خطر حذف باغ ارم شیراز از فهرست یونسکو

باغ ارم شیراز همراه با ۸ باغ دیگر در فهرست جهانی یونسکو قرار دارد که این روزها بحث ساخت مجتمعی فرهنگی - تجاری در حریم آن سبب نگرانی‌های دوستداران میراث فرهنگی شده است.

 «خطر حذف باغ ارم شیراز از فهرست ثبت جهانی یونسکو» جمله‌ای که حتی شنیدنش بی‌آنکه مستندات آن بررسی شود سبب نگرانی دوستداران میراث فرهنگی می‌شود. باغ ارم شیراز که همراه با 8 باغ دیگر در فهرست جهانی یونسکو قرار دارد این روزها نقل محفل دوستداران میراث فرهنگی و گروه‌های مطالعات شهری شده است.

چندی پیش یکی از گروه‌های مطالعات شهری شیراز که سابقه ابراز نگرانی‌هایشان در جریان بافت تاریخی و جریان باغ فرزانه شیراز در تبدیل آن به مرکز تجاری، بر همگان آشکار است، اعلام کرده که ساخت مجتمع تجاری - فرهنگی در حریم باغ ارم سبب حذف آن از فهرست ثبت جهانی می‌شود.

در سایت اطلاع‌رسانی این گروه چنین آمده است؛ پرونده باغ ارم در سال 90 توسط سازمان میراث فرهنگی برای یونسکو ارسال و مصوب شده است. این گروه مدعی شده که حریمی که یونسکو برای باغ در نظر گرفته بوده پهنه وسیع‌تری نسبت به نقشه مصوب میراث فرهنگی داشته که در سال 92 حریم باغ توسط سازمان میراث فرهنگی تغییر می‌کند و حریم باغ کوچک‌تر می‌شود.

مصیب امیری، مدیرکل میراث فرهنگی استان فارس درباره این ادعا که حریم باغ در فاصله زمانی توسط میراث فرهنگی کوچک‌تر از حریمی شده که یونسکو مصوب کرده است، می‌گوید: ثبت جهانی قانون و قواعدی دارد که بین یونسکو و سازمان میراث فرهنگی مشترک است و نمی‌توان به دلخواه یا از روی سلیقه محدوده حریم یک اثر را کوچک یا بزرگ کرد.

این گروه مطالعات شهری مدعی شده؛ در صورتی که تغییر کاربری از مسکونی به سایر کاربری‌ها در حریم درجه یک باغ ارم ممنوع اعلام شده اما به دلیل تفاوت حریم درجه یک بر روی نقشه با متن ضابطه نقشه به درخواست شهرداری قطعه زمینی در خیابان ارم از مسکونی به مجموعه مسکونی، اداری، فرهنگی و ورزشی در 9 طبقه به ارتفاع 30 متر مصوب می‌شود در صورتی که ساختمان‌های موجود در حریم درجه یک باغ ارم باید حداکثر 8.5 متر ارتفاع داشته باشند.

براساس آنچه این گروه در سایت اطلاع‌رسانی خود ذکر کرده‌اند در اواخر سال 94 و زمانی که بنا بوده مجوز ساخت مجتمع صادر شود، براساس نظر شورای عالی شهرسازی و معماری روند صدور مجوز متوقف شده است اما ابراز نگرانی دوباره این گروه در تاریخ 21 شهریور سبب شد که پرونده باغ ارم دوباره باز شود.

آنطور که مدیرکل میراث فرهنگی استان فارس می‌گوید: تاکنون مجوز ساخت‌وساز ساختمان‌های بلند مرتبه و خارج از ضوابط و قوانین میراث فرهنگی در حریم باغ جهانی ارم صادر نشده است.
به گفته وی ساخت مجتمع مذکور در حریم باغ قرار دارد اما اگر ارتفاع آن بیشتر از 8.5 متر نباشد حریم بصری باغ را مخدوش نکرده و از لحاظ قانونی مشکلی برای ساخت و ساز ندارد.

امیری تاکید می‌کند که ارتفاع ساخت و ساز در حریم این مجموعه حداکثر 8.5 متر است و هرگونه ساخت و ساز بدون رعایت ضوابط و مقررات در حریم باغ ارم خلاف قانون است و میراث فرهنگی به هیچ وجه اقدام به صدور مجوز یا موافقت با ساخت و ساز غیرمجاز نمی‌کند.

به گزارش تسنیم،در مقابل سخنان مدیرکل میراث فرهنگی استان فارس محمدرضا دیهیمی، رئیس کمیسیون شهرسازی و معماری شورای شهر شیراز، این مسئله را از اساس رد می‌کند و می‌گوید: ساختمان مذکور خارج از حریم درجه 3 باغ ارم قرار دارد.

استناد دیهیمی برای رد اینکه این ساختمان در حریم قرار گرفته است یا خیر، این است که علاوه بر مسئولان استانی برخی از معاونین سازمان میراث فرهنگی کشور نیز طرح‌های این پروژه را دیده‌اند و نکته‌ای مبنی بر اینکه این مجتمع در حریم واقع شده مطرح نکرده‌اند.

به گفته وی هنوز پروانه ساخت این مجتمع صادر نشده و در حال حاضر نقشه‌های ساخت آن در حال طراحی است و با این حساب نمی‌توان با قطع و یقین گفت که حریم بصری باغ را نقض می‌کند.

باغ ارم که به واقع همچون نامش بهشت شیراز محسوب می‌شود، از جمله جاذبه‌های طبیعی استان فارس و ایران است که ثبت جهانی آن می‌تواند جایگاه ایران را در صنعت گردشگری ارتقا دهد و پیشگیری و نگرانی برای هر عاملی که سبب تاخیر یا حذف آن از فهرست جهانی شود، امری پسندیده است.

این باغ که در زمان سلجوقیان ساخته شده در طول زمان کاربری‌های متفاوتی داشته تا اینکه در زمان پهلوی به دولت و دانشگاه شیراز واگذار می‌شود و هم‌اکنون نیز به دلیل تنوع گسترده گونه‌های گیاهی باغ گیاه‌شناسی محسوب می‌شود و موزه سنگ در آن قرار دارد.