سخنگوی سازمان انرژی اتمی گفت: مسئله غنیسازی و سانتریفوژها، باعث ندیده شدن فعالیتهای اصلی سازمان انرژی اتمی نشود.
بهروز کمالوندی بعداز ظهر امروز در نشست خبری خود در محل سازمان انرژی اتمی با تبریک فرارسیدن هفته دولت، یاد و خاطره شهید رجایی و باهنر گفت: هفته دولت فرصت مناسبی برای بیان خدمات و پیشرفتهای دستگاههاست.
او با بیان اینکه افکار عمومی در کشور به قسمت کوچکی از موضوع از وظایف سازمان تمرکز دارد، اظهار داشت: آن موضوع، موضوع غنیسازی و سانتریفوژهاست که شاید مهمترین و حتی جنجالیترین مساله باشد، اما این مسئله نباید سبب شود که وظایف دیگر که اهمیت بسیاری دارد، نادیده گرفته شود.
سخنگوی سازمان انرژی اتمی با اشاره به وظایف آژانس متذکر شد: آژانس دو وظیفه اصلی از ۶۰ سال پیش تا به امروز دارد؛ یکی مراقبت از آنکه فعالیتهای کشورها به سمت نظامی شدن نرود که به همین خاطر حسابرسی و نظارت انجام میشود.
کمالوندی تصریح کرد: وظیفه اصلی آژانس توسعه صلحآمیز انرژی هستهای است که متاسفانه این وظیفه کمتر در افکار عمومی مورد توجه شده است.
او در ادامه با بیان اینکه اورانیونیوم تا چند دهه دیگر مانند نفت تمام میشود و همجوشی و گداخت اهمیت مییابد، اضافه کرد: با عملی شدن گداخت، میلیونها سال انرژی بشر تامین میشود.
از ابتدای فعالیت بوشهر تا به امروز ۲۷ میلیون بشکه نفت خام صرفهجویی شده است
سخنگوی سازمان انرژی اتمی با اشاره به عملکرد نیروگاه بوشهر توضیح داد: از ابتدای فعالیت بوشهر تا به امروز ۲۷ میلیون بشکه نفت خام صرفهجویی شده است. از سویی از تولید ۱۵.۷ میلیون تن آلاینده جلوگیری کرده است. ضمن اینکه ۱۷ هزار میلیون مگاوات برق هم تولید شد است.
کمالوندی با بیان اینکه حدود ۶ هزار مرکز پزشکی برای ۱۰۰ هزار نفر پرتوخواهی میکنند که تحت نظارت سازمان هستند و برای انها مجوز ۳ساله صادر میشود، گفت: هماکنون هم در حوزه تشخیص و هم درمان رادیوداروهای جدیدی تولید میشود که مانع از خروج بیماران به ترکیه شده است. در تولید برخی از آنها توانستهایم به رتبه پنجم دنیا تبدیل بشویم.
تولید ۴۰ نوع رادیودارو در کشور
او ادامه داد: اکنون ۴۰ نوع رادیودارو در کشور تولید میشود. سال گذشته برای اولین توانستیم برخی از آنها را تولید کنیم و سال آینده رادیوداروهای جدیدی تولید خواهیم کرد. تولید برخی ازین رادیوداروها در انحصار چند کشور محدود است اما اگر برنامههایمان به سرانجام برسد میتوانیم بگوبیم خودکفا شدهاین و توانایی صادرات خواهیم داشت. ضمن اینکه با باز شدن فصای بینالمللی میتوان کمبودها را سریعتر جبران کرد.
عملیات اکتشاف سراسری اورانیوم در سراسر کشور
کمالوندی یکی از زمینههای همکاری بینالمللی در برجام را همکاری در زمینه شتابدهندهها خواند و گفت: براساس ضمیمه سوم برجام زمینه همکاری فراهم شده است. در حوزه چرخهٔ سوخت نیز عملیات اکتشاف سراسری اورانیوم در سراسر کشور صورت گرفته است و سه تا چهار سال دیگر وقت لازم است تا کل کشور اسکن شود که از آن به بعد وارد عملیات کار شیمیایی روی زمین خواهیم شد. البته کمی طول میکشد تا بفهمیم هر جا چقدر ارزش دارد.
فروش آب سنگین به روسیه نهایی شده است
سخنگوی سازمان انرژی اتمی با بیان اینکه آب سنگین به ظرفیت خوبی از تولید رسیده، گفت: ما میتوانیم یا افزایش کمّی دهیم یا کیفیت را افزایش دهیم. باید توجه داشت که نیاز کشور کم است. ما بعد از فروش به آمریکا، ۱۷۰ تن آب سنگین داریم. فروش آب سنگین به روسیه تقریبا نهایی شده است. میزان خلوص آب سنگین ما از ۹۹.۸ به ۹۹.۹۵ ارتقا یافته است.
انرژی اتمی برای مصارف پزشکی
او با اشاره به انواع لیز و تولید آن برای مصارف پزشکی و آموزشی صنعتی، گفت: سازمان اقدامات گسترده بسیاری برای تولید آن از سال ۹۲ تا ۹۴ انجام داده است.
افزایش همکاری اتمی
کمالوندی با بیان اینکه با دستیابی به برجام، همکاریهای اتمیمان با بسیاری از کشورها توسعه یافته است. درهمکاری با اتحادیه قرار است در پروژه هایی مانند ایتر همکاری کنیم. رایزنیهایی انجام شده است.
سخنگوی سازمان انرژی اتمی گداخت را آینده انرژی دنیا توصیف کرد و افزود: باید بر روی موضوع گداخت سرمایهگذاری کنیم. چند ماه است که با روسها برای تامین مالی در حال رایزنی هستیم. خوشبختانه مشکلات در حال حل شدن است و ساخت دو نیروگاه در دست است.
همکاری ایران و آژانس برای مبارزه با ویروس ابولا و زیکا
کمالوندی در خصوص حوزههای مختلفی که آژانس در آن حضور دارد، گفت: در آفریقا در زمینه دفع آفات و مدیریت منابع کارهای زیادی انجام شده است. ما پیشنهاد کردیم که با کمک آژانس در کشورهای آفریقایی کار کنیم. حتی در حوزه ویروسهایی مثل ابولا و زیکا آژانس فعال است و تجربههای آنها به درد ما میخورد.
او ادامه داد: در مورد محیطزیست نیز پارسال آقای آمانو مطرح میکرد، اگر به سمت نیروگاه هستهای بروید به مشکلات ناشی از آلودگیهای سوختهای فسیلی برای آب و هوا کمک خواهد شد.
او خاطرنشان کرد: در موارد دیگری به دنبال همکاریهای مشترک با آژانس هستیم که این شامل کاربردهای علوم هستهای در امنیت غذایی، سلامت بشر و غیره است. در مورد طرح مقابله با سرطان با استفاده از پرتودرمانی از سوی ایران قرار است به عنوان یک طرح موفق معرفی شود
کمالوندی خاطرنشان کرد در مورد امنیت هستهای و نظارت و بحث های پادمانی با آژانس هستهای همکاریهایی داریم.
همکاری ایران و آژانس در پنج زمینه اصلی
معاون بینالمللی آژانس انرژی اتمی ایران گفت: در پنج زمینه اصلی با آژانس همکاریهایی داریم که شامل غذا و کشاورزی، سلامت و دارو، آب و منابع زمینی، برق و ایمنی است. در خصوص همکاریهای فنی آژانس بینالمللی انرژی اتمی با ایران باید گفت این همکاریها در قالب پروژههای ملی، پروژههای منطقهای، پروژههای بین منطقهای و پروژههای تحقیقاتی است.
کمالوندی پروزه pact را پروزه نمونه بینالمللی ایران برای مبارزه با سرطان توصیف و اظهار کرد: این پروژه در ۶۰مین سالگرد تاسیس آژانس معرفی میشود. خوشبختانه با دستیابی به برجام در بسیاری از کارگاهها که دعوت نمیشدیم، حضور داریم و الان موانع رفع و همکاریهای نزدیک و خوبی با آژانس داریم.
در زمینه اجرای فنی زیادهخواهی داریم، نه بدعهدی
او در پاسخ به سوال خبرنگاران در خصوص بدعهدی آمریکاییها که وزیر امور خارجه هم به آن اشاره کرد و اینکه آیا موضوعات فنی اجرای برجام نیز شامل بدعهدی می شود یا خیر، گفت: در زمینه اجرای فنی ما زیادهخواهی داریم ولی بدعهدی نه. بعضا ممکن است در جزئیات که وارد شویم، آمریکاییها خواستههایی داشته باشند که این خواستهها قابل قبول نبوده و ما پاسخ منفی دادیم. اگر در یک زمانی ما ده تا موضوع داشتیم، به تدریج در طول زمان حل شد و یکی دو مورد مانده که خیلی موضوعی نیست که انتظار داشته باشیم آنها کاری بکنند. ممکن است ما مواضعی بر اساس برجام و منافع کشور داشته باشیم.
ذرهای کوتاه نمیآییم
کمالوندی در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه الیاف کربن و ذخایر کربن دو مشکل با ۵+۱ بود، آیا مشکلات حل شد؟ گفت: مسایل فنی مطرح شده است. ما مواضع مستدل و قوی داریم. اگر طرف مقابل ۱۰۰ بود الان به ۵۰ رسید، ولی یک هم نخواهیم داد. درباره مسائل هستهای ذرهای کوتاه نخواهیم داد و امتیاز نمی دهیم. رهبری تذکر هم داده و قبل و بعد از آن فرمایشهای ایشان نصبالعین بوده تا اجازه ندهیم آنها ذرهای جلو بیایند. اگرچه آنها اصرار برای زیادهخواهی داشته باشند، ولی بنا به کوتاه آمدن نداریم.
آژانس اطمینان داد که درز اطلاعات از سوی آنها نبوده است
سخنگوی سازمان انرژی در توضیح موضوع درز اطلاعات ایران در آژانس، گفت: یادداشت اعتراض دادیم. آژانس هم یادداشت داد. در دیدار معاون آژانس با آقای نجفی نماینده ما، اطمینان دادند که این موضوع از سوی ما نبوده است. ما یکبار قبل از اجرای پروتکل اطلاعاتمان را داده بودیم که بهخاطر برجام بود. ما فکر میکنیم با یک هدف سیاسی داخلی توسط جناحهای آمریکا برای تحت فشار قرار دادن ایران صورت گرفته است.
وام روسیه به ایران
معاون حقوقی و بینالملل سازمان انرژی اتمی ایران در پاسخ به سوالی در خصوص وام روسیه به ایران گفت: وقتی شنیدیم برای ما هم خبر خوبی بود. ما راجع به اینکه چرا این نیروگاهها باید کلنگزنی شود، با طرف مقابل صحبت کرده بودیم، اما به صورت سربسته مشکلات را مطرح میکردیم.
او افزود به هر حال مسائل مالی مشخص است. این پیشنهاد دولت است که از این تسهیلات استفاده کند، چرا که این میتواند راهحل باشد. میتوانستیم کار را شروع کنیم. اصطلاحا نمودار هزینهها حالت اس دارد اول حالت آرامی دارد و هزینهها کم است و بعد از آن هزینهها بالا رفته و کم کم دوباره کم میشود. ما به طرف مقابل مثال میزدیم و میگفتیم برای رفتن به یک سفر ما با چهار لیتر بنزین هم میتوانیم راه بیفتیم، ولی ترجیح میدهیم باک را پر کنیم.
کمالوندی گفت: از این رو تصمیم داریم برای سال سه و چهار که هزینهها بالا میرود تامین مالی صورت بگیرد. شما میدانید که در زمان جنگ هم این اتفاق نیفتاده بود که بودجه طرحهای عمرانی به همه دستگاهها تنها ۱۶% پرداخته شود. دولت کارهایی کرد که وضع اقتصاد بهتر شد. اگر بشود منابعی را الان داشته باشیم که بعدا که اوضاع اقتصادی بهتر شد، بازپرداخت شود میشود بهتر کار را شروع کنیم.
توضیح در مورد نیروگاه بوشهر
او در خصوص نیروگاههای بوشهر که توسط روسها قرار است آغاز شود، گفت: وقتی شما پولی توی جیبت نباشد و بپرسند فلان چیز را میخری یا نه؟ میگویی میخرم. اما حقیقت این است که ما مشکل مالی داشتیم.
کمالوندی گفت اگر زمان آغاز دقیق بدهیم، ممکن است بنا به دلایلی به آن نرسیم، ولی میگویم ما نیز خودمان میخواهیم و قرار است در یک ماه تا دو ماه آینده آن را نهایی کنیم. کار کلنگزنی نیازمند این است که مساله مالی حل شود . یکی دو مورد است برای ما مهم نیست، ولی موضوع مالی باید روشن شود. صحبت از ده میلیارد دلار است که هر سال معدل یک میلیارد دلار هزینه دارد. از این رو باید یک اطمینانی پیدا کنیم.
او با بیان اینکه برای حل این مشکل دو روش وجود دارد، گفت: در همین سازمان قبلا داشتیم که میگفتند بزنید برود، درست میشود، ما می گفتیم نه! باید اول مطمئن شویم. نباید تا وسط راه برویم بعد به مشکل بخوریم.
کمالوندی گفت: ما باید سه چهار سال آینده اعتبار مالی داشته باشیم. اگر سوال این باشد که مگر اینها قابل پیشبینی نبود، میگفتیم چرا، اما چه کسی در زمانی که نفت ۱۲۰ دلار بود فکر میکرد قرار است ۴۰ دلار شود. دولتی که بیشتر منابع مالیاش از نفت و مالیات است و این مالیات، مالیاتی است که از کارخانهها تامین میشود که باید کار کند با مشکل مالی مواجه خواهد بود.
او یادآور شد: ما به روسها هم گفتیم که میشود بحثهای مالی را دوباره مذاکره کنیم، ولی ماهها وقت میبرد، ولی خب روشهایی مطرح شد. مهمترین آن این بود که دولت منابعی را تزریق کند. این منبع هم که تا حدی به دست آمده است.
حذف رشتههای تحصیلی مرتبط با هستهای در اختیار وزارت بهداشت است
معاون سازمان انرژی اتمی در پاسخ به این سوال که «برخی مدعی شدند که رشتههای تحصیلی مرتبط با هستهای حذف شدند.آیا با مازاد نیرو روبرو هستیم؟» اینگونه توضیح داد: مدیریت پزشکی هستهای با وزارت بهداشت است، نه ما. اگر تشخیص به مازاد نیرو بدهد، تعداد جذب را کاهش میدهد. ما خبری نداریم. محدودیتی از جانب سازمان و برجام در اینباره وجود ندارد.
خبرنگاری دیگری گفت فقط پزشکی هستهای نیست، در مهندسی هستهای هم این موضوع وجود دارد که کمالوندی پاسخ داد: فکر نمیکنم نیازها آنقدر باشد که نیرو جذب شود. این هم به ما ربطی ندارد. از نظر نیروی انسانی کمبودی نداریم. زیادبود هم نداریم. بهغیر از سازمان انرژی اتمی نهادهای دیگر هم به فیزیک نیاز دارند. تشخیض نیاز را باید نهادهای دیگر بدهند. شاید بیش از نیاز نیرو تربیت کرده باشیم که این درست نیست.
تامین مالی نیروگاههای جدید در بوشهر
کمالوندی بعد از صحبت تلفنی با صالحی در میانه کنفرانس خبری به خبرنگاران اطلاع داد که در صحبت تلفنی با صالحی ایشان به بنده اطلاع دادند که موضوع نیروگاهها و تامین مالی نیروگاههای جدید با توجه به دستور مساعد رییس جمهور، موضوع حل شده و به امید خدا به صورت جدی بحث موضوع نیروگاههای جدید را شروع میکنیم. برای کلنگ زنی خیلی سریع اقدام میکنیم. الان موانع کمی داریم و احتمالا طرف چند هفته تلاش میکنیم. البته هر مذاکرهای برای هماهنگی وقت و آمدن طرف مقابل از روسیه، زمان میطلبد. ضمن اینکه هر دو نیروگاه در بوشهر است.
توضیح در مورد بازطراحی رآکتور اراک
او در مورد بازطراحی اراک اظهار داشت: دو هفته از ایران هیاتی به چین رفت. الان یک هیاتی از ایران و چین در حال رایزنی هستند. پیشنویس قراردادها رد و بدل شده است. باید دانست قرارداد، قرارداد تیپ نیست و مولفههای مختلفی دارد و قراردادهای متناسب با خواست ما، طراحی شد و پیشنویس آن به چینیها داده شد. البته کار معطل نشده و بسرعت در حال جلو رفتن است. کار ما طراحی است که انجام می شود. خواست ما همراهی و مرور طراح است. باید دانست مذاکرات زمانبر است و میتواند همزمان با کار عملی صورت گیرد. در مورد بخش تامین تجهیزات، نیازمند همراهی یگر اعضای ۵+۱ است که متعهد شدند و همراهی میکنند اما باید در عمل دید و منتظر ماند، ولی دلیلی برای عدم تعهد مشاهده نمیکنم. طرح عملی روی زمین پس در ۲سال آینده است.
برای رفع تحریم تسلیحاتی سقف زمانی گذاشتیم
خبرنگاری پرسید اولویتهای اصلی همکاری با آژانس با توجه به خرابکاریهای قبل از برجام چگونه پیش میرود که کمالوندی گفت:
اولویت اصلی ما با آژانس این است حالا که پروتکل را قبول کردیم، از مزایای آن بهرهمند شویم. یکی از مزایا نتیجهگیری جامع و گستردهتر است که براساس آن همه فعالیتهای هستهای کشوری صلحآمیز میشود. این گزارش شامل رفع تحریمهای تسلیحاتی هم است؛ هرچند ما برای رفع تحریم تسلیحاتی هم سقف زمانی گذاشتیم. ایدهآل ما پس از بستن پی.ام.دی صدور آن گزارش است. در حوزههای دیگر نیازمند کارهای بسیاری هستیم؛ از سویی نیازمند تاثیرگذاری هستیم. باید کار کنیم و یارگیری کنیم.
قبل از برجام جنس معیوب به ما میدادند
او افزود: در بحث خرابکاری صنعتی و سابیر هم باید گفت قبل از برجام از بازار آزاد میخریدیم. برای همین برخی از طرفهای خارجی به ما جنس معیوب میدادند. ما البته انها را شناسایی و رفععیب میکردیم. جاسوسی و خرابکاری در همه دنیا وجود دارد. ما بهترین آزمایشگاه شناسایی و رفع خرابکاری صنعتی را داریم. کارگاهی را هم برگزار کردیم و دست و پا بسته نبودیم. با تمام این احوال باید احتمال خرابکاری و جاسوسی را هم مدّنظر داشت.
عمدتا به کشورهای اروپایی آب سنگین میفروشیم
کمالوندی در پاسخ به اینکه بهغیر از آمریکا و اروپا به چه کشورهایی آب سنگین میخواهیم بفروشیم؟ گفت: بگذارید اسم نگویم. عمدتا اروپایی هستند. البته هر کشوری هم آب سنگین مصرف نمیکند. تعداد مصرفکنندگان کشورها اندک است. حتی مصرف آب سنگین در ایران زیر ۱ تن است.
شهرام امیری ارتباطی با سازمان انرژی اتمی نداشت
خبرنگاری در مورد اعدام جاسوس هستهای پرسید که سخنگوی سازمان انرژی اتمی گفت: شهرام امیری ارتباطی با سازمان نداشت. دانشمند هستهای نبود. دسترسیهای دیگری برای جمعآوری داشت.
تاثیر برجام در صنعت هستهای
کمالوندی در پاسخ به سوالی در خصوص حسنهای برجام گفت برجام یک حسنهایی دارد یک عیبهایی. نه میشود زیاد از آن تعریف کرد، نه میشود گفت چیز خوبی نبود. به هر حال برجام فضای بینالملل ما را باز کرده است. ما در این صنعت آن را حس میکنیم. حتی در خود آژانس خیلی جاها ما را دعوت نمیکردند و میگفتند قطعنامههای سازمان ملل اجازه نمیدهد و خجالت هم نمیکشیدند این را بگویند. دستاوردها یک ریشه و بنیهای دارد که به کار پنجاه ساله در کشور برمیگردد . همین راکتور ما خیلیها در کنار آن آموزش دیدهاند . حتی پیش از انقلاب هم تجارب ما تاثیر داشت. اینها جمع و انباشت شد و در نتیجه ما این دستاورد ها را داشتیم.
او خاطرنشان کرد این مهم است که آنچه به دست آوردیم را حفظ کنیم. تلقی ما این است که این کار را کردیم. هشت تُن را اگر دادیم، سه برابر آن مواد، نزدیک ۲۳۰ تن اورانیوم طبیعی گرفتیم که به جای هشت تن، ۲۴ تن میشود از آن اورانیوم غنیشده گرفت. میگویم اگر اینها بود، بهتر نبود. تولید مواد اولیه بدون تبدیل به سوخت نه اینکه ارزش نداشته باشد، ولی نیمهتمام است. کار زمانی تمام میشود که سوخت رآکتور تهران و بوشهر را هم تامین میکند که این موضوع همراهی کشورهای دیگر را میخواهد.
کمالوندی گفت: حتی امروز اگر ما سوختی تولید کنیم که صددرصد مطمئن باشیم که این سوخت قابل استفاده نیروگاه بوشهر است و با ریسک خودمان بگذاریم آنجا و یک اتفاق عادی بیفتد، بلافاصله این را به کار ناقص علمی در جهان جلوه میدهند چرا که استانداردهای بینالمللی نداشته است. تا زمانی که از اطلاعات بین المللی استفاده نکنید و استانداردهای بینالمللی را رعایت نکنید و چند جا تاییدیه گرفته نشود، کار به هیچ جایی نمیرسد. مثلا همین آب سنگین ما هرچه قدر داد میزدیم این بهترین آب سنگین دنیاست، اگر تاییدیه نمیگرفت فایده نداشت. این صنعت به فضای بینالمللی نیاز دارد. لازمه رفتن به سمت سوخت اتمی برداشته شدن موانع بینالمللی است. یکی از حسنهای برجام برای سازمان ما این است که ما با چند جا آزمایشهای بعد از پرتودهی برای ما انجام و تحت تستهای مختلف قرار دهند. این امکانات کمک میکند با اطمینان بیشتری به جایگاه خودمان برسیم.
ایزوتوپ پایدار یکی از خواستههای ما در برجام بود
او درخصوص قراداد مربوط به ساخت ایزوتوپ پایدار با روسیه گفت: ایزوتوپ پایدار یکی از خواستههای ما در برجام بود که دو آبشار آن به ماشینهای تولید ایزوتوپ پایدار شود. این ایزوتوپها چون چند عنصر است که جداسازی آن سختتر است و تجربه بیشتری میخواهد، به خصوص چون این ایزوتوپ استفادههای صنعتی دارد و ارزشمند است برای کشور مهم است. در این مورد چند جلسه با روسها داشتتیم و پیشنویس قرارداد را امضا کردیم. این پیشنویس حدود هشتاد مورد است که باید مورد بحث قرار بگیرد. همه اینها بحثهای فنی است. بعد از بحثهای فنی وارد بقیه مراحل میشویم، سپس وارد فاز طراحی و اجرا میشویم.
کمالوندی تصریح کرد: ایزوتوپ پایدار در دنیا فقط توسط روسیه و آمریکا تولید میشود. اینکه ما حتی بخشی از آن را تولید کنیم، برای ما مهم است. حتی به یکی از شاخههای آن اگر بتوانیم وارد شویم، جایگاه ما در جهان بالا خواهد رفت.
مبادله پول فروش آب سنگین به روسیه با یورو
او همچنین در پاسخ به سوال مبنی بر قصد ایران برای فروش آب سنگین به روسیه این امر تا چه حدی نهایی شده و جزئیات آن چیست، گفت: هر کس که میخواهد خانهای را بخرد یا بفروشد شما نباید مبلغ را بپرسید طرف مقابل میخواهد جنس را ارزانتر بخرد و ما هم میخواهیم گرانتر بفروشیم. با این حال ما ۹۵ درصد کار جلو رفته است.
کمالوندی در پاسخ به این سوال که پول این مبادله با چه ارزی خواهد بود، گفت: مبلغ آن به یورو است و پول مبادله قبلیمان با آمریکا هم با یورو بود.