سرنوشت کارت سوخت چه می‌شود؟

 ماجراهای کارت سوخت، این کارت کوچک مستطیل شکل،پایان ندارد. مجلس نشینان حذف این کارت را با دست پس می‌زنند و با پا پیش می‌کشند. به طوری که هنوز جوهر مهر نامه حفظ کارت سوخت خشک نشده که تصمیم بر حذف آن می گیرند و تا مقدمات حذف فراهم می‌شود، می‌خواهند آن را حفظ کنند.

زندگینامه تکراری کارت سوخت که دیگر به گوش همگی آشناست از این قرار است که استفاده از کارت‌های سوخت از اواخر دولت هشتم  مطرح شد که در ابتدا صرفا استفاده از کارت برای بهینه سازی مصرف و کنترل مصرف بود اما اجرای این کار در دولت هشتم انجام نشد و در نهایت در دولت نهم و دهم بحث هدفمندی یارانه‌ها و سهمیه بندی اجرا و کارت سوخت رسما وارد نظام سوخت‌گیری کشور شد.

سپس با تک نرخی شدن بنزین و برچیده شدن سهمیه بندی در دولت یازدهم، این سوال مطرح شد که چه ضرورتی به استفاده از کارت سوخت وجود دارد؟ این سوال باعث شد در بررسی بودجه سال جاری تعدادی از نمایندگان باهدف ایجاد توجیهی برای حفظ کارت‌های سوخت، پیشنهادی مبنی بر دونرخی شدن بنزین به کمیسیون تلفیق بودجه ارائه کنند که طبق آن سهمیه پایه در نظر گرفته و استفاده بیش از آن سهمیه با پرداخت قیمت تمام شده باشد. در همین حکم مجلس تصویب کرد که همه خودروها کارت سوخت داشته باشند و مخالف با دو نرخی شدن و حذف کارت سوخت بود.

با وجود مخالفت آن زمان مجلس با حذف کارت سوخت، محمدمهدی مفتح، سخنگوی کمیسیون برنامه و بودجه مجلس شورای اسلامی در تاریخ ۱۹ مردادماه  از مصوبه این کمیسیون برای حذف کارت سوخت و تک نرخی ماندن بنزین خبر داده و گفته بود به موجب این مصوبه و در صورت رای موافق نمایندگان در صحن علنی کارت سوخت حذف می‌شود و بنزین تک نرخی باقی می‌ماند.

اما چندی بعد، در تاریخ ۲۴ مردادماه، اسدالله قره خانی، سخنگوی کمیسیون انرژی مجلس اظهار کرد پس از بررسی های اصلاحیه بودجه، حذف کارت سوخت رای نیاورد و بر این اساس کارت سوخت می‌ماند.

در نهایت، نمایندگان مجلس شورای اسلامی در ادامه رسیدگی به لایحه اصلاح قانون بودجه سال ۱۳۹۵، در تاریخ سوم شهریورماه با حذف بند ح تبصره  ۱۴ قانون بودجه ۱۳۹۵ با حذف کارت سوخت موافقت کردند و بیژن زنگنه وزیر نفت در نشست خبری پنجم شهریور در جریان بازدید از فازها و مجتمع های پتروشیمی در عسلویه درباره حذف کارت سوخت که در مجلس به تصویب رسید، گفت مجلس تصمیم گیری برای حذف کارت سوخت را به دولت واگذار کرده که در این راستا کارت سوخت بنزین حذف می‌شود اما برای نفت گاز این اتفاق نخواهد افتاد.

از سوی دیگر اخباری منتشر شد مبنی بر این که وزارت نفت در پیشنهادی به دولت اعلام کرده که اگر موافقت شود کارت سوخت بنزین از ابتدای مهر ماه حذف شود، اما استفاده از کارت سوخت با طراحی متفاوت نسبت به بنزین، در سوخت گیری خودروهای گازوئیل سوز ادامه یابد. اما از سوی دیگر عباس کاظمی، مدیر عامل شرکت پالایش و پخش فراورده های نفتی ایران اظهار کرد دولت هنوز زمانی برای حذف کارت سوخت بنزین اعلام نکرده است.

در این راستا، شاهرخ خسروانی، معاون مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی نیز درمورد حذف کارت سوخت به ایسنا گفت موضوعیت کارت سوخت با دو نرخی بودن بنزین ارتباط دارد. هنگامی که قیمت بنزین  یک نرخی باشد موضوعیت استفاده از کارت منتفی است. البته ممکن است راهکارهایی برای استفاده های دیگر از این کارت اندیشیده شود اما  تا کنون چنین اتفاقی نیفتاده و تا این لحظه کاربرد جدیدی برای استفاده از این کارت مطرح نشده است.

نوشتن چند سناریو درمورد سرنوشت کارت سوخت

درحالی که بلاتکلیفی درمورد کارت سوخت بین مسئولین موج میزد، ریاحی،مدیر عامل شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی از مطرح شدن سناریوهای متفاوت درمورد کارت سوخت خبر داده و گفته بود در این زمینه هنوز هیچ چیز مشخص نیست و ما هم به عنوان نیروی اجرایی منتظر ابلاغیه هستیم و همه چیز طبق روال سابق ادامه دارد. البته در این زمینه سناریوهای متفاوتی دیده شده است از جمله این‌که کارت سوخت و سامانه هر دو حذف شود یا کارت سوخت حذف شود و سامانه حفظ شود. پلن همه سناریوها تهیه شده و منتظر دستور مجلس شورای اسلامی هستیم.

به گفته وی برای ادامه وضع موجود ۴۰ میلیارد تومان سرمایه و برای احیا و نوسازی  سامانه‌های موجود ۸۰ تا ۹۰ میلیارد تومان سرمایه لازم است.

آغاز مطالعات مهندسی حذف کارت‌های سوخت

چند روز بعد از اظهارات ریاحی، عباس کاظمی، مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی از آغاز مطالعات مهندسی حذف کارت‌های سوخت در سطح پمپ بنزین‌های کشور خبر داده و گفته بود با توجه به اصلاح مصوبه بنزینی مجلس مبنی بر عرضه بنزین دو نرخی و تداوم عرضه بنزین با استفاده از کارت‌های هوشمند سوخت دیگر نیازی به عرضه کارتی بنزین نیست.

طبق گفته وی، مصوبه عرضه تک نرخی به شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی ابلاغ  و مطالعات مهندسی حذف فیزیکی کارت از پمپ بنزین‌ها آغاز شده تا برای خرید بنزین دیگر نیازی حتی به کارت جایگاه‌داران هم نباشد.کارت هوشمند سوخت ابزاری برای اعمال سهمیه‌های بنزین بود، با حذف سهمیه‌ها عملا دیگر نیازی به استفاده از کارت هوشمند سوخت نیست.

نقشه حذف کارت سوخت در حالی داشت به نتیجه می رسید که حسینعلی حاجی‌دلیگانی نماینده مردم شاهین‌شهر در مجلس شورای اسلامی گفت طرح حفظ کارت سوخت با قید دو فوریت و با امضای 126 نفر از نمایندگان به هیات‌رئیسه مجلس تقدیم شد.پس از رفع ایرادات و اشکالاتی که در متن وجود داشت با جلساتی که با مرکز پژوهش‌ها و معاونت حقوقی مجلس و نیز مرکز پژوهش‌های شورای نگهبان و نیز شرکت پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی برگزار شد متن مورد توافق در این باره تهیه و تدوین شد.

متن طرح به این شرح است که "در ماده یک قانون توسعه حمل و نقل عمومی و مدیریت مصرف سوخت عبارت «از طریق عرضه بنزین و گازوئیل در بخش حمل و نقل با استفاده از کارت هوشمند سوخت» جایگزین عبارت «از طریق عرضه بنزین و گازوئیل در بخش‌های حمل و نقل و صنعت و کشاورزی با اولویت کارت هوشمند سوخت» شود.

ماده دو- طبق این ماده یک تبصره به ماده یک قانون توسعه حمل و نقل عمومی و مدیریت مصرف سوخت الحاق می‌شود.

تبصره- دولت مجاز است به منظور ترغیب مصرف‌کننده به استفاده از کارت هوشمند سوخت مختص هر خودرو از سیاست‌های انگیزشی در چارچوب قوانین و مقررات استفاده کند. "

با این تفاسیر ممکن است سرنوشت کارت سوخت از سر نوشته شود و این کارت همچنان وسیله ای برای ادامه حرکت حمل و نقل کشور ، به حیات خود ادامه دهد.