آنکارا به دنبال نزدیکی روابط با تهران و بغداد

خبرگزاری فرانسه نوشت: ترکیه که به دلیل درگیری‌های جاری در سوریه و بحرانی شدن روابطش دیپلماتیکش با مصر، در منطقه منزوی شده است، تمام تلاش خود را به کار گرفته تا با نزدیک شدن به کشورهای همسایه بویژه ایران و عراق، چهره خود را در خاورمیانه بهبود بخشد.

«رجب طیب اردوغان» نخست‌وزیر ترکیه از سال‌های متمادی مشتاقانه می‌کوشد تا کشور خود را به عنوان بازیگر اصلی عرصه سیاسی منطقه نشان دهد. اما درگیری‌های جاری و فزاینده در سوریه که از ماه مارس 2001 آغاز شده است، آرزوهای اردوغان (مخالف نظام دمشق) را بر باد داد به نحوی‌که حتی رابطه کشورش با ایران، عراق و «اسرائیل» به سردی گرایید. علاوه برآن، رابطه دیپلماتیک بین آنکارا و قاهره نیز وخیم شد.

دولت مصر در واکنش به اظهارات اردوغان، روز شنبه، سفیر ترکیه در قاهره را اخراج کرد. اردوغان در اشاره به کسانی که «محمد مرسی» رئیس‌جمهوری مخلوع مصر را سرنگون کرده‌اند، اعلام کرده است که وی «هیچ احترامی» به مقامات همان ارتش نمی‌گذارد.

«فاروق اوغلو» سفیر پیشین ترکیه در واشنگتن که رئیس حزب مخالف « جمهوری خلق» نیز است، گفت: «ترکیه امروز کشوری است که به تنهایی در خشکی شنا می‌کند.»

از سوی دیگر، «سنان اولگون» رئیس مرکز پژوهش‌های اقتصادی و سیاست خارجی در استانبول معتقد است «سیاست به اصطلاح صفر کردن مشکلات با همسایگان، به همان بساطت وجود ندارد؛ چرا که ترکیه در مسیر دستیابی به اتخاذ سیاست دیپلماسی و واقع‌بینانه درخصوص تحولاتی که منطقه به دنبال بهار عربی شاهد آن بود، شکست خورد.»

اردوغان که بعد از سرکوب خشونت‌بار تظاهرات‌ مردمی ترکیه در ماه ژوئیه گذشته، چهره خود را در عرصه بین‌المللی مخدوش کرده است،  با ادعای اینکه کشورش از «اهل حق»- از هر دینی و نژادی که باشد- حمایت می‌کند، از سیاست‌های دولت خود دفاع می‌کند.

اردوغان، روز شنبه، با بیان اینکه دولتش از همه احزاب و گروه‌های دموکراتیک در سرتاسر جهان حمایت‌ می‌کند، گفت: «ما هرگز به کسانی که بر حق حاکمیت ملی مردم احترام نمی‌گذارند، احترام نمی‌گذاریم.»

اولگون با اشاره به این اظهارات اردوغان، عنوان کرد که ترکیه به شسکت سیاست‌های خود پی برده و «به دنبال توازن جدید است.»

«فیصل عیتانی» از پژوهشگران موسسه تحقیقات آمریکایی «آتلانتیک کاونسل» خاطرنشان کرد «اردوغان می‌کوشد بار دیگر جایگاه منطقه‌ای ترکیه را در سایه شکست سیاست‌هایش در موضوع سوریه، مورد ارزیابی قرار دهد.»

به گفته عیتانی، آنکارا با حمایت از نیروهای شورشی «رویکردی خصمانه» در برابر «بشار اسد» رئیس‌جمهوری سوریه اتخاذ کرد و همین امر بر روابط آن با دو همسایه خود یعنی ایران و عراق که از حامیان اصلی نظام دمشق هستند، تاثیر گذاشت.

وی تصریح کرد « ترکیه هرچند که هرگز احتمال نمی‌داد که سقوط این نظام سالیان درازی به طول بینجامد اما معتقد است این امر (تیرگی روابط با همسایگانش) بهای تلاش‌های وی برای اسقاط اسد است» از این‌رو آنکارا در حال حاضر گام‌هایی را برای بهبود روابط خود با ایران و عراق برمی‌دارد.

در همین چارچوب «احمد داود اوغلو» وزیر خارجه ترکیه، روز دوشنبه، به تهران خواهد رفت. وی در دیداری که با همتای ایرانی خود «محمد جواد ظریف» داشت، تاکید کرد «توافقات‌ منطقه‌ای بیشتر از اختلافات، این دو کشور را به هم مرتبط می‌کند.»

وزیر خارجه ترکیه همچنین ماه جاری (میلادی) در تلاش برای دستیابی به «آغازی جدید» به بغداد رفت. روابط این دو کشور به دلیل امتناع آنکارا از تحویل «طارق هاشمی» معاون سابق نخست‌وزیر عراق و نیز عقد قراردادهای نفتی با مسئولان اقلیم کردستان عراق، تیره شده بود.

کارشناسان معتقدند که بهبود روابط با تهران و بویژه بغداد، نگرانی ترکیه را از قدرت گرفتن کردهای سوریه در مرزهای واقع در نزدیکی پایگاه‌های شبه‌نظامیان حزب کارگران کردستان موسوم به (پ‌ک‌ک) نشان می‌دهد. کردهای سوریه به تازگی اداره مناطق دور دست در شمال سوریه را بر عهده گرفته‌اند.

عیتانی در ادامه افزود: «ترکیه اینک به این موضوع واقف شده است که از طریق اتخاذ تدابیری برای کردهای سوریه، بایستی در دشمنی خود با نظام سوریه توازن ایجاد کند؛ امری که بهبود روابط با ایران و عراق را اقتصا می‌کند.»

اما این چرخش رویکرد آنکارا مانع از آن نمی‌شود که «مسلم ساری» عضو مخالف در پارلمان ترکیه، داود اوغلو را «بدترین وزیر دولت» و «بدترین وزیر خارجه در تاریخ جمهوری ترکیه» توصیف کند.