دولت یازدهم كمتر از شش ماه ديگر به انتهاي راه خود خواهد رسيد؛ دولتي كه در شرايط بحراني به لحاظ داخلي و بين‌المللي مديریت كشور را به دست گرفت و توانست در ابتدا با مذاكره هسته‌اي بزرگ‌ترين چالش بين‌المللي ايران را ختم به خير كرده و با ايجاد ثبات اقتصادي در ابتدايي‌ترين اقدام تورم ايران را طي سه سال حدود ۳۰ درصد كاسته و بنا به آمارهاي داخلي و خارجي رشد اقتصادي كشور را در شش‌‌ماهه اول سال به ۴/۴ درصد برساند. اخيرا نيز دولت به دلايلي از جمله خواست بدنه اجتماعي اصلاح‌طلبان و همچنين مشكلات پيش‌روي وزير ارشاد تصميم گرفت در سه وزارتخانه آموزش وپرورش، ورزش و جوانان و وزارت ارشاد تغييراتي ايجاد كند و بعد از قبول استعفاي وزرا، سه وزير پيشنهادي خود را براي گرفتن راي اعتماد به مجلس معرفی کرد. در ميان اين سه نفر به نظر مي‌رسد دكتر صالحي‌اميري مي‌تواند تغيير و تحولاتي را در وزارت ارشاد بر اساس خواست مردم و شخص رئيس‌جمهور ايجاد كند. او سال‌ها در مركز استراتژيك مجمع باروحاني همكار بوده و ریاست فعلي كتابخانه ملي و مسئولیت فرهنگي ستاد انتخاباتي رئيس‌جمهور در سال ۹۲ را بر عهده داشت.به گزارش شبکه اطلاع رسانی تدبیر و امید؛ برای بررسي موارد فوق «آرمان امروز» با دكتر صادق زيبا كلام استاد دانشگاه و فعال سياسي اصلاح‌طلب به گفت‌وگو پرداخته است که در ادامه مي‌خوانيم.
آقاي روحاني تصميم به تغيير وتحولاتي در كابينه گرفته‌اند. البته برخي با نقد به اين تصميمات رئيس‌جمهور تغييرات درحوزه اقتصادي را لازم مي‌دانستند.
من فكر مي‌كنم اگر همه‌چيز طبق ميل آقاي روحاني بود شايد ايشان اصراري نداشتند كه وزير آموزش وپرورش و وزير ورزش و جوانان را تغيير دهند؛ به اين معنا كه تغييرات در كابينه اجتناب ناپذير بود و آقاي رئيس‌جمهور مجبور شدند دست به تغيير و تحول دركابينه بزنند.
چرا تصور مي‌كنيد استيضاح وزير آموزش‌و پرورش در صورت عدم تغيير اجتناب‌ناپذير بود؟
موضوع اين است كه استيضاح به ميزاني در اين قضيه تاثيرگذار بود. هر چند تغيير و تحول دركابينه تنها به علت استيضاح نبود. شايد به علت مساله مالي درآموزش و پرورش آقاي روحاني ترجيح مي‌داد كه اين مساله به صورت استيضاح مطرح نشود.
منظورتان اين است كه پاي آقاي وزير هم به آن ماجراي مالي در آموزش وپرورش كشيده مي‌شد؟
من خبر خاصي ندارم. من فقط حدس می‌زنم و گمانه زني مي‌كنم. به هرحال اگر پاي آقاي فاني در آن پرونده در ميان نباشد، حتي اگر آقاي روحاني دخالت نمي‌كرد، قوه قضائيه همان‌طور كه ديديم، دخالت مي‌كرد و اين مساله افشا مي‌شد. فكر نمي‌كنم پاي وزير در آن موضوع در ميان باشد. شايد ايشان ترجيح دادند با مجلس رويارويي نداشته باشند. همان‌طور كه مشخص نيست به چه علت آقاي روحاني از وزير ورزش خواستند استعفا كند؛ اما در مساله وزير ارشاد صورت مساله كاملا متفاوت است.
چه چيز موجب شد آقاي روحاني عملا درخواست كرد دكترعلي جنتي از پست خود استعفا دهد؟
من مطمئن نيستم موضوع اين‌طور باشد كه آقاي روحاني از آقاي جنتي خواسته باشند كه استعفا دهند.
پس نحوه كنار رفتن آقاي جنتي استعفا نبوده؟
موضوع وزير ارشاد اين‌گونه بوده كه آقاي روحاني اساسا اين انتظار را از آقاي جنتي داشتند كه به عنوان وزير ارشاد از برنامه‌هاي وزارت خود دفاع كنند. بالاخره تصميماتي گرفته شده بود كه شايد نبايد گرفته مي‌شد.
مبهم پاسخ مي‌دهيد. يعني چه تصميماتي در وزارت ارشاد اخذ شد كه نبايد گرفته مي‌شد؟
پس اين‌طور بايد توضيح بدهم كه مبهم نباشد. مثلا اينكه فلان كنسرت اجرا شود يا فلان فيلم مجوز اكران بگيرد و شب شعر برگزار شود. آقاي روحاني انتظار داشتند زماني كه وزارت ارشاد براي برگزاري يك مراسم موافقت مي‌كند در نتيجه آن وزارتخانه تمامي جوانب قانوني، حقوقي و شرعي را در نظر گرفته و بعد مجوز صادر كرده است و با توجه به اينكه همه زمينه‌ها و جوانب حقوقي را وزارت ارشاد در نظر گرفته‌اند، درنتيجه آقاي روحاني انتظار داشت با توجه به قانوني بودن مجوزها زماني كه يك روحاني عالي‌رتبه به اين مجوزهاي قانوني انتقاد مي‌كند و اجازه برگزاري كنسرت را نمي‌دهد و اجازه اكران فيلم در فلان شهر را نمي‌دهد، در مقابل اين درخواست‌ها جنتي پاي تصميمات وزارتخانه متبوع خود ايستادگي كند، زيرا پشت اين تصميمات شرع و قانون بوده و زماني كه همه مجوزها قانوني و شرعي بوده، چرا وزير ارشاد محكم از تصميمات وزارت ارشاد دفاع نكردند؟ آقاي روحاني به سرعت به دنبال تغيير نبودند. درصورتي‌كه آقاي احمدي‌نژاد با كوچك‌ترين ناملايمتي به دنبال تغيير مي‌رفت و هيچ انتقادي را تحمل نمي‌كرد. در صورتي‌كه آقاي روحاني سعه‌صدر دارند و از اين بابت مانند آيت‌ا...هاشمي هستند و تحمل زيادي دارند. در ابتدا هم آقاي روحاني درخواست استعفا از آقاي جنتي را نداشتند، اما عملا مسير به شكلي جلو رفت كه هرچند آقاي روحاني چنين چيزي را نخواستند، اما علاقه داشتند كه به آقاي جنتي بگويند كه چرا پاي تصميمات قانون وزارت ارشاد ايستادگي نمي‌كنيد و چرا عقب‌نشيني مي‌كنيد؟
يعني عدم ايستادگي وزیر ارشاد بر مسئوليت‌هاي قانوني‌شان موجب شده ايشان از دكتر جنتي ناراحت شوند؟
بله، من اطمينان دارم، زيرا آقاي روحاني تلويحا غيرمستقيم و حتي مستقيم از آقاي جنتي خواستند كه از تصميمات وزارت ارشاد دفاع كنند، اما آقاي جنتي اين كار را نكردند. روحاني هم كسي نيست كه تحت فشار از انجام عمل قانوني كوتاه بيايد.
اگر آقای صالحي اميري وزير ارشاد شوند، مشكلاتي كه براي آقاي جنتي به وجود آمده براي وي به وجود نمي‌آيد؟
من فكر مي‌كنم مشكلات آقاي صالحي اميري خيلي بيشتر از مشكلات آقاي جنتي خواهد بود. و حتي موج تخريب آقاي صالحي از سوي مخالفان سياسي دولت بيشتر از تخريب جنتي خواهد بود.
يعني آقاي جنتي توانایی بیشتری در ایستادگی مقابل مخالفان داشت؟
نه، منظور من اين نيست. شايد هم آقاي صالحي اميري بهتر بتوانند اين وزارتخانه را اداره كنند. منظور من اين است كه چه بخواهيم و چه نخواهيم، آقاي جنتي از ويژگي‌هايي از قبيل فرزند آيت‌ا... جنتي بودن نزد ساير مسئولان برخوردار بود و حتي‌كمتر به وي انتقاد مي‌شد. شايد هر كس به اندازه جنتي تحولاتي در وزارت ارشاد انجام مي‌داد، با قدرت بيشتري در مقابل او ايستادگي مي‌كردند و حتي شايد استيضاح مي‌شد يا با فشار كنار گذاشته مي‌شد.
يعني فرزند آيت‌ا... جنتي بودن موجب شده بود كه در مقابل عملكرد آقاي جنتي در برخي از حوزه‌ها كوتاه بيايند؟
بله، اصولگرايان و مخالفان دولت چه ما بخواهيم و چه نخواهيم در هجمه به علي جنتي مراعات آيت ا... جنتي را مي‌كردند. اما در رابطه با آقاي صالحي اميري به‌هيچ‌وجه چنين ملاحظه‌اي وجود نخواهد داشت.
يعني شما فكر مي‌كنيد هجمه به آقاي صالحي اميري به مراتب بيشتر از هجمه به آقاي جنتي خواهد بود؟
بله، قطعا اين اتفاق خواهد افتاد و وزارت ارشاد و شخص وزير مجبور خواهد شد كه كوتاه بيايد و مجوز كنسرت در مشهد صادر نكند كه اگر كوتاه بيايد و عقب‌نشيني كند اين مشكل به وجود مي‌آيد. صالحي اميري وزير دولتي است كه ۱۹ ميليون نفر از مردم به آن رای داده‌اند و كسر قابل‌توجهي از آن ۱۹ ميليون نويسندگان، دانشجويان، هنرمندان هستند و اين سوال پيش خواهد آمد كه به چه علت آقاي صالحي اميري گام به‌گام عقب‌نشيني مي‌كند. ضمن اينكه تجربه آقاي‌جنتي نشان داده كه تندروها دست از تخريب وزير ارشاد نخواهند كشيد و عقب‌نشيني نمي‌كنند. بلكه تندروها جلوتر مي‌آيند، درنتيجه آقاي صالحي اميري بايد اين موضوع را جدي بگيرند.
از مبحث وزارت ارشاد بگذريم. نظر شما درباره آقاي دانش آشتياني برای تصدی وزارت آموزش وپرورش چيست؟
البته آقاي نجفي به نظر من گزينه مطلوبي بودند. وي به اصلاح‌طلبان و آقاي‌هاشمي‌رفسنجاني نزديك بود و اصلاح‌طلبان نيز علاقه‌مند بودند كه وي وزير آموزش وپرورش شود. آقاي نجفي بيشتر با مشكلات آموزش و پرورش آشنا بودند ولي به هر طريق آقاي روحاني در دقيقه ۹۰ تصميم گرفتند كه آقاي نجفي را معرفي نكنند. بنده هم شناخت زيادي از آقاي آشتياني ندارم و تنها مي‌دانم كه ايشان از نزديكان دكتر معين هستند. تصور مي‌كنم در مواجهه با مجلس هر سه وزير از قدرت راي آوري برخوردار باشند و بعيد است راي اعتماد نياورند.
بر چه اساس مطمئن هستند كه هر سه وزير راي اعتماد می‌گيرند؟
هر سه نفر راي اعتماد از مجلس خواهند گرفت، در صورتي‌كه راي اعتماد نگيرند بايد شگفت‌زده شد.
چرا شگفت‌زده؛ خب امكان راي نياوردن وجود دارد. ساختار مجلس كه چندان مشخص نيست؟
بعد از انتخابات ارديبهشت ماه مجلس از دو قسمت تشكيل‌شده است. يك اكثريت اصولگرا در مجلس حضور دارند كه معتدل و ميانه رو هستند و هيچ دليلي ندارد كه اين دسته از نمايندگان به وزرای پيشنهادي آقاي روحاني راي ندهند. گروه ديگر در مجلس را فراكسيون اميد تشكيل مي‌دهد و اين فراكسيون و اصولگرايان معتدل و ميانه‌رو حدود ۲۰۰ نماينده هستند.
پس پيش‌بيني شما اين است كه ۹۰ كرسي ديگر به وزرای پيشنهادي دولت راي اعتماد نخواهند داد؟
نه اين‌طور نيست، حدود بيست نفر از اين نمايندگان مخالف هرگونه تصميم‌گيري دولت هستند و ما بقي نيز چهره‌هاي مستقلي هستند كه چندان نمي‌توان بر جهت‌گيري سياسي آنها حساب باز كرد. من فكرمي كنم بخش عمده‌‌اي از آن ۲۰۰ نفر كه شامل اصولگريان معتدل و ميانه‌رو و همچنين فراكسيون اميد مي‌شوند به وزراي پیشنهادی روحاني راي خواهند داد. ضمن اينكه آقاي مسعود سلطاني فر راي بالاتري راي بين سه وزير را خواهد آورد.
چرا آقاي سلطاني فر راي بالاتري نسبت به دو نفر ديگر مي‌آورند؟
چون آقاي سلطاني فر سابقه اجرايي موفق‌تري نسبت به دو وزير ديگر دارد. آقاي سلطاني فر استاندار زنجان، گيلان، هرمزگان همچنين مديركل تربيت‌بدني بودند و نكته اينكه در هر پستي که آقاي سلطاني فر مديريت داشته‌اند، موفق بودند و سه سال و نيمي كه وي رئيس سازمان میراث فرهنگی و گردشگري بود در زمينه گردشگري و آمدن توريست‌هاي خارجي به ايران موفقيت زيادي به‌دست آورد. بنابراين زماني كه ايشان وزير شود اين وزارتخانه رشد خواهد داشت. آقاي صالحي اميري هم راي خواهند آورد ولي آقاي آشتياني بيشتر مد ظر فراكسيون اميد خواهد بود و اگر هم تعدادي از اعتداليون مجلس به ايشان راي بدهند آقاي آشتياني راي خواهند آورد.
آقاي صالحي اميري به عنوان وزير ارشاد راه شورا را در پيش دارند؟
آقاي سلطاني فر مشكل چنداني در وزارت ورزش نخواهند داشت. آقاي آشتياني هم در زمان كار در وزارتخانه با مشكلات چنداني روبه رو نخواهند شد. اما آقاي صالحي اميري هنوز مستقر نشده با كوهي از مخالفت‌ها و مشكلات مواجه خواهد شد و مورد هجمه قرار خواهد گرفت.
دليلي خاصي وجود دارد كه شما از هم‌اكنون از كوه مشكلات در جلوي حركت وزیر احتمالی ارشاد سخن مي‌گوييد؟
دليل خاصي نيست و وجود مشكلات به آقاي صالحي اميري ارتباط چنداني ندارد و هركس ديگري هم كه وزير شود با همين دشواري‌هاي آقاي صالحي اميري مواجه خواهد شد. زيرا اصولگرايان و مخالفان دولت چندان مشكلي با سياست‌هاي آموزش وپرورش و ساير وزارتخانه‌ها پيدا نمي‌كنند. اما وزارت ارشاد خاكريز اولي است كه مخالفان پشت آن پناه گرفته و به دولت آقاي روحاني حمله مي‌كنند. بنابراين آقاي صالحي اميري وضعيت دشواري خواهند داشت.
طول عمر وزارت اين سه وزير چندان به طول نخواهد كشيد، آيا فكر مي‌كنيد هر سه وزير در دولت آينده نيز از طرف آقاي روحاني به كار گرفته خواهند شد؟
درباره آقاي آشتياني مطمئن نيستم ولي آقاي صالحي اميري قطعا در دولت بعدي باقي خواهند ماند و آقاي سلطاني فر هم به‌طور يقين باقي خواهند ماند حتي اگر آقاي آشتياني بتواند سروساماني به وزارت آموزش‌وپرورش بدهد ممكن است در پست خود در دولت آينده باقي بماند.
فكر نمي‌كنيد تغييرات در سطح مديران مياني هم لازم است؟
بله، از قبل هم تاكيد شده كه دولت بايد در مديران مياني خود تغييراتي انجام دهد و احتمال اين هم وجود دارد كه اين تغييرات در فاصله باقي‌مانده به وجودآید ولي تاثيري در سرنوشت دولت در چند ماه آينده ندارد. آقاي روحاني اگر تمايل دارند با راي بالايي به پيروزي برسند بايد بتوانند در ابتدا مسائل اقتصادي را سامان دهند كه حركت كلي دولت هم به اين سمت است.
