مشروح دومین روز مذاکرات هسته‌ای ژنو

سومین دور از مذاکرات هسته ای ایران و 6 قدرت جهانی در حالی از روز گذشته در ژنو آغاز شده است که دور پیشین مذاکرات علی رغم آنکه امید زیادی برای حصول به توافقی بزرگ را نوید می داد، با کارشکنی فرانسوی ها بدون نتیجه به پایان رسید تا اینگونه فضایی مبهم و غیرقابل پیش‌بینی بر این دور از مذاکرات حاکم شود. چه آنکه بنا به گفته عباس عراقچی عضو ارشد تیم مذاکره کننده هسته‌ای اعتماد ایران به مذاکرات در دور پیشین مذاکرات آسیب دید و تا این اعتماد بازسازی نشود نمی‌توان وارد مذاکرت جدی‌تر شد «باید مسایلی روشن شود و دوباره اعتماد در روند مذاکرات موجود ایجاد شود تا ما بتوانیم وارد مرحله نگارش متن پیش‌نویس شویم.»

مذاکرات که از روز گذشته با ناهار کاری اشتون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و ظریف وزیر امورخارجه کشورمان آغاز شده بود،از صبح امروز از سر گرفته شد تا دو طرف مذاکره کننده درباره آنچه قرار است در این مذاکرات مورد بحث قرار گیرد گفت‌وگو کنند. بنا بر  آنچه ظریف روز گذشته  پس از دیدارش با کاترین اشتون گفت، متن جدیدی در این دور از مذاکرات وجود ندارد و  فعلا راجع به روندها صحبت می‌کنیم نه راجع به موضوعات.

این درحالی است که بنا بر اخبار منتشر شده در رسانه‌های غربی سندی که در آخرین لحظات مذاکرات قبلی روی میز قرار گرفت، مبنا و اساس ادامه مذاکرات خواهد بود و ایران اصلاحاتی را برای آن پیش‌نویس در نظر گرفته و در انتظار شنیدن نظرات و خواسته‌های  منطقی و دور از زیاده‌خواهی اعضای 1+5 است.

دومین روز مذاکرات ژنو 3 با چاشنی بی اعتمادی

پنج شنبه هسته ای ایران در ژنو اما با کنفرانس خبری عراقچی عضو ارشد تیم مذاکره کننده هسته ای آغاز شد. وی که شب گذشته همراه با مجید تخت روانچی دیگر عضو هیات مذاکره کننده ایرانی رو در روی وندی شرمن سرپرست تیم مذاکره کننده آمریکایی که بسیاری او را با تخصصش در برنامه هسته ای و تحریم ها می شناسند، نشسته بود صبح امروز در جمع خبرنگاران حاضر شد تا روند طی شده در روز اول مذاکرات را تشریح کند.

وی در سخنان خود بار دیگر بر آسیب دیدن اعتماد هیات ایرانی در دور پیشین مذاکرات و ضرورت بازسازی این اعتماد تاکید کرد و درخصوص پذیرش حق غنی سازی ایران از سوی کشورهای عضو 1+5 گفت«غنی سازی یکی از مهمترین حساسترین و سخت‌ترین قسمت‌های مذاکره است. اینکه توسط طرف مقابل مورد پذیرش قرار گیرد. هیچ توافقی که از ابتدا تا انتهای آن غنی سازی ایران وجود نداشته باشد، مورد پذیرش ما نخواهد بود.»

وی همچنین به اظهارات برخی مقامات آمریکایی که عنوان کرده اند تحریم های اصلی باقی خواهد ماند و میزان کمی از تحریم ها و در حد 5 درصد برداشته خواهد شد، تاکید کرد«اگر شرمن یا هر کس دیگری مدعی است تحریم های کمی برداشته شده مطمئن باشند اقدامات کمی از سوی ما برداشته شده است. تحریم های نفتی و بانکی بخشی از مذاکرات و اقدامات طرف مقابل در گام اول خواهد بود.»در همین رابطه سامنتا پاور نماینده آمریکا در سازمان ملل امروز در گفتگویی با بی بی سی اعلام کرد«به ایران پیشنهاد شده در ازای محدود کردن برنامه هسته‌ای بخشی از تحریم‌ها، به ارزش شش میلیارد دلار، برداشته شوند.»

بعد از آن ظریف و اشتون بار دیگر پشت درهای بسته مذاکرات خود را آغاز کردند. مذاکراتی که برخلاف دیدار کوتاه شب گذشته نزدیک به 3 ساعت به طول انجامید و بعد از آن طرفین مذاکره کننده بر رضایت بخش بودن مذاکرات تاکید کردند. محمدجواد ظریف بعد از دومین دیدار دوجانبه خود با کاترین اشتون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در هتل اینترکانتیننتال ژنو،  گفت: بحث خوبی داشتیم و وارد جزئیات موضوعات شدیم. البته تفاوت دیدگاه وجود دارد.

سید عباس عراقچی هم با مفید خواندن مباحث طرح شده در این نشست، عنوان کرد« برای اولین بار از دیروز تا به حال وارد محتوای مذاکرات هم شدیم. برخی موارد جدی مورد اختلاف است که در این جلسه مورد بحث واقع شد. هنوز به مرحله ای نرسیده ایم که به طور جدی وارد متن شویم.»

معاون وزیر خارجه کشورمان درباره اینکه آیا اعتماد از دست رفته بازگشته؟، گفت «به هر حال مقداری اطمینان جلب شده که خانم اشتون به عنوان نماینده 6 کشور صحبت می کند و شش کشور به ما اطمینان داده اند از مواضع اشتون حمایت می کنند و ایشان نماینده تام الاختیار آنهاست.»

عضو تیم مذاکره کننده درباره تغییر لحن غرب عنوان کرد: بحث محتوای مذاکرات مطرح است. بار قبل سوء تفاهماتی پیش آمد و منجر به زیاده خواهی هایی شد این بار تا الان آنها سعی کردند که اجتناب کرده و با موضع واحد صحبت می کنند.البته اختلافات سر جای خود است.

اما در حالی که شب گذشته از احتمال دیدارهای دوجانبه بین ایران و کشورهای عضو 1+5 خبر داده شده بود، عراقچی بعد از دیدار با اشتون عنوان کرد «وقتی با اشتون به نتیجه نرسیم نشستی با دیگران نخواهد بود چون بحث ریز مذاکراتی در یک جمع بزرگ خیلی مشکل است ولذا همه آنها به خانم اشتون وکالت داده اند و اشتون به نمایندگی از آنها مذاکره می کند.»

این سخن عراقچی به توافق جدیدی اشاره داشت که براساس آن تا زمانی که بین ایران و کاترین اشتون به عنوان نماینده واحد کشورهای 1+5 توافقی صورت نگیرد گفتگوهای چند جانبه انجام نشود.

مجید تخت روانچی معاون وزیر امور خارجه کشورمان نیز پس از دیدار تیم مذاکراتی با اشتون در جمع خبرنگاران گفت در برخی موارد وارد جزییات شده ایم اما هنوز وارد متن نشده ایم. وی درباره 4 شرط فرانسه برای مذاکرات گفت به این مسئله ورود نمی کنم.
مایکل مان، سخنگوی مسؤول سیاست خارجی اتحادیه اروپا هم اعلام کرد مذاکرات آغازین بین کاترین اشتون و محمد جواد ظریف بسیار ماهوی و مشروح بود  و ظریف و اشتون وارد جزئیات کار شده‌اند.

دور دوم دیدار اشتون و ظریف و باز هم سکوت

ساعت 17 و دور دوم از مذاکرات اشتون و ظریف؛ مذاکراتی که اینبار هم نگاه ها را به پشت درهای بسته دوخت تا شاید قفل مذاکرات اینبار باز شود. اما مذاکرات یک ساعت و نیم بعد برای رایزنی اشتون با اعضای گروه 5+1  متوقف شد.

مایکل مان سخنگوی مسؤول سیاست خارجه اتحادیه اروپا بعد از نشست ضمن اعلام اینکه نشست بین کاترین اشتون و محمد جواد ظریف مفید بود اعلام کرد اشتون در حال ارائه گزارشی درباره این نشست به اعضای گروه ۱+۵ است.

سید عباس عراقچی مذاکره کننده هیات ایرانی هم بعد از این نشست با بیان اینکه در این دور وارد مباحث جدی شدیم و روی نقاط اختلافی بحث کردیم،  در پاسخ به این سئوال که آیا مذاکرات امشب به نتیجه می رسد یا فردا نیز ادامه خواهد یافت گفت: امشب فکر نمی​کنم به نتیجه برسد و در مورد فردا هم نمی​توان قضاوت کرد.

دور سومی که برگزار نشد

دور سوم از مذاکرات ظریف و اشتون در روز پنج شنبه که قرار بود ساعت 20:30 دقیقه به وقت تهران برگزار شود، به انجام نرسید تا اینگونه مذاکراتی که قرار بود دو روزه انجام شود، چون دور پیشین به روز سوم کشیده شود.

چه آنکه بحث و تبادل‌نظر بین اعضای تیم‌های مذاکره کننده شش قدرت جهانی و کاترین اشتون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا بیش از 3 ساعت به طول انجامید تا در نهایت بنا به گفته مایکل مان ادامه گفتگوها به فردا موکول شود. بنا به گفته سخنگوی مسؤول سیاست خارجی اتحادیه اروپا مذاکراتی سنگین، اساسی و مشروح درباره برنامه هسته‌ای ایران  امروز برگزار شده است.

در همین رابطه سیدعباس عراقچی، معاون وزیر امور خارجه ایران، در جمع خبرنگاران گفت: جلسه ظریف و اشتون به ساعت نه صبح فردا موکول شد. اعضای 6 کشور غربی برای چک کردن توافقات‌شان با پایتخت‌های خود مشورت خواهند کرد.

معاون وزیر خارجه کشورمان تاکید کرد حضور وزرای خارجه منوط به پیشرفت است، فعلا پیشرفتی حاصل نشده است و در حال کار کردن روی نقاط اختلافی هستیم.

وزرای خارجه به ژنو می روند، نمی روند؟!

در میانه مذاکرات هسته‌ای روز سرد ژنو، گمانه زنی ها از احتمال حضور وزیران خارجه 6 کشور در ژنو فضای مذاکرات را گرم تر کرده بود. امری که بنا عراقچی هم درخصوص آن عنوان کرده بود «تا وقتی که چشم انداز موفقیت روشن نشود فکر نمی کنم وزرای خارجه حضور پیدا کنند.» در همین راستا گاردین در خبری اعلام کرد: اتاق‌های هتل اینترکنتیننتال برای حضور وزرای خارجه 1+5 در روز جمعه در حال آماده‌سازی هستند و تیم‌های امنیتی نیز در حال آماده‌باش احتمالی هستند.

بر اساس این گزارش، جان کری، وزیر امور خارجه آمریکا قبلا درباره برنامه خود برای حضور در مذاکرات ژنو سخن گفته بود، اما «جن پساکی»، سخنگوی او گفته بود وی هنوز به طور قطعی تصمیم‌گیری نکرده است که آیا برای این دور از مذاکرات به ژنو باز گردد یا خیر.

المیادین هم از حضور وزرای خارجه کشورهای گروه 1+5 در ژنو خبر داد و به نقل از مایکل مان سخنگوی اشتون نوشت: وزاری خارجه گروه 5+1 روز جمعه راهی ژنو خواهند شد. مایکل مان اما در صفحه توئیتر خود این خبر را تکذیب کرد.  با این وجود اما المیادین در خبری دیگر عنوان کرد که لاوروف روز جمعه به ژنو خواهد رفت تا در مذاکرات حضور یابد.

این درحالیست که بنا به گفته یک دیپلمات روس هنوز مشخص نیست که سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه برای انجام مذاکرات هسته‌ای ایران به ژنو بیاید یا خیر. «هانس دیتر لوکاس» نماینده آلمان در ١+٥ در جمع خبرنگاران اعزامی به ژنو گفت: حضور وستروله در ژنو هنوز مشخص نیست.

رایزنی‌های تلفنی منطقه ای و بین المللی

در حالیکه ایران و گروه 5+1 در حال گفت​وگو در ژنو هستند، رایزنی ها دیپلماتیک پیرامون مذاکرات و  پرونده هسته ای ایران ادامه داد. رایزنی‌هایی که طی روزهای اخیر با گفتگوهای تلفنی رییس جمهور کشورمان با ولادیمیر پوتین رییس جمهور روسیه و کامرون نخست وزیر انگلیس از یک سو  و سفر فابیوس وزیر امورخارجه فرانسه به تلاویو و سفر نتانیاهو نخست وزیر رژیم صهیونیستی به مسکو برای دیدار با ولادیمیر پوتین اوج گرفته بود.

همزمان با مذاکرات نیز وزرای امورخارجه ایران و ترکیه در گفتگویی تلفنی پیرامون مذاکرات ژنو گفتگو و تبادل نظر کردند.

پوتین و اولاند روسای جمهور روسیه و فرانسه نیز در گفتگویی تلفنی پیرامون پرونده هسته ای ایران و بحران سوریه رایزنی کردند.

جمعه مذاکرات هسته‌ای و انتظارات برای رسیدن به توافق

در نهایت سومین روز از مذاکرات هسته ای ایران و گروه 5+1 فردا نیز برگزار خواهد شد تا شاید اینبار رگه هایی از توافق بین دو طرف مذاکره کننده مشاهده شود.