کاشی‌های تاریخی سرقتیِ تهران در موزه‌ لوور چه می‌کنند؟

 موزه‌ی لوور چند ماه است بخش «اسلامی ایرانی» خود را با کاشی‌های تاریخی مربوط به شهرها و دوره‌های تاریخی ایرانی تزئین کرده است.

موزه‌ی لوور چند ماه است بخش «اسلامی ایرانی» خود را با کاشی‌های تاریخی مربوط به شهرها و دوره‌های تاریخی ایرانی تزئین کرده است، اقدامی که با توجه به بازتاب خبر سرقت کاشی‌ها از سردرِ بناهای تاریخی و اظهارنظر برخی کارشناسان میراث فرهنگی مبنی بر انتقال این آثار به کشورهای دیگر، آن را قدری پیچیده‌تر کرده است.

دکتر حسن کریمیان، باستان‌شناس و معاون پژوهشی دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران که حدود یک ماه پیش بازدیدی از موزه‌ی لوور در پاریس داشته است، با حجم زیادی از کاشی‌های قدیمی که در بخش ایرانی موزه‌ی لوور به نمایش درآمده‌اند و اطلاعات کاملی از مکان، زمان کشف و دوره‌ی تاریخی آن‌ها ارائه نشده، مواجه می‌شود.

او در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا با بیان این‌که در بخش اسلامی موزه‌ی لوور نسخه‌های خطی، در و پنجره‌های منبت کاری شده، کاشی‌ها، عناصر گچ‌بری شده، حجاری‌های روی سنگ و هر عنصری که به نحوی به بناهای تاریخی مربوط می‌شوند، به نمایش درآمده‌اند، می‌گوید: آخرین بازدیدی که پیش از این از موزه‌ی لوور داشتم به سال 93 بازمی‌گردد، اما در آن زمان و قبل از آن چنین چیزی را در موزه‌ی لوور ندیده بودم، این تعداد کاشی و عناصر تاریخی در بخش اسلامی موزه لوور چشمگیر بود.
 

او با بیان این‌که قطعا با توجه به تعداد عناصر تاریخی که در این فصل در موزه‌ی لوور به نمایش درآمده‌اند و همچنین از حجم و تنوع این آثار می‌توان متوجه شد که این آثار نمایش داده شده یک بیستم آن‌ چیزی است که در انبارهای موزه‌ی لوور وجود دارند، ادامه می‌دهد: چیزی حدود دو سه هزار قطعه از اجزای تزئینی بناهای ایران در این بخش از موزه وجود داشتند. برایم جالب بود که چطور این همه عناصر تزئینی در موزه لوور به نمایش درآمده‌اند؟ در حالی که تا پیش از این، نمایش این آثار در این موزه‌ی مهم بسیار محدود بودند.

وی با بیان این‌که از مدتی قبل مساله‌ی غارت اجزای تزئینی بناهای ایران را بررسی می‌کرده است، می‌گوید: معتقدم بخشی ازعلت چرائی این سرقت‌ها را می‌توان در موزه‌ی لوور به دست آورد. این آثار به چنین مکان‌هایی منتقل می‌شوند تا این فضاها را آرایش دهند، حال این‌که چه میزان از این آثار در انبارهای موزه‌ی لوور و دیگر موزه‌های اروپائی قرار دارند، بماند.
 

این باستان‌شناس و مدرس دانشگاه با تاکید بر این‌که آثار قرار گرفته در بخش اسلامی موزه‌ی لوور به راحتی خود را معرفی می‌کنند، ادامه می‌دهد: قطعا شعر حافظ که روی کاشی موجود در موزه لوور نقش بسته، در هلند ساخته نشده است، بلکه کار یک هنرمند ایرانی است. یا کاشی‌های ستاره‌ای کوکبی شکل از دوره‌ی ایلخانی نمونه‌ی این هنر ایرانی‌هاست که با یک نگاه می‌توان متوجه شد که از نظر فنی کدام کاشی را از جا کنده‌اند یا کدام کاشی به دلیل سست شدن مصالح افتاده است. کاملا مشخص است که قطعات کاشی به نمایش درآمده در لوور، کنده و جداگانه به این موزه برده شده و نصب شده‌اند.

به گفته‌ وی، روی برخی از کاشی‌های به نمایش درآمده در موزه‌ی لوور توضیح جداگانه نوشته شده و در کنار برخی از آثار صرفا نوشته شده «نمونه‌هایی از تزئینات بناهای اسلامی»، اما در این میان می‌توان حتی نمونه کاشی‌های گنبد سلطانیه را یافت، یا برخی از تزئینات منحصربفرد قاجاری که با آیه «توکلت علی الله» تزئین شده را دید.

«کریمیان» تاکید می‌کند: همه‌ی این آثار جزو تزئینات بناهای تاریخی هستند که به خصوص از ایران به کشورهای دیگر قاچاق می‌شوند و معمولا مقصد این آثار به موزه‌های کشورهای پیشرفته مانند «هرمیتاژ»، «لوور»، لندن، ژاپن یا آمریکاست.