کردن سپرده‌ها تلاش می‌کنند تا تضمینی برای بازپرداخت وام‌ها داشته باشند، در عین حال برخی بانک‌ها نیز در همان ابتدای کار که وام را به متقاضی پرداخت می‌کنند، بخشی از آن را به عنوان کارمزد کسر می‌کنند و همان اول، سود خود را برمی‌دارند. پرداخت وام به شرط سپرده در شرایطی است که معاونت نظارت بانک مرکزی بارها و بارها این موضوع را رد کرده و آن را تخلفی برای بانک‌ها برشمرده است. به هرحال به نظر می‌رسد که تخلف بانک‌ها در ارائه کارت اعتباری و نیز پرداخت وام خرد یا کارت اعتباری به شرط سپرده، باید مورد رسیدگی مراجع نظارتی قرار گیرد.

بانک‌ها در پرداخت تسهیلات یک‌میلیاردی تولید 200 میلیون سپرده‌گذاری می‌خواهند

عضو هیأت مدیره کانون صنایع غذایی گفت: بانک‌ها برای پرداخت تسهیلات یک میلیارد تومانی به تولیدکنندگان طلب سپرده‌گذاری 200 تا 300 میلیون تومانی می‌کنند و این مشکل را بارها به مسؤولان بانک مرکزی اعلام کرده‌ایم ولی همچنان ادامه دارد. علیرضا مروت‌پور در گفت‌وگو با فارس، اظهار داشت: در حال حاضر پرداخت تسهیلات بانکی به صنایع بدهکار به سیستم بانکی براحتی صورت نمی‌گیرد و بانک‌ها بیشتر تمایل دارند به واحدهایی که برنامه توسعه تولید دارند، تسهیلات پرداخت کنند.

وی ادامه داد: با این حال بانک‌ها در قبال پرداخت تسهیلات، وثیقه‌های زیادی را طلب می‌کنند که ارائه این وثایق برای صنعتگران مشکل است. وی با بیان اینکه بانک‌ها تسهیلات با سود 18 درصد را به تولیدکنندگان ارائه می‌کنند، گفت: دولت باید برای ارائه تسهیلات به واحدهای بدهکار، ردیف بودجه جداگانه‌ای تعیین کند.  مروت‌پور در ادامه با اشاره به مشکل موجود در زمینه تقاضای بانک‌ها برای سپرده‌گذاری بخشی از تسهیلات پرداختی به صنعتگران، گفت: وقتی تولیدکننده‌ای از بانک تسهیلات یک میلیارد تومانی دریافت می‌کند، سیستم بانکی از وی تقاضا می‌کند که 200 یا 300 میلیون تومان از وام دریافتی را به عنوان سپرده نزد بانک باقی بگذارد و اگر تسهیلات دریافتی 2 میلیارد تومان باشد درخواست سپرده‌گذاری 400 تا 500 میلیون تومانی مطرح می‌شود.