صحبت از تهدیدها به معنای ترسیدن نیست

همایش پدافند غیرعامل با رویکرد فرهنگی صبح امروز (شنبه 8 آبانماه) با حضور سرپرست وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و دیگر دست‌اندرکاران حوزه پدافند غیرعامل در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برگزار شد.

 سیدعباس صالحی معاون فرهنگی و سرپرست وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در این جلسه ضمن تاکید بر نیاز کشورمان به توجه به مساله پدافند غیرعامل گفت: بحث پدافند غیرعامل در کشور ما شاید در یک دهه اخیر به صورت جدی پیگیری شده باشد در حالی که به سبب تهدیدات مختلف طبیعی و انسانی بیش از سایر کشورها نیاز به گسترش مفاهیم این مضمون داریم. جدا از تهدیدات طبیعی که گونه‌های مختلف آن را تجربه کرده و تجربه می‌کنیم تهدیدات انسانی متعددی را نیز از سر گذرانده یا در معرض آن هستیم.

صالحی افزود: از آنجایی که انقلاب و آرمان‌های ما به اعتبار شعار استقلال و پیام ضد سلطه پا گرفته است و همچنین از آنجایی که به عنوان کشوری الهام بخش برای سایر کشورهای منطقه به جهان اسلام شناخته می‌شویم در طول تاریخ و چند دهه اخیر مدام در معرض تهدیدات فرهنگی نیز قرار داشته‌ایم. در ثانی شرایط فعلی خاورمیانه که این روزها بسیار غمبار شده است لزوم توجه به بحث پدافند غیرعامل در همه حوزه‌ها از جمله حوزه فرهنگی را بیشتر کرده است.

سرپرست وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی سپس با اشاره به اینکه توجه به پدافند غیرعامل و تهدیدها به معنای ترسیدن نیست، گفت: صحبت کردن از تهدیدها و آفندهای پیش رو به هیچ وجه به معنای ترسیدن نیست بلکه از نیاز به آماده بودن صحبت می‌کند. پدافند غیرعامل یعنی باید توانایی‌هایمان را ارتقا بدهیم تا در تمامی حوزه‌های سایبری، زیرساختی هسته‌ای، اقتصادی و فرهنگی بتوانیم واکنش لازم را داشته باشیم. در همین چارچوب توجه به تهدیدات فرهنگی کم اهمیت‌تر از تهدیداتی که سایر حوزه‌ها با آن روبرو هستند نیست و نیاز داریم حتما برنامه‌ریزی درستی برای مقاوم سازی حوزه فرهنگ در کشور داشته باشیم.

او در توضیح اقدامات لازم برای پدافند غیرعامل در حوزه فرهنگ چهار مورد را برشمرد و گفت: اول توجه به پدافند فرهنگی در مقابل جنگ نرم باید در دستور کار قرار بگیرد. درست است که جنگ نرم واژه‌ای ظاهرا تازه تاسیس و امروزی است اما شیوه عملکرد آن را از همان صدر اسلام و در رویکرد معاویه شاهد بوده‌ایم. رویکرد معاویه در قبال حضرت علی (ع) به گونه‌ای بود که با تبلیغات گسترده ایشان را آن طور که خودش می‌خواست به افکار عمومی معرفی کرده بود تا جایی که وقتی امام اول شیعیان و اولین مسلمان جهان اسلام در محراب نماز به شهادت می‌رسد مردم می‌پرسند مگر او نیز نماز می‌خوانده است. همچنین با توجه به حال و هوای ایام محرم و این روزها که اهل بیت سالار شهیدان به شام آمده بود می‌دانیم تا قبل از سخنرانی‌های غرایی کسانی همچون بانو زینب (س) تبلیغات علیه آنها به گونه‌ای بود که بسیاری از مردم شام به دید کافر و ضد اسلام به آنها نگاه می‌کردند.

صالحی اضافه کرد: البته جنگ نرم در سال‌های اخیر تحولات گسترده‌ای پیش رو داشته و مفاهیم دال و مدلولی آن با تنوع و تکثر به شکل شبکه‌ای درآمدند. انواع و اقسام شیوه‌ها و فناوری‌های نوین نیز برای این جنگ نرم مورد استفاده قرار می‌گیرد بنابراین حوزه آفند فرهنگی باید  توجه خاصی به جنگ نرم و پدافند‌های مورد نیاز برای آن داشته باشد. در همین راستا پنج قرارگاه اصلی و پنج حوزه مشخص در حوزه فرهنگی برای مقابله با جنگ نرم می‌توان تعریف کرد. اول: دین ، به مثابه ریشه‌دارترین مفهوم آرمانی در جوامع متدین در ادامه دانش، رسانه و فضای مجازی، هنر و ادبیات و سبک زندگی عمومی حوزه‌های دیگری هستند که برای گسترش اقدامات پدافندی علیه جنگ نرم باید مورد توجه باشد.

سرپرست وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی همچنین یادآور شد: حوزه پدافند فرهنگی نیز زیرساخت‌های مشخص خود را نیاز دارد بحث زیرساخت تنها مربوط به کالبدهای فیزیکی اعم از پالایشگاه ، نیروگاه و ... نیست و زیرساخت‌های فرهنگی نیز به اندازه سایر زیرساخت‌ها مهم هستند. از جمله اصلی‌ترین زیرساخت‌های فرهنگی می‌توان به ایمان ، ولایت و خانواده اشاره کرد در کنار اینها منابع انسانی نیز به عنوان یکی از محکم‌ترین زیرساخت‌های فرهنگی نباید فراموش شوند، مفاخر تاریخی ما و سرمایه‌های انسانی جاری که در دست داریم از مهم‌ترین زیرساخت‌های فرهنگی هستند برای ما ابن سیناها ، شیخ مفیدها، ملاصدراها ، مولوی‌ها و فردوسی‌ها زیرساخت‌های انسانی و فرهنگی هستند همچنین گروه‌های مرجع و شخصیت‌های برجسته و ارزشمند حوزه فرهنگ از دیگر زیرساخت‌هایی هستند که برای فرهنگ سازی در زمینه پدافند غیرعامل مخصوصا در جنگ نرم می‌توانند مورد استفاده قرار بگیرند.

معاون فرهنگی وزارت ارشاد سپس درباره چگونگی معادل سازی فرهنگی برای اصول پدافند غیرعامل اظهار داشت: به عنوان مثال اگر در علم پدافند غیرعامل صحبت از استتار می‌شود باید ببینیم این شیوه و تاکتیک تا چه حد می‌تواند در مقولات فرهنگی نیز تطابق‌سازی شود. مثلا باید بررسی کنیم چقدر می‌توانیم آرمان‌ها، شعارها و اعتقادات خود را در قالبی کمتر مشخص و استتار شده در محصولات فرهنگی و هنری ارائه بدهیم. اصل استتار و پراکندگی که از اصول مشخص پدافند غیرعامل هستند باید در حوزه فرهنگ به یک نوسازی مفهومی برسند.

او در توضیح اقدامات مورد نیاز برای فرهنگ‌سازی در مورد پدافند غیرعامل حوزه فرهنگ نیز بیان کرد: فرهنگ‌سازی مساله مهمی است و در حوزه پدافند غیرعامل مشخصا سه مقوله باید برای فرهنگسازی مورد توجه قرار داشته باشند اول تولید ادبیات، یعنی صرف تکرار یک واژه و مفهوم آن ، فرهنگ‌سازی نمی‌کنند و باید به خلق ادبیات و محتوا برسیم. در واقع تنها تاکید بر تکرار واژ‌گانی حتی گاهی نتیجه معکوس می‌دهد. در کنار آن آموزش و عملیات اصلی فرهنگ‌سازی که رسیدن به مرحله اقناع و سپس باور و بعد از آن رفتار را به دست می‌دهد. باید در دستور کار قرار بگیرند. به عبارت دیگر اینکه چگونه می‌توانیم از تولیدات ادبی و آموزش به اقناع، باور و در نهایت رفتار برسیم، بحث مفصلی است که حتما باید در جای خودش پیگیری شود. در همین حوزه وزارت فرهنگ و ارشاد ا سلامی علاوه بر تمام اقداماتی که تاکنون انجام داده است از تمامی علاقمندان به فعالیت در این حوزه می‌خواهم تا در این باره همکاری داشته باشند و انشاالله برگزاری هفته پدافند شروع تازه‌ای برای آنچه که انجام می‌دهیم باشد.