ضرر هنگفت ایران از آلودگی هوا

 خسارت اقتصادی آلودگی هوا در کشور هر سال ۲۳ میلیارد دلار معادل ۸۰ هزار میلیارد تومان است.

بررسی‌های جدید بانک جهانی نشان می‌دهد آلودگی هوا چهارمین عامل مرگ و میر زودرس در جهان است. همچنین بررسی ­ها نشان می ­دهد هوای آلوده عوارض اقتصادی سهمگینی برای کشورهای در حال توسعه به همراه دارد و سالانه بیش از ۵ تریلیون دلار هزینه در سطح جهانی صرف تعطیلی روزهای کاری در اثر آلودگی هوا و هزینه­ های پیشگیری از مرگ و میر زودرس می ­شود.

بر اساس گزارش جدید بانک جهانی، آلودگی هوا سالانه بیش از ۵/۵ میلیون کشته و بیش از ۵ تریلیون دلار هزینه برای اقتصاد جهانی به همراه دارد. این گزارش با اشاره به این­که آلودگی هوا روند رشد کشورهای در حال توسعه را کند می­کند، خطرات ناشی از آلودگی هوا بر سلامتی را در کشورهای در حال توسعه بیشتر از کشورهای توسعه یافته ارزیابی کرده است. بر اساس این گزارش، کشور چین بیشترین ضرر را از ناحیه آلودگی هوا متحمل شده و در سال ۲۰۱۳ رقمی معادل ۱۰ درصد از تولید ناخالص داخلی این کشور هزینه آلودگی هوا گشته است. کشورهای هند و سریلانکا به ترتیب ۶۹/۷% و ۸% از تولید ناخالصی خود را، طی سال ۲۰۱۳، صرف هزینه­های ناشی از آلودگی هوا کرده اند.

گزارش بانک جهانی همچنین این هزینه را برای ایران حدود ۳/۲ درصد تولید ناخالص داخلی برآورد کرده است. از سویی ایران بر اساس سال معیار ۲۰۱۳، با ۹۹۷ میلیارد دلار تولید ناخالص داخلی دارد. به گزارش شرکت کنترل کیفیت هوای تهران، بدین ترتیب رقم هزینه کشورمان در آلودگی هوا بر اساس قیمت دلار فعلی، ۸۰ هزار میلیارد تومان در هر سال است. بر اساس گزارش بانک جهانی، مرگ و میر زودرس ناشی از آلودگی هوا در ایران نیز در طی دو دهه گذشته رشد کرده و از ۱۷ هزار نفر در سال ۱۹۹۰ به بیش از ۲۱ هزار نفر در سال ۲۰۱۳ رسیده است. آلودگی هوا برای کشورهای توسعه­یافته نیز کم هزینه نیست و سالانه ده ها میلیارد دلار در این کشورها صرف هزینه تعطیلی روزهای کاری و هزینه ­های پیشگیری از مرگ و میر زودرس می­ گردد. بر اساس این گزارش، آلودگی هوا برای ایالات متحده آمریکا، بریتانیا و آلمان به ترتیب ۴۵، ۷.۶ و ۱۸ میلیارد دلار هزینه سالانه در بردارد. کشور ۴۰۰ هزار نفری ایسلند کم ترین میزان هزینه را بابت آلودگی هوا می­پردازد (حدود ۳ میلیون دلار) و این کشور بر اساس گزارش بانک جهانی پاک­ترین هوای جهان را دارد.بانک جهانی، بر اساس آمارهای سازمان بهداشت جهانی، در گزارش مفصل خود اعلام کرده که سالانه ۵.۵ میلیون مورد مرگ و میر زودرس ناشی از آلودگی هوا است و این میزان معادل یک مورد از هر ۱۰ مرگ و میر در جهان است.

بر اساس این گزارش،آلودگی هوا پس از سیگار، رژیم غذایی و چاقی چهارمین علت مرگ و میر زودرس در جهان است. آلودگی هوا می­تواند منجر به بیماری­های تنفسی، ریوی، ناراحتی­های قلبی و سرطان شود. این میزان شش برابر مرگ و میر ناشی از بیماری مالاریا است. سازمان بانک جهانی بدون به حساب آوردن هزینه­های درمانی برای معالجه بیماری­های ناشی از آلودگی هوا، تخمین زده است اقتصاد جهانی در سال ۲۰۱۳ هزینه­ای حدود ۲۲۵ میلیارد دلار به دلیل مرگ و میرهای زودرس طی روزهای کاری که در اثر آلودگی هوا تعطیل شده، متحمل گشته است. ولی این مقدار هزینه تخمین زده شده هنگامی­که هزینه­های پیشگیری از مرگ و میر زودرس نیز در نظر گرفته شود، به بیش از ۵ تریلیون دلار افزایش می­یابد. شایان ذکر است، منظور از هزینه­های پیشگیری از مرگ و میر زودرس هزینه­هایی است که مردم جهت محافظت خود در برابر مرگ ناشی از آلودگی هوا متحمل می­­شوند. باید توجه داشت هزینه­های ناشی از درمان بیماری­های ناشی از آلودگی هوا در این محاسبات در نظر گرفته نشد.

به گزارش شرکت کنترل کیفیت هوای تهران، «هزینه اقتصادی ناشی از آلودگی هوا»، خطراتی که آلودگی هوا بر سلامت می­تواند داشته باشد در کشورهای در حال توسعه یشترین میزان است. در سال ۲۰۱۳ حدود ۹۳ درصد از میزان مرگ و میرها و بیماری­­های ناشی از آلودگی هوا در این کشورها رخ داد، در جایی­که ۹۰ درصد از جمعیت کشورها در معرض تراز بالایی از آلاینده­ های خطرناک قرار داشتند. بر اساس گفته نویسندگان، «آلودگی هوا تنها یک عامل تهدید کننده سلامت نیست بلکه یک عامل عقب کشاندن کشورها است. آلودگی هوا با افزایش میزان مرگ و میر و بروز بیماری­های متعدد منجر به کاهش کیفیت زندگی خواهد شد. در نتیجه آلودگی هوا با کاهش نیروی کار، سطح درآمد، بازدهی و اقتصاد را در این کشورها کاهش می دهد. »

این مطالعه ارتباطی میان میزان توسعه اقتصادی جوامع و آلودگی هوا برقرار نمود. بین سال­ های ۱۹۹۰ و ۲۰۱۳، با وجود توسعه اقتصادی و پیشرفت­های پزشکی کشورها، هزینه­ های پیشگیری از مرگ و میر ناشی از آلودگی هوا دو برابر شد و ضرر ناشی از دست دادن نیروی کارآمد به میزان ۴۰ درصد افزایش یافت.«امروزه آلودگی هوا به صورت یک چالش عظیم در آمده است و از سال ۱۹۹۰ میزان مواجهه با آلودگی هوا در اکثر کشورها افزایش یافته است، این میزان مواجهه به ویژه در کشورهای با جمعیت متراکم و مناطق به سرعت در حال رشد، از جمله آسیای جنوبی و آسیای شرقی، به میزان قابل توجهی افزایش یافته است. »

بر اساس این گزارش، در دو دهه گذشته عامل آلودگی هوا از آلودگی آب به مراتب کشنده­ تر شده است و آمار مرگ و میرهای زودرس ناشی از آن از سال ۱۹۹۰ بدین سو به طور مداوم افزایش یافته است.