راز چرخش نفتی عربستان و دست برتر ایران

 پایگاه خبری «بلومبرگ» آمریکا در تحلیلی نوشت، در جنگ قیمت نفت با عربستان سعودی، اکنون ایران دست برتر را دارد.

این پایگاه خبری نوشت؛ همزمان با سقوط قیمت های نفت در ژوئن سال 2014 میلادی (خرداد 1393 خورشیدی) عربستان در دشمنی با ایران که آن زمان هدف تحریم های اقتصادی بود و کاهش قیمت های نفت، فشارهای وارد بر این کشور را افزایش می داد، نقش سنتی خود برای حمایت از تثبیت سطح قیمت ها را رها کرد.

اما اکنون ریاض برای افزایش قیمت های نفت به تهران یک پیشنهاد داده است که شامل کاهش تولید نفت این کشور برای نخستین بار در هشت سال گذشته می شود.

این رسانه آمریکایی یادآوری کرد: تهران در حال افزایش تولید نفت خود پس از لغو تحریم های بین المللی است و راز این چرخش 180 درجه ای، رسیدن عربستان به آستانه درد کاهش قیمت های نفت است.

به گزارش ایرنا، بلومبرگ در حالی این ادعا را مطرح می کند که امروز (سه شنبه) وزیر نفت جمهوری اسلامی ایران پیش از آغاز رسمی پانزدهمین نشست مجمع بین المللی انرژی (آی.یی.اف) در جمع خبرنگاران مرکز همایش های بین المللی الجزیره درباره اینکه آیا عربستان پیشنهادی برای تثبیت تولید نفت ایران در سطح سه میلیون و ٦٠٠ هزار بشکه در روز داده است، گفت «این کشور به طور رسمی به ما پیشنهادی نداده است».

«جیسون تووی» کارشناس اقتصاد خاورمیانه در شرکت مشاوره ای کپیتال اکونومیکس*، به بلومبرگ گفت: وضعیت ایران و عربستان با یکدیگر متفاوت است. تهران تا همین اواخر زیر فشار تحریم های بین المللی بود؛ بنابراین همزمان با بازگشت جریان سرمایه به این کشور، در حال تقویت بنیه اقتصادی و افزایش تولید نفت خود است؛ در حالی که عربستان (به دلیل کاهش قیمت های نفت) با کاهش منابع مالی روبرو است.

بلومبرگ نوشت: ایران هیچگاه به اندازه عربستان به نفت وابسته نبوده و با بهبود روابط خود با دیگر کشورها آینده روشنی برای خود ترسیم کرده است.

این در حالی است که در عربستان اقدام های آزمایشی برای اصلاح اقتصادی در 2 سال گذشته که کاهش قیمت های نفت موجب آسیب های مالی شد، به کار گرفته نشده و کاهش درآمدهای نفتی، ذخایر ارزی این کشور را کاهش داده است.
امسال تاکنون پولی به پیمانکاران دولت سعودی پرداخت نشده است و کارکنان دولت هیچ پاداشی نمی گیرند.

**متنوع سازی اقتصادی

به نوشته بلومبرگ بر اساس برآورد صندوق بین المللی پول، عربستان امسال کسری بودجه ای معادل 13.5 درصد تولید ناخالص داخلی خواهد داشت؛ در حالی که کسری بودجه ایران کمتر از 2.5 درصد تولید ناخالص آن خواهد بود.

بر پایه اعلام صندوق بین المللی پول، قیمت هر بشکه نفت برای عربستان باید نزدیک 67 دلار در هر بشکه باشد تا کسری بودجه جبران شود، در حالی که این رقم برای ایران 61 دلار و 60 سنت در هر بشکه است.

به گزارش ایرنا، قیمت آتی نفت خام شیرین و سبک آمریکا در بازار نایمکس این کشور در ساعت 03:25 صبح سه شنبه به وقت گرینویچ با اندکی کاهش نسبت به روز گذشته به 45 دلار و 83 سنت در هر بشکه رسید.

هر بشکه نفت برنت دریای شمال نیز در ساعت یاد شده در بازار لندن به بهای 47 دلار و 19 سنت معامله شد که نسبت به دیروز اندکی کاهش داشت.

بلومبرگ افزود: نرخ رشد اقتصادی عربستان به سرعت در حال کاهش به یک درصد است، در حالی که نرخ رشد اقتصادی ایران در حال صعود به چهار درصد برآورد می شود.

حساب جاری که مهمترین معیار برای ارزیابی روابط اقتصادی یک کشور با جهان است نیز داستان مشابهی را روایت می کند. بر پایه پیش بینی صندوق بین المللی پول، امسال عربستان با یک کسری حساب جاری 2 رقمی روبرو می شود؛ در حالی که ایران به دنبال اصلاحات اقتصادی سال های 2012 و 2013 میلادی که به منظور کاهش فشار تحریم های بین المللی بر اقتصاد این کشور انجام داد، امسال تقریبا از تراز متعادل حساب جاری برخوردار خواهد بود.

به نوشته بلومبرگ، رییس جمهوری اسلامی ایران مدت هاست سیاست هایی را برای مهار مشکلات اقتصادی در پیش گرفته؛ در حالی که عربستان بتازگی استفاده از این سیاست ها را آغاز کرده است.

«آمریتا سن» تحلیلگر بلندپایه نفتی شرکت مشاوره ای «انرژی اسپکتس»**، گفت: ایران مدت ها پیش فشارهای شدید اقتصادی را تحمل کرده است و بنابراین شرایط برای این کشور رو به وخامت نیست.

** چرخش 180 درجه

به نوشته بلومبرگ، عربستان نوامبر 2014 میلادی در صدر اوپک به جای سیاست حمایت از سطح قیمت ها، سیاست دفاع از سهم بازار را در پیش گرفت تا سایر رقیبان به ویژه شرکت های تولیدکننده نفت شیل آمریکا را از بازار بیرون کند که هزینه تولید آنها بسیار بالاتر از اوپک بود.

یک ماه پس از این تغییر سیاست، «علی النعیمی» وزیر نفت پیشین عربستان، به نشریه تجاری «میدل ایست اکونومیک سروی» گفت: دیر یا زود رقبا دچار مشکلات مالی می شوند اما این کشور برای یک مدت طولانی توانایی تحمل کاهش قیمت های نفت را دارد.

تقریبا 2 سال بعد و در زمان یک وزیر نفت دیگر، ریاض اکنون نشان می دهد ممکن است آماده یک چرخش180 درجه ای باشد.

به گفته «نورالدین بوطرفه» وزیر نفت الجزایر، عربستان به دیگر اعضای اوپک گفته مایل است تولید نفت به سطوح ماه ژانویه کاهش یابد؛ این، یعنی کاهش روزانه 500 هزار بشکه نفت.

ایران از فریز تولید نفت در سطح کنونی سه میلیون و 600 هزار بشکه در روز خودداری می کند و به جای آن قصد دارد تولید نفت خود را به چهار میلیون بشکه در روز یعنی سطح پیش از تحریم برساند.

به گزارش ایرنا، وزیر نفت جمهوری اسلامی ایران نیز امروز (سه شنبه) در حاشیه اجلاس مجمع بین المللی انرژی در الجزیره اعلام کرد: ایران قصد دارد سهم ١٣ درصدی خود از مجموع تولید نفت اوپک در دوران پیش از تحریم را دوباره به دست بیاورد.

زنگنه تاکید کرد «ایران تولید نفت خود را در سطح کنونی تثبیت نمی‏ کند و قصد دارد تولید روزانه نفت خود را به چهار میلیون بشکه برساند».

**خرج دلارهای نفتی

بلومبرگ نوشت: در دو سال گذشته همزمان با سقوط قیمت های نفت از بیش از 100 دلار به 30 دلار در هر بشکه که ژانویه گذشته کمترین قیمت در 12 سال گذشته را تجربه کرد، عربستان به منظور کاهش تاثیر منفی ارزانی نفت بر اقتصاد این کشور از ذخایر هنگفت ارزی خود بهره گرفت.

این کشور پارسال 115 میلیارد دلار خرج کرد و از ژانویه تا ژوئیه امسال (اواسط دی پارسال تا اواسط تیر امسال) 52 میلیارد دلار دیگر نیز مصرف کرده است.

ریاض که از نگران ناتوانی از پرداخت دیون خود در صورت تداوم چنین روند هزینه کرد علاوه بر درآمدهای نفتی خود است، به کاهش یارانه ها دست زده است.

یارانه ها در این کشور کاهش یافته، همانگونه که حقوق وزیران دولت 20 درصد کمتر شده است. اجرای پروژه های زیربنایی نیز به تاخیر افتاده و برنامه اخذ مالیات بر ارزش افزوده در سال 2018 در دستور کار است.

«محمد الشیخ» یک مشاور مالی در عربستان، به بلومبرگ گفت: اگر سعودی ها مانند پارسال به هزینه کرد ادامه دهند، کشور از دست می رود و تا سال 2017 به طور کامل ورشکسته می شود.

در آن سوی خلیج فارس اما ایران دچار چنین بحرانی نیست.

«الیور یاکوب» تحلیلگر شرکت پترومتریس در سوئیس، گفت: تهران افزایش قیمت های نفت را دوست دارد اما ایران عضوی از اوپک است که باید کمترین فداکاری مالی را در این زمینه بکند؛ زیرا مقصر آشفتگی کنونی بازار نفت نیست.

وی افزود: تهران اکنون احساس می کند دست برتر را دارد.

به گزارش ایرنا، پانزدهمین نشست مجمع بین‎المللی انرژی از پنجم مهرماه در الجزایر آغاز شد و تا هفتم مهرماه ادامه دارد. قرار است در حاشیه این نشست اعضای اوپک گردهم جمع شوند تا طرح فریز نفتی (تثبیت تولید نفت) را بررسی کنند.

در صورت موافقت تولیدکنندگان نفت، قرار است با هدف ایجاد ثبات در بازار و جلوگیری از عرضه نفت مازاد، میزان تولید در سال 2016 و نیمه نخست سال 2017 ثابت باقی بماند.