هدیه هیتلر به داعش چه بود؟

«داعش در بیابان‌های غربی مصر تلاش دارد تا با یافتن مین‌های کاشته شده از زمان هیتلر در این سرزمین و استفاده مجدد از آنها سرتاسر این کشور را به آتش کشیده و مصر را ویران سازد.

به نوشته هفته نامه صدا، مقام‌های مصری اعلام کرده‌اند که از سال ۱۹۸۱ تاکنون رقمی نزدیک به ۳ میلیون مین را خنثی کرده و ۶۰۰ هزار جریب را پاکسازی کرده‌اند. دولت مصر امیدوار است که تا ۳ سال آینده باقی مانده این زمین‌های خطرناک را نیز به زمین‌های امن اضافه کند. در خلال جنگ جهانی دوم و دقیق‌تر از سال ۱۹۴۰ چیزی نزدیک به ۱۷ میلیون مین توسط دولت‌های مختلف همچون ایتالیا، ‌انگلستان و مخصوصا آلمان نازی در زمین‌های غرب و شمال غرب مصر پنهان شده است که تلفات آن تنها از سال ۲۰۰۶ تاکنون ۱۵۰ نفر بوده است. خودنمایی داعش و سایر گروه‌های جهادی در کنار حضور در نقاطی با منابعی عظیم از مین‌های عمل نکرده پتانسیلی برای بهره‌گیری از این ذخیره‌های نازی برای انجام عملیات‌های تروریستی خواهد بود. بیش از ۱۰ گزارش رسمی از استفاده گروه‌های جهادی از این قبیل مواد منفجره وجود دارد. به گفته سفیر عربستان سعودی در مصر تاریخچه ابتدایی استفاده گروه‌های جهادی از مین‌های عمل نکرده به سال ۲۰۰۴ با ۳۴ قربانی بازمی‌گردد.

 شاید گروه‌های افراطی از سال‌های ۲۰۱۴ به بعد نیاز کمتری به مین‌های عمل نکرده داشته باشند زیرا لیبی و مصر شاهد ورود حجم بزرگی از سلاح از سوی دومین خریدار بزرگ اسلحه در جهان یعنی عربستان سعودی هستند. در هر حال واقعیت‌های منطقه و مخصوصا خود سعودی‌ها باعث شده‌اند تا خاورمیانه و شمال آفریقا یکی از غنی‌ترین مناطق جهان از لحاظ ضریب نفوذ سلاح باشد هر چند که بخش بزرگی از این سلاح از انگلستان خریداری شده است. البته هنوز گروه‌هایی مشابه داعش به باقی مانده مین‌های عمل نکرده هیتلر دستبرد زده و از آنها استفاده می‌کنند. اخیرا در ماه مارس یکی از گروه‌های جهادی به یک پاسگاه ساحلی در ساحل دریای سرخ حمله کرد و پس از کشتن ۵ سرباز، مواد منفجره بسیاری از مین‌های قدیمی را با خود برد. دستگاه‌های امنیتی مصر تاکنون بیش از ۷۰۰ حلقه از دستگاه‌های کشف مین از آمریکا خریداری کرده‌اند که در کشف و بیرون آوردن مین‌هایی که بسیار خطرناک‌اند، به کار می‌روند.این احتمال که چنین دستگاه‌هایی به دست داعش یا سایر گروه‌های جهادی بیفتد، چندان هم دور از ذهن نیست. بنابراین پتانسیل استفاده این گروه‌ها از مین‌های موجود یا به عبارتی ساده‌تر هدیه‌ای از زمان هیتلر چندان دور از ذهن نخواهد بود.

 

در هر حال برای گروه‌هایی همچون داعش بمب، بمب است و بسیار کاربردی. آن هم در کشورهایی همچون مصر یا لیبی. بنابراین سرقت این قبیل محموله‌های انفجاری یا کشف آنها که بیشتر موهبتی از زمان هیتلر به شمار می‌آیند، می‌تواند برای آینده آنها بسیار جذاب باشد. نکته دیگر را باید جای‌گیری میدان‌های مین دانست زیرا غالب آنها در مناطق مرزی با لیبی قرار دارند که مناطقی به شدت فقیر بوده و حتی کشف این بمب‌های بالقوه و فروش آن برای مردم این مناطق همچون یک کسب و کار به شمار می‌آید؛ هر چند که بسیار خطرناک است. در حال حاضر این کار از سوی مردم محلی مورد توجه قرار گرفته، چون کار دیگری ندارند که انجام دهند و البته مصر تنها کشور درگیر در جنگ جهانی دوم نبوده و البته پس از آن می‌توان به عراق اشاره کرد.

 
در عراق جستجوگران اسلحه، یافتن سلاح‌هایی متعلق به سال ۱۹۴۲ را در دستان کردهای پیشمرگه در شمال عراق مستندنگاری کرده‌اند. در کشوری همچون مالی رقمی بیش از ۱۰ هزار اسلحه قدیمی اروپایی شناسایی شده که غالب آنها می‌توانند مورد استفاده قرار گرفته و به سلاحی مرگ‌آور تبدیل شوند. در سوریه نیز همین وضعیت وجود دارد و فیلم‌های مستندی از کاربرد خمپاره‌اندازهای تولید شده در سال ۱۹۴۰ از طرف یک گروه شورشی وجود دارد. در لیبی فعلی بدون قانون آن هم در سرزمینی که کشورهای انگلستان، فرانسه و ایتالیا پس از جنگ جهانی دوم حضوری فراگیر در آن داشته‌اند، یافتن اسلحه ساده‌تر از سایر کشورهای اطراف خواهد بود؛ هر چند که این کشور میراث‌دار جنگ‌های نوین سال‌های اخیر نیز بوده است.

 

نکته دیگری که در کشمکش‌های این مناطق بیشتر خودنمایی خواهد کرد، وجود پتانسیل‌های ناامنی گسترده‌ای است که یکی از آنها مین‌های عمل نکرده میلیونی باقی مانده است؛ هر چند که اسلحه‌های موجود نیز این پتانسیل را به همراه داشته ولی در نهایت باید موج احتمالی آوارگان را به عنوان چالشی احتمالی در نظر گرفت. در هر حال برای مناطقی که از لحاظ امنیتی تحت حفاظت هستند که مهم‌ترین دلیل آن هم نفت است، همین دزدی‌های کوچک مین‌های عمل نشده را باید فاجعه‌ای برشمرد که ذخایر زیرزمینی، روند عرضه امن نفت خام به بازارهای جهانی و درآمد سرشار حاصل از آن را تحت‌الشعاع قرار خواهد داد. در دو سال اخیر بارها کارگران چاه‌های استخراج یا انتقال آن در بیابان‌های وسیع آفریقا توسط گروه‌های مختلف ربوده یا به قتل رسیده‌اند که بیش از همه برای شرکت‌های آمریکایی خطرناک است.

 

هنوز هم گروه‌های جهادی ارتش مصر را با حملات بسیاری مواجه می‌کنند. خاطرات بسیاری نیز در مورد توریست‌ها یا کارگران شرکت‌های مختلف مخابره شده که به اشتباه توسط ارتش‌های مستقر در منطقه یا شرکت‌های امنیتی هدف قرار گرفته‌اند. یک توریست مکزیکی، یکی از کارگران اکتشاف گاز در یکی از شرکت‌های فرانسوی و خیل عظیمی از مردم عادی و غیرنظامی مناطق افراد، کسانی هستند که بی‌گناه هدف قرار گرفته یا حتی جان خود را از دست داده‌اند. وجود چند میلیون مین عمل نکرده از سال ۱۹۸۱ تاکنون خود به تنهایی بشکه باروتی است که می‌تواند هر جایی منفجر شود. به اثبات رسیده است که دزدی‌های کوچک گروه‌های جهادی از گنجینه‌های هیتلر بیش از چیزی که به نظر می‌رسد وسوسه‌برانگیز است.

 
در پایان باید به این نکته اشاره داشت که بزرگنمایی وجود میلیون‌ها مین عمل نکرده و ترسیم آنها به عنوان تهدیدی بالفعل بیشتر حالت رویاپردازی دارد تا حقیقت زیرا با واقعیت‌های میدانی موجود همخوانی نداشته و ایجاد یک ذهنیت خود توجیهی برای حضور نظامی کشورهای غربی در مناطق نفت‌خیز به شمار رفته و از سوی دیگر داعش را تهدیدی جدی برای جان سربازان آمریکایی و ناتو و همچنین سلامت مسیرهای انتقال نفت در مناطق تحت سلطه ارتش‌های غربی و ناتو ترسیم می‌کند؛ رخدادی که اندک قرابتی با واقعیت‌های میدانی منطقه نداشته و تنها در چارچوب پروپاگاندای رسانه‌ای غربی‌ها می‌گنجد و نه چیز دیگری زیرا مین‌های زمان هیتلر بسیار کمتر از سلاح‌های آمریکایی در خاورمیانه آدم کشته‌ است.»